Bắc Kạn là tỉnh miền núi, phần lớn là người dân tộc thiểu số sinh sống, từ đó nên địa phương vùng cao này có nhiều di sản văn hóa rất độc đáo và đặc sắc.
Phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc
Hát then, đàn tính là di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại, trước đây chỉ biểu diễn trong những lễ hội, nhưng nay loại hình nghệ thuật này đã trở món ăn tinh thần độc đáo mà du khách nào đến với hồ Ba Bể cũng muốn được thưởng thức.
Chị Lăng Thị Nhiệm, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. (Những làn điệu hát then, mua tày của người dân tộc vẫn lưu giữ được từ xa xưa các anh chị em cũng tìm hiểu lớp đi trước để học lại để đi diễn cho khách nước ngoài và trong nước đề hiểu thêm văn hóa đặc trưng người tày vùng hồ nơi đây).
Hiện tỉnh Bắc Kạn có gần 300 di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số, tiêu biểu như: Múa khèn của người Mông, Lễ cấp sắc của người Dao, Lượn slương của dân tộc Tày. Trong đó, có 16 di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia và 1 di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Để phát huy giá trị của những di sản này, tỉnh Bắc Kạn chú trọng phát triển du lịch cộng đồng để khách du lịch được trải nghiệm, khám phá, tìm hiểu nét văn hóa đặc sắc của đồng bào bản địa.
Anh Nông Nguyễn Chi, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn (Làm dịch vụ homestay cũng muốn để nguyên bản sắc của người Tày. Khách du lịch đến đây họ rất là thích thú với khuôn nhà sàn như thế này, cách bài trí của gia đình, họ rất là hứng thú ở đây)
Hiện nay tỉnh Bắc Kạn tiếp tục khôi phục Lễ Phjất Lăng của người Dao đỏ; Phục dựng Lễ hội lồng tồng của người Tày và thành lập các Câu lạc bộ hát Then, Đàn Tính ở nhiều địa phương.
Nghề dệt thổ cẩm của các thôn bản xung quanh hồ Ba Bể cũng đang được tập trung phát triển. Những sản phẩm như trang phục, khăn, túi đã trở thành những món đồ lưu niệm được nhiều du khách ưu thích.
Ông Hà Văn Trường, Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn. (tỉnh có 1 Dự án KHCN bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể Khu vực hồ Ba Bể gắn với phát triển du lịch, theo đó có 8 sản phẩm được nêu ra. Đặc biệt nổi trội là xây dựng các đội văn nghệ của 9 đồng bào các DTTS hàng ngày lao động sản xuất nhưng buổi tối, lúc rỗi và ngày lễ phục vụ du khách).
Gắn phát huy giá trị văn hóa dân tộc với phát triển du lịch không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn là giải pháp hiệu quả gìn giữ nét văn hóa truyền thống. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tỉnh Bắc Kạn phát triển du lịch bền vững, có bản sắc độc đáo, riêng biệt.