Trái cây Sofri đi khắp năm châu

Các nhà khoa học Viện CĂQ miền Nam thăm vườn bưởi chuyển giao kỹ thuật. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Từ việc chuyển giao này, ngành hàng trái cây đã liên tục phát triển, mở ra nhiều cơ hội mới để đẩy mạnh xuất khẩu đi khắp năm châu…
 

Chuyển giao bản quyền hàng loạt giống

Tiến sĩ Võ Hữu Thoại, Phó Viện trưởng Sofri cho biết: Viện CĂQ miền Nam đã nghiên cứu, lai tạo và chuyển giao cũng như xây dựng thành công nhiều mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ theo GAP, giúp tăng năng suất và chất lượng rau quả, tăng thu nhập cho nông dân; đồng thời môi trường sản xuất cũng được cải thiện.

Ngoài ra, Viện đã nghiên cứu, đúc kết thành công nhiều TBKT mới có giá trị áp dụng trong thực tế thâm canh cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân trong khu vực.

Đó là các tổ hợp giống gốc ghép chống chịu với điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt: Cam mật không hạt trên gốc ghép; cam mật chịu phèn thích hợp vùng Đồng Tháp Mười và những nơi có điều kiện tương tự; tổ hợp cam sành ghép trên gốc ghép chịu hạn phù hợp với vùng bán khô hạn, thiếu nước tưới khu vực vùng biên giới An Giang; tổ hợp giống cây có múi trên gốc ghép chịu mặn phù hợp các địa bàn ven biển Nam bộ; tổ hợp cây có múi trên gốc ghép chống chịu bệnh thối rễ; các giống lai tạo mới có nhiều ưu điểm về năng suất, sản lượng và chất lượng. 

Trong hàng chục năm qua, công tác chọn tạo giống cây ăn quả đã được Viện xác định là nhiệm vụ hàng đầu trong chiến lược nghiên cứu dài hạn, cùng với chương trình chọn tạo giống phù hợp (lai tạo, xử lý độ biến); đến nay Viện đã nghiên cứu lai tạo ra được nhiều giống cây ăn quả mới được Bộ NN-PTNT công nhận và đã chuyển giao sản xuất.

Cụ thể như như giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 (LĐ1) đang được nông dân các tỉnh Tiền Giang, Long An, Bình Thuận, Tây Ninh… trồng phổ biến nhờ năng suất cao, chất lượng tốt, thị trường trong nước và xuất khẩu ưa chuộng. Đến nay diện tích thanh long ruột đỏ đang phát triển mạnh tại các địa phương lên tới cả chục ngàn ha.

Chuyên gia quốc tế tham quan mô hình nghiên cứu thanh long leo giàn của Viện CĂQ miền Nam. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Tuy mới đưa vào cơ cấu sản xuất nhưng diện tích thanh long ruột đỏ ở Tiền Giang hiện đang tăng nhanh nhờ giá trị kinh tế cao. Nếu thanh long ruột trắng có thời điểm dao động bình quân từ 10.000 đồng đến 20.000 đồng/kg thì giá thanh long ruột đỏ bình quân từ 20.000 đồng đến 70.000 đồng/kg, cao gấp 2 đến 3 lần thanh long ruột trắng. Đồng thời, Viện cũng nghiên cứu lai tạo thành công giống thanh long ruột tím hồng (LĐ5) và đã chuyển nhượng cho một đơn vị chuyên canh thanh long ở tỉnh Bình Thuận với giá hàng tỉ đồng. 
 

Bình tuyển và lai tạo

Thực tế, để có được những giống cây trái ngon, ngoài công tác nghiên cứu giống thì trái ngon chất lượng còn được phát hiện qua các hội thi cây giống tốt được Viện CĂQ miền Nam tổ chức từ năm 1996 đến nay.

Sau mỗi lần tổ chức hội thi, vai trò của các “bàn tay vàng” về nhân giống đến từ các tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long, Cần Thơ, Đồng Tháp... và những nhà khoa học nhân giống của Viện đã góp phần tạo ra rất nhiều cây giống tốt và ngon cho sản xuất, như: sầu riêng Chín Hóa, bưởi da xanh, nhãn xuồng...

Hội thi trái ngon năm nào cũng được Viện kết hợp với các tỉnh ĐBSCL thực hiện nhiều lần trong một năm, theo yêu cầu của các tỉnh.

Tiếp đến Hội thi trái ngon và an toàn thực phẩm, Viện muốn gửi gắm đến nhà vườn trái cây thông điệp: muốn bán được thì ngoài vấn đề chất lượng ra, nhà vườn còn phải bảo đảm vấn đề an toàn thực phẩm.

Bên cạnh các giống địa phương chất lượng cao đã được các hội thi trên khẳng định, thì các giống đặc sản khác như: sapo lồng mứt, chôm chôm nhãn, chuối cau, cam sành, quýt đường, khóm Cầu Đúc, vú sữa Lò Rèn... cũng là những giống đặc sản, có thị trường tiêu thụ, nên được các tỉnh cân nhắc chuyển đổi cơ cấu giống cây ăn trái của địa phương.

Tiến sĩ Trần Thị Oanh Yến, Phó Viện trưởng Sofri cho biết: Mỗi giống cây ăn quả có thời gian lai tạo 12 - 13 năm mới có kết quả. Giống thanh long ruột đỏ đã được Bộ NN-PTNT công nhận, với tên Long Định 1, hiện đang được nhà vườn các tỉnh Bình Thuận, Tiền Giang, Long An trồng phổ biến.

Nhiều giống cây ăn quả được Viện Sofri nghiên cứu chuyển giao sản xuất hiệu quả. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Các con lai khác như cam và quýt không hạt do Viện tạo ra bằng cách lai hữu tính hay xử lý đột biến, vẫn là xoài cát Hòa Lộc nhưng được cải thiện độ dày vỏ trái để có thể bảo quản lâu hơn, vận chuyển được xa hơn, tất cả sẽ ra mắt người tiêu dùng trong một vài năm tới đây.

Ngoài kết quả nghiên cứu chọn giống Viện CĂQ miền Nam còn nghiên cứu về nhân giống cây có múi sạch bệnh; nhân giống dứa Cayene, chuối cấy mô; kết quả BVTV và thị trường... Đồng thời, Viện đang nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao mô hình trồng thanh long theo kiểu mới leo giàn thay cho kiểu trồng trụ truyền thống giúp tăng năng suất và cải thiện chất lượng quả.