Triển vọng chương trình OCOP ở Bắc Hà

Với huyện vùng cao này, chương trình OCOP hy vọng sẽ thổi luồng gió mới góp phần đổi thay đời sống người dân, đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững.

Mô hình trồng rau trái vụ đang mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho nhiều hộ dân

Trao đổi với chúng tôi về triển vọng khi Bắc Hà triển khai chương trình OCOP, ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng phòng NN-PTNT huyện cho biết: “Cơ hội từ chương trình sẽ rất lớn, khi 21/21 xã, thị trấn xác định được các sản phẩm chủ lực, có lợi thế để tập trung phát triển, đồng thời tham mưu kịp thời để ngành chức năng xem xét, có lộ trình giúp đỡ, tháo gỡ khó khăn cho các xã đang gặp phải, như vấn đề xây dựng chuỗi liên kết, tiêu thụ sản phẩm, hình thành các vùng SX tập trung theo hướng hàng hóa".

Hiện nay, các huyện, TP của tỉnh Lào Cai đang chờ UBND tỉnh hoàn thiện phương án, kế hoạch để tổ để chức triển khai chương trình. Tuy nhiên, xác định đây là chương trình quan trọng, huyện Bắc Hà đã chủ động trong công tác chuẩn bị. Cụ thể, Phòng NN-PTNT huyện đã tham mưu cho UBND huyện một số nội dung cần thực hiện, như mời chuyên gia tư vấn về nội dung, ý nghĩa, tiến trình thực hiện chương trình OCOP phù hợp với đặc điểm địa phương, tiếp đó là tuyên truyền, hướng dẫn các xã lựa chọn, đăng kí các sản phẩm thế mạnh, có thể tham gia chương trình OCOP.

Cũng theo ông Giang: "Khi huyện vùng cao Bắc Hà đang phát triển du lịch và dịch vụ, sẽ có rất nhiều lợi thế khi áp dụng chương trình OCOP, bởi qua rà soát đã có không ít sản phẩm mang tính đặc hữu vùng miền mà chỉ riêng Bắc Hà mới có. Toàn huyện hiện có khoảng 28 sản phẩm lợi thế có giá trị kinh tế, giá trị thương mại cao, có thể phát triển thành các sản phẩm OCOP trong tương lai gần. Chia ra thành 5 nhóm, gồm nhóm thực phẩm với 12 sản phẩm; đồ uống 4; thảo dược 6; lưu niệm 2 và nhóm dịch vụ nông thôn 04". 

Những năm qua, một số sản phẩm nông sản chủ lực đã được cấp chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, như đặc sản gạo Khẩu Nậm Xít, chè Shan Bắc Hà, rau Bắc Hà, mận Bắc Hà, rượu Bản Phố... Hiện nay, huyện Bắc Hà cũng có thêm sản phẩm "Quế hữu cơ Nậm Đét" đang được Tổ chức phát triển Hà Lan hỗ trợ kinh phí, trình Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH- CN) công nhận đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa.

Điều đáng ghi nhận là thông qua chương trình giới thiệu tiềm năng du lịch, các lễ hội truyền thống, và đặc biệt là “Tuần văn hóa du lịch Bắc Hà năm 2018 ” tổ chức đầu tháng 6/2018, các sản phẩm nói trên đã được người tiêu dùng biết đến và tìm mua nhiều hơn. Dù vậy về lâu dài, các sản phẩm này vẫn cần được tạo đà để khẳng định thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, len lỏi vào các thị trường khó tính, siêu thị lớn. 

Tìm hiểu về thực trạng SX, cơ hội phát triển và những khó khăn cần tháo gỡ khi thực hiện chương trình OCOP tại địa phương, chúng tôi tìm về 2 xã Thải Giàng Phố và Na Hối có sản phẩm nông sản đã được cấp nhãn hiệu hàng hóa. Trao đổi với chúng tôi, bà Vù Thị Máy, Phó Chủ tịch UBND xã Thải Giàng Phố cho biết, vùng cao Thải Giàng Phố từ lâu đã được biết đến với thương hiệu "Gạo đặc sản Khẩu Nậm Xít" thị trường rất ưu chuộng, tìm mua, giá bán cũng khá cao, ổn định, từ 25 - 27 nghìn đồng/kg.

Mặc dù diện tích cấy lúa Khẩu Nậm Xít của xã rất ít, chỉ khoảng 3ha, tập trung tại 2 thôn Ngài Ma và Nậm Thố, năng suất thu hoạch cũng thấp hơn các giống lúa khác, tuy nhiên do được giá, ổn định nên mang lại hiệu quả kinh tế cao. Chính quyền xã rất mong khi chương trình OCOP triển khai sẽ giúp quy hoạch, mở rộng vùng SX, để lợi ích từ giống lúa ngày càng nhiều hơn với địa phương.

Xã Na Hối được biết đến với thế mạnh SX rau an toàn, rau trái vụ, mang lại hiệu quả kinh tế khả quan, bà Sùng Thị Hoa, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Hiện nay, các sản phẩm “Rau Bắc Hà” nói chung đã được chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa. Khi huyện triển khai chương trình OCOP, chúng tôi rất phấn khởi. Năm 2018, xã Na Hối cũng mạnh rạn đưa cây rau bản địa tham gia chương trình này".

Người dân Na Hối đang khẩn trương làm đất chuẩn bị sản xuất vụ đông xuân

Trước đây mặc dù đã có HTX, xong bà con trồng rau xã Na Hối vẫn loay hoay với việc tìm nguồn tiêu thụ. Hiện nay, tình hình được cải thiện do việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm đẩy mạnh, tuy nhiên về lâu dài, xã hi vọng được huyện hỗ trợ thêm để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, có cơ chế hỗ trợ để bà con phát triển thương hiệu rau bản địa, để nông dân không SX theo phong trào rồi bị cuốn vào vòng xoáy được mùa mất giá hoặc ngược lại.

Cùng với diện tích hơn 1,5ha rau trái vụ đang cho thu hoạch, vụ đông xuân 2018 - 2019 này, xã tiếp tục trồng mới 30ha rau màu, tăng hơn 5ha so với cùng kì năm trước. Nếu chương trình OCOP có thể giải quyết được những khó khăn trên thì có lẽ bà con nông dân sẽ rất tích cực tham gia.

Sau bao thăng trầm, hiện nay các sản phẩm chè shan Bản Liền, dược liệu atiso, rượu Bản Phố... của huyện Bắc Hà đã có các DN, HTX hợp đồng liên kết SX và tiêu thụ, lợi thế phát triển rất khả quan, có thể mở rộng SX. Đặc biệt chè Shan Bản Liền đã có tên trên bản đồ chè quốc tế, được cấp 3 chứng nhận thẩm định chất lượng từ Hoa Kì và EU, tiếp đó là các dược liệu, bánh chưng đen, quế hữu cơ Nậm Đét cũng có rất nhiều lợi thế.