Một dây chuyền chế biến thanh long xuất khẩu tại Việt Nam. Ảnh: Minh Sáng.
Tổng quan thị trường
Thị trường thanh long toàn cầu đang phát triển với tốc độ mạnh mẽ, do nhu cầu ngày càng tăng đối với thanh long tươi. Khả năng sản xuất cao và điều kiện thời tiết tuyệt vời góp phần vào tăng sản lượng thanh long.
Việc sản xuất thanh long bị ảnh hưởng chủ yếu bởi một số yếu tố, chẳng hạn như mối nguy môi trường, căng thẳng sinh học và chính sách.
Một số loài gây hại và bệnh chính ảnh hưởng đến thanh long là thối thân, thán thư, rệp sáp, rệp v.v...
Các điều kiện khí hậu bất lợi, như nhiệt độ thấp liên tục, cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thanh long.
Thị trường chính của loại trái cây này là Trung Quốc, Thái Lan và Indonesia. Thanh long cũng đang thâm nhập vào các thị trường mới, bao gồm Ấn Độ, New Zealand, Australia và Chile.
Trung Quốc tăng mạnh nhu cầu
Thanh long được sản xuất thương mại tại Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Đài Loan, Sri Lanka, Trung Quốc và Israel, nhưng nó cũng được trồng ở Trung Mỹ.
Theo ước tính của các chuyên gia kinh tế thế giới, người dân Trung Quốc tiêu thụ 70% toàn bộ thanh long được sản xuất từ Việt Nam.
Trong khi đó, số liệu của Bộ Công thương Việt Nam cho biết, 80% thanh long sản xuất trong nước được xuất khẩu sang Trung Quốc, chiếm 99% thị phần thanh long nhập khẩu của đất nước tỷ dân.
Thanh long được xếp vào loại cây trồng có giá trị cao và ngành công nghiệp trái cây địa phương ở Việt Nam có lợi thế cạnh tranh.
Quả thanh long có hàm lượng nước cao và là nguồn cung cấp sắt, magiê, vitamin B, phốt pho, protein, canxi, chất xơ tốt. Hạt trái cây ăn được cũng rất bổ dưỡng, vì chúng có nhiều chất béo không bão hòa đa, như axit béo omega-3 và omega-6, đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ rối loạn tim mạch.
Thanh long ít calo, giàu chất xơ, chứa một lượng vitamin và khoáng chất tốt. Nhờ những lợi ích nói trên, cùng với chế độ ăn uống thay đổi trong dân số Trung Quốc, nhu cầu về thanh long đang tăng lên, kéo theo nhu cầu nhập khẩu tăng.
Truyền thuyết Trung Quốc cổ đại tin rằng thanh long được tạo ra từ hàng ngàn năm trước bởi một con rồng trong một trận chiến. Con rồng được cho là đã thổi một luồng lửa chứa trái cây, do đó, họ tin vào sự may mắn do tên rồng, hình dạng và màu sắc của quả rồng mang lại.
Đây cũng là một trong những yếu tố thúc đẩy thị trường cho thanh long ở Trung Quốc.
Việt Nam tiếp tục là nhà sản xuất thanh long hàng đầu
Sản lượng thanh long ở Việt Nam khoảng 1,2 triệu tấn vào năm 2019 và dự kiến sẽ đạt 1,7 triệu tấn vào năm 2025, đăng ký tốc độ tăng trưởng lũy kế là 6,0% trong giai đoạn dự báo.
Tại Việt Nam, tổng diện tích sản xuất thanh long khoảng 50.000 ha với giống ruột trắng chiếm hơn 95% sản lượng, tiếp theo là giống ruột đỏ chiếm 4,5%. Lượng thanh long Việt Nam xuất khẩu lớn hơn rất nhiều so với tiêu thụ trong nước.
Thanh long được trồng chủ yếu ở các tỉnh Bình Thuận, Long An và Tiền Giang với hơn 37.000 ha được dành cho sản xuất hàng năm. Năng suất trung bình hàng năm khoảng 22,7 tấn/ha.
Tuy nhiên, việc sản xuất thanh long ở Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, bao gồm cả tác động của biến đổi khí hậu và dịch bệnh (như bệnh đốm nâu, côn trùng và sâu bệnh...).
Thị trường bột thanh long khởi sắc
Bột thanh long, còn được gọi là bột pitahaya. Do nguồn dinh dưỡng và tác dụng cho sức khỏe cực tốt, nó được coi là một siêu thực phẩm nhiệt đới.
Bột thanh long cung cấp nhiều lợi ích về dược phẩm, dinh dưỡng và mỹ phẩm. Ảnh: KOYAH.
Hiện bột thanh long có sẵn trên toàn thế giới và tạo thành một phần thiết yếu của chế độ ăn theo trái cây.
Bột thanh long cung cấp nhiều lợi ích về dược phẩm, dinh dưỡng và mỹ phẩm, từ đó chiếm được một phần đáng kể thị trường toàn thế giới.
Do xu hướng gia tăng đối với chế độ ăn giàu chất xơ, bột thanh long đang có thêm lực kéo đối với những người tiêu dùng có ý thức về sức khỏe.
Bột thanh long có mục đích bảo vệ chống ung thư và tăng cường hệ miễn dịch của người tiêu dùng. Nó hoạt động như một chất bổ sung hoàn hảo cho những người theo lối sống thuần chay, không biến đổi gen và không có gluten.
Về mặt địa lý, thị trường bột thanh long có thể được chia thành bảy khu vực: Bắc Mỹ, Châu Mỹ Latinh, Châu Âu, Nam Á, Đông Á, Châu Đại Dương và Trung Đông và Châu Phi.
Trong số tất cả các khu vực, Mỹ Latinh thống trị thị trường bột thanh long toàn cầu. Nam Á và Đông Á theo sau Mỹ Latinh do việc trồng thanh long thương mại ngày càng tăng trong khu vực. Bắc Mỹ cũng có khả năng tạo lực đẩy trong thị trường bột thanh long do thiên hướng về lối sống thuần chay. Xu thế tương tự diễn ra ở Châu Đại Dương và các quốc gia Nam Á.
