Chủ trương mua tạm trữ 200 nghìn tấn muối của Chính phủ đang được diêm dân mong ngóng từng ngày. Nhưng để DN mua hết muối lượng muối khổng lồ này trong thời gian ngắn không hề đơn giản. Trong khi muối làm ra vẫn ùn ùn.
Bắc- Trung: Đã mua 30% chỉ tiêu
Chị Nguyễn Thị Ngọc, đội 6, xã thôn Hoành Tiến, xã Bạch Long (Giao Thủy, Nam Định) đang khẩn trương thu gom nốt số muối còn tồn lại trên đồng để bán cho Cty CP Muối và Thương mại Nam Định trước khi cơn bão Côn Sơn được dự báo là có thể ảnh hưởng đến vùng này. Có thể nói, gia đình chị Ngọc nói chung và diêm dân vùng Giao Thủy nói riêng hiện đã trút được gánh nặng bởi lượng muối mà diêm dân làm ra đang được DN thu mua gần hết với giá từ 850- 900 đồng/kg, cao nhất từ đầu vụ muối.
Giao Thủy là vựa muối của Nam Định khi chiếm đến 2/3 trong tổng sản lượng khoảng 30.000 tấn/năm cả tỉnh. Trước khi có chủ trương thu mua tạm trữ muối của Chính phủ, giá muối giao tại chân ruộng chỉ khoảng 450 – 500 đồng/kg. Tuy nhiên từ 1/6, giá muối bắt đầu nhích dần lên. TCty Lương thực Miền Bắc (Vinafood1) là DN được Chính phủ "chọn mặt gửi vàng" thu mua muối cho diêm dân. DN này đã dự kiến phương án triển khai thu mua tại miền Bắc 20 nghìn tấn, miền Trung và miền Nam 180 nghìn tấn, chia tỷ lệ theo sản lượng muối thực tế của từng tỉnh.
Vinafood1 đã tổ chức ký hợp đồng với các đơn vị thành viên, các DN thông qua đây tổ chức thu mua tạm trữ. Qua khảo sát thực tế tại một số tỉnh ven biển ĐBSH và một phần miền Trung, gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh thấy rằng, việc thu mua tạm trữ hiện đang khá suôn sẻ. Hệ thống kho chứa, sản lượng, chất lượng muối đáp ứng được yêu cầu. Với tổng sản lượng khu vực này khoảng 200 nghìn tấn, thì vấn đề kho chứa, nhân lực vận chuyển…đã được chuẩn bị và tính toán kỹ. Theo Vinafood1, lượng muối mua toàn khu vực đã đạt khoảng 30% chỉ tiêu.
Nam: Nhân lực mỏng
Theo ông Trần Ngọc Thiều, Trưởng ban Kinh doanh của Vinafood1, nếu như việc tạm trữ muối của vùng Bắc và Trung bộ thuận lợi, thì khu vực Nam bộ không đơn giản. “Chúng tôi lo nhất là khả năng tiền hỗ trợ qua chính sách tạm trữ sẽ không đến được tận tay diêm dân, bởi lẽ tuy giá DN thu mua cao hơn giá thị trường vào thời điểm hiện tại, nhưng đội ngũ thương lái khu vực này nhiều, họ ép giá diêm dân tại ruộng làm méo mó đi chủ trương của Chính phủ”.
Muối sạch - lối thoát cho diêm dân Thanh Hóa hằng năm làm ra 40 nghìn tấn. Hiện 25% muối của tỉnh được DN thu mua với giá 1.450 đồng/kg. Đây là loại muối trắng, sạch, SX bằng công nghệ mới nên chất lượng tuyệt vời. Ông Nguyễn Tác Lư, PGĐ Cty CP Muối và Thương mại Thanh Hóa cho biết: “Loại muối trên đang được bán rộng rãi tại hệ thống các siêu thị và không có hàng tồn”.
Ông Thiều lấy ví dụ tỉnh Bạc Liêu, sản lượng cả năm 2009 chỉ đạt khoảng 80 nghìn tấn, thì năm nay đã tăng vọt lên 200 nghìn tấn. Trước khi có chủ trương mua tạm trữ, đội ngũ thương lái đã tranh thủ giá muối xuống thấp, thu gom về các kho chứa của họ. "Chân rết" của Vinafood1 tại Nam bộ còn mỏng, nên chưa thể mua trực tiếp mà vẫn qua thương lái. Như vậy, không thể loại trừ trường hợp đội ngũ này sẽ không gom muối cho diêm dân, mà xuất trực tiếp muối trong kho của họ ra bán cho DN. Hơn nữa, thời tiết tốt nên có thể diêm dân vẫn tiếp tục được mùa. Ngoài ra, lượng mua tạm trữ của khu vực Trung và Nam bộ khoảng 180 nghìn tấn, chưa đủ để có thể khiến cho giá muối nhích lên được.
Một khó khăn nữa được Vinafood1 xác định, đó là lượng “muối đen”, tức là muối pha lẫn nhiều tạp chất, ở đây chiếm sản lượng lớn. Chỉ tính riêng Bạc Liêu, lượng “muối đen” đến 80% sản lượng muối cả tỉnh. Nếu không mua tạm trữ, diêm dân sẽ gặp nhiều khó khăn, còn nếu mua vào thì việc tiêu thụ của DN sẽ "hóc", vì không có người mua. Đặc biệt Vinafood1 mới tiếp nhận TCty Muối, cơ sở vật chất, kho bãi và hệ thống thu gom muối của DN ở Trung và Nam bộ hầu như không có nên việc mua tạm trữ dù sao cũng hạn chế. “Chúng tôi đang đề xuất với Chính phủ yêu cầu UBND các tỉnh bắt tay chặt chẽ với Vinafood1 để mua hết muối cho dân”, một lãnh đạo Vinafood1 tỏ rõ quyết tâm.
