Xâm nhập mặn 1g/l có thể vào sâu 80 km trên sông Vàm Cỏ Tây trong tháng 4. Ảnh: Lê Bình.
Theo Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam, dòng chảy về ĐBSCL thấp ở các tháng đầu mùa kiệt làm xâm nhập mặn lên sớm vào tháng 12/2022, tăng cao trong tháng 2 và tháng 3/2023.
Tuy nhiên, trong tháng 4, xu thế xâm nhập mặn sẽ giảm trên các cửa sông. Cụ thể, ở vùng thượng ĐBSCL (bao gồm phần đất tỉnh An Giang, Đồng Tháp, thượng nguồn Long An, Kiên Giang và TP Cần Thơ) nguồn nước đảm bảo, ngoại trừ các vùng núi cao thuộc Tịnh Biên, Tri Tôn (An Giang).
Ở vùng giữa ĐBSCL (bao gồm phần đất thuộc TP Cần Thơ, tỉnh Tiền Giang, Long An, Kiên Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, tỉnh Vĩnh Long và vùng được kiểm soát mặn ở Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre), trong tháng 4, mặn với nồng độ 4g/l có thể xâm nhập sâu 40-55 km. Gió chướng mạnh có thể đưa mặn vào sâu 45-60 km làm ảnh hưởng đến việc lấy nước của các cống lấy nước.
Ở vùng ven biển ĐBSCL (bao gồm ven biển các tỉnh ven biển như Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau và Kiên Giang) được xem là có thể bị ảnh hưởng đến sản xuất cả mặn và ngọt trong tháng 4. Xâm nhập mặn bất thường, hạn hán thiếu nước có thể xảy ra ở các khu vực chưa có hoàn chỉnh hệ thống kiểm soát mặn.
Tháng 4, mặn vào sâu 40-60 km ở vùng ven biển ĐBSCL. Trong đó, mặn gia tăng chủ yếu khu vực sông Vàm Cỏ và có thể xâm nhập 65-75 km. Vì vậy, cần tăng cường công tác giám sát mặn và cập nhật các bản tin dự báo thường xuyên.
Thông tin từ Đài Khí tượng Thủy văn Long An, cho hay, trong tuần đầu tháng 4, gió mạnh kết hợp với triều cường, nắng nóng đang khiến cho độ mặn các sông trên địa bàn tỉnh này tiếp tục lên. Dự báo ranh giới độ mặn 4 g/l xâm nhập sâu vào nội đồng hơn 50 km trên sông Vàm Cỏ Tây (xã Phước Tân Hưng, huyện Châu Thành; xã Đức Tân, huyện Tân Trụ), hơn 50 km trên sông Vàm Cỏ Đông (xã Long Cang, huyện Cần Đước; xã Tân Bình, huyện Tân Trụ).
Đài Khí tượng Thủy văn Long An cũng dự báo độ mặt 1 g/l sẽ xâm nhập sâu vào nội đồng 80 km trên sông Vàm Cỏ Tây (phường 2 và phường 5, TP Tân An) và 85 km trên sông Vàm Cỏ Đông (xã Lương Bình, huyện Bến Lức).
Xâm nhập mặn có thể cao trở lại vào các kỳ triều cường trong tháng 4 và 5. Ảnh: Lê Bình.
Trước tình hình đó, Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam cho rằng, các địa phương cần chú ý vận hành hợp lý các công trình kiểm soát mặn, kiểm tra độ mặn trước khi lấy nước tưới, sử dụng nước tiết kiệm ở vùng khó khăn về nước do thời tiết nắng nóng và mặn còn duy trì cao vào các kỳ triều cường trong tháng 4.
Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam nhận định, tiềm năng nguồn nước về ĐBSCL trong mùa kiệt 2023 được xem là có thuận lợi. Tuy nhiên, do sự phụ thuộc vào vận hành thuỷ điện trên lưu vực, mặn xâm nhập sâu bất thường có thể xảy ra bởi những biến động dòng chảy ở bất cứ thời gian nào do vận hành thuỷ điện gây ra. Vì vậy các địa phương cần chủ động xây dựng các giải pháp ứng phó phòng chống hạn mặn phù hợp với điều kiện của vùng.
Trong đó, ở vùng ven biển ĐBSCL, xâm nhập mặn có thể làm ảnh hưởng đến nguồn nước và sản xuất ở các hệ thống thuỷ lợi ven biển như Gò Công, Bắc Bến Tre, vùng ven biển Trà Vinh và hệ thống Long Phú - Tiếp Nhật. Do vậy, cần chuẩn bị các phương án ứng phó và tích trữ nước hợp lý khi nguồn nước chưa bị ảnh hưởng mặn, nhất là tại các vùng cây ăn trái thuộc tỉnh Bến Tre; huyện Kế Sách (tỉnh Sóc Trăng) … Đồng thời, cần đề phòng mặn còn cao trở lại vào các kỳ triều cường trong tháng 4 và tháng 5.
Việc giảm xả nước từ các thủy điện ở thượng nguồn sông Mekong thuộc Trung Quốc trong thời gian từ 25/3 đến nay xuống mức thấp còn 647 m3/s - 690 m3/s được xem là do dự báo ENSO có xu thế nghiêng về El Nino trong thời gian tới. Việc giảm xả thời gian dài hay ngắn sẽ tiếp tục được theo dõi cập nhật và dự báo thời gian có thể ảnh hưởng đến vùng ĐBSCL, đặc biệt là các vùng ven biển. Trong bối cảnh ấy, các địa phương cần chủ động tích trữ nước và sử dụng nước hợp lý.
