Hôm nay 18/12, Bình Định mưa dầm. Vùng hạ, thôn Tùng Giản, xã Phước Hòa (huyện Tuy Phước), quê ngoại của nhà thơ Xuân Diệu mưa càng dữ. Thế nhưng Lễ dâng hương kỷ niệm 37 năm ngày mất của “ông hoàng thơ tình” được tổ chức tại quê ngoại của ông ẫn ấm áp với sự có mặt của lãnh đạo Sở VH-TT tỉnh Bình Định, lãnh đạo UBND huyện Tuy Phước cùng các ngành liên quan.
Ngày giỗ của “ông hoàng thơ tình” càng ấm áp hơn khi có rất nhiều người yêu thơ ông từ khắp nơi “đội mưa” về thắp hương tưởng nhớ.
“Ông hoàng thơ tình” Ngô Xuân Diệu, sinh ngày 2/2/1916 tại làng Tùng Giản, xã Phước Hòa. Ông được sinh ra từ mối tình giữa ông đồ nho xứ Nghệ Ngô Xuân Thọ ở làng Trảo Nha, xã Đại Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) với cụ bà Nguyễn Thị Hiệp, cô hàng nước mắm ở vạn Gò Bồi thuộc thôn Tùng Giản.
Xuân Diệu sinh ra và lớn lên trong căn nhà của ông bà ngoại là cụ Nguyễn Văn Tân và bà Ngụy Thị Hương tại thôn Tùng Giản, giờ là Nhà lưu niệm Xuân Diệu, di tích lịch sử được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng ngày 20/7/2010.
Trong sự nghiệp sáng tác, Xuân Diệu được biết đến là một nhà thơ lãng mạn trữ tình, “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”, là “ông hoàng thơ tình” với nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao, trong đó có 2 tập thơ tiêu biểu: Tập “Thơ thơ” viết năm1938 và tập “Gửi hương cho gió” viết năm 1945 được giới văn học xem như là 2 kiệt tác với chủ đề ca ngợi tình yêu, niềm vui và đam mê sống.
Sau Cách mạng tháng Tám, Xuân Diệu hoạt động trong Hội văn hóa cứu quốc, làm thư ký Tạp chí Tiền phong, sau đó công tác trong Hội văn nghệ Việt Nam, làm Thư ký tòa soạn tạp chí Văn nghệ ở Việt Bắc.
Sau đó, nhà thơ Xuân Diệu tham gia Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, nhiều năm là Ủy viên thường vụ. Ông đã để lại hàng trăm bài thơ, truyện ngắn và nhiều bút ký, tiểu luận, phê bình văn học cùng một số tác phẩm dịch văn học nước ngoài gây được tiếng vang lớn trên văn đàn trong và ngoài nước. Vì lẽ đó, vào năm 1983, ông được bầu làm Viện sĩ Thông tấn Viện Hàn lâm nghệ thuật Cộng hòa dân chủ Đức. Dù ông là ai, mỗi khi về quê hương, ông vẫn đau đáu với những kỷ niệm gắn bó từ thuở ấu thơ. Những kỷ niệm ấy hiển hiện trong nhiều bài thơ của ông.
Để tưởng nhớ ông, UBND huyện Tuy Phước đã xây dựng Nhà lưu niệm Nhà thơ Xuân Diệu trên nền nhà ông bà ngoại của ông tại thôn Tùng Giản, đưa vào hoạt động từ năm 1995, đến tháng 12/2010 UBND tỉnh Bình Định ra Quyết định xếp hạng Nhà lưu niệm Nhà thơ Xuân Diệu là di tích lịch sử cấp tỉnh.
Hàng năm, chính quyền và nhân dân huyện Tuy Phước tổ chức lễ dâng hương kỷ niệm ngày mất của ông với lòng thành kính, biết ơn sâu sắc. Theo ông Nguyễn Hùng Tân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước, trong thời gian tới, lãnh đạo huyện này sẽ tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành liên quan thực hiện việc sưu tầm, bổ sung tư liệu, hiện vật liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp của nhà thơ Xuân Diệu; tiếp tục trùng tu, mở rộng khuôn viên di tích tạo cảnh quan hấp dẫn thu hút khách tham quan, du lịch trong và ngoài nước mỗi khi có dịp đến Tuy Phước.
“Tầm ảnh hưởng của nhà thơ Xuân Diệu ở tầm quốc gia, thậm chí là tầm quốc tế, thế nhưng những năm qua UBND huyện Tuy Phước tổ chức lễ giỗ cũng chỉ ở “tầm hành chính”, cấp địa phương. Trong thời gian tới đây, kỷ niệm ngày mất của nhà thơ Xuân Diệu cần được tổ chức với quy mô lớn hơn, ít nhất là quy mô cấp tỉnh để sự lan tỏa về ảnh hưởng của nhà thơ Xuân Diệu đi xa hơn, đó sẽ là điểm nhấn về du lịch không chỉ của huyện Tuy Phước mà của du lịch Bình Định”, ông Ngô Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Tuy Phước, đề nghị.