Dự án Khu dân cư Hoà Lân đến nay vẫn thuộc tài sản của Cty Thiên Phú. Ảnh: Đỗ Hưng.
Đấu giá xong, chây ỳ thanh toán
Trước đó ngày 17/4/2015, Công ty TNHH sản xuất thương mại Thiên Phú (Cty Thiên Phú) và một chi nhánh ngân hàng của nhà nước ký biên bản thỏa thuận về xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ.
Theo đó bên A (Chi nhánh ngân hàng của nhà nước) được quyền xử lý phát mãi tài sản mà bên B (Cty Thiên Phú) đang thế chấp, thông qua tổ chức bán đấu giá để thu hồi nợ theo đúng quy định của pháp luật.
Sau khi được giao tài sản, ngày 12/5/2010 Chi nhánh ngân hàng của nhà nước ký hợp đồng định giá tài sản thế chấp của Cty Thiên Phú với Công ty CP thẩm định giá và tư vấn Quốc Tế (Valuco), tại chứng thư thẩm định số 403/2015/CT - VALUCO thì Công ty Valuco định giá luôn cả phần đất nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất (246.853 m2) và phần đất Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất (243.912 m2), thành tiền là 1,4677 nghìn tỉ đồng. Căn cứ vào giá này, Công ty CP đấu giá Nam Sài Gòn (Cty Đấu giá Nam Sài Gòn) đem bán đấu giá (từ lần 1 - lần 5).
Tại lần bán đấu giá lần thứ 6, phía Chi nhánh ngân hàng của nhà nước đã thuê Công ty CP thẩm định giá và tư vấn đầu tư xây dựng thế hệ mới thẩm định lại, theo chứng thư thẩm định số 246/CT - THM ngày 19/4/2016 thì toàn bộ 494.047 m2 đất (bao gồm cả đất nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất) nhân với 2,506 triệu đồng/m2 được 1,2383 nghìn tỉ đồng.
Cty Đấu giá Nam Sài Gòn lấy kết quả này đấu giá cho đến khi đấu giá thành. Cả 02 lần định giá, hai công ty định giá đều đem cả đất nhà nước giao không thu tiền tính thành giá để Cty Đấu giá Nam Sài Gòn đem bán đấu giá. Việc làm này có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai năm 2003 và Bộ luật Dân sự.
Ngày 22/4/2017, Công ty TNHH A Đông Hải (nay là Cty Kim Oanh TP. Hồ Chí Minh - gọi tắt Địa ốc Kim Oanh) nộp hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá.
Ngày 26/4/2017 đã nộp 93,6 tỉ đồng tiền đặt cọc. Đáng chú ý, hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá không có tài liệu thể hiện Địa ốc Kim Oanh thông báo bằng văn bản cho phía ngân hàng về phương thức thanh toán (trả ngay hay trả dần) theo yêu cầu của phía ngân hàng.
Khoản 1 Điều 17 Công văn số 8298/NHNN - HSX ngày 8/12/2014 phía ngân hàng nêu rõ: “Phương thức trả ngay là phương thức thanh toán trong đó khách hàng mua lại tài sản có thể thanh tóan toàn bộ giá trị hợp đồng mua bán tài sản ngay trong một lần, tuy nhiên lần thanh toán cuối cùng không được quá 45 ngày”.
Điều 17 Quy chế bán đấu giá cũng quy định: “...Khách hàng phải thanh toán 45 ngày kể từ ngày đấu giá thành công”. Điểm a khoản 2 Điều 36 Nghị định 17/2010 của Chính phủ cũng quy định: “Thanh toán đầy đủ tiền mua tài sản cho tổ chức bán đấu giá tài sản...”.
Tại Biên bản bán đấu giá ngày 25/5/2017 cũng quy định rõ: “Người trúng đấu giá phải thanh toán trong vòng 45 ngày, nếu không thanh toán đủ thì xem như vi phạm nghĩa vụ thanh toán và từ chối mua tài sản. Số tiền khách hàng đã thanh toán sẽ không được hoàn lại và đồng ý hủy kết quả đấu giá vô điều kiện và chấp thuận để bên có tài sản bán đấu giá lấy lại tài sản bán đấu giá để bán cho người khác mà không thắc mắc khiếu nại gì...”.
Biên bản cũng nói rõ: ... bên trúng đấu giá tự thực hiện việc xin chuyển đổi chủ đầu tư... khi có văn bản chấp thuận của cơ quan Nhà nước, thì tổ chức công chứng mới được công chứng... Biên bản này được Địa ốc Kim Oanh ký tên, đóng dấu.
Không đủ điều kiện vẫn được công chứng
Ngày 30/5/2017 tại công văn số 254/TB NHNN - CL-TD của phía ngân hàng “trả lời công văn số 01/AĐH - 2017 ngày 26/5/2017 của Cty TNHH A Đông Hải” nêu rõ: “Lần thanh toán cuối cùng không được quá 45 ngày... tự thực hiện việc xin chuyển đổi chủ đầu tư để tiếp tục thực hiện dự án”.
Mặc dù trước, trong và sau khi trúng đấu giá, Địa ốc Kim Oanh đều được thông báo bằng văn bản các quy định của pháp luật liên quan đến đấu giá.
Tuy vậy, dù chưa thanh toán hết tiền trúng đấu giá và chưa được chính quyền cho phép chuyển đổi chủ đầu tư, tài sản bán đấu giá chưa được giải chấp... nhưng Văn phòng Công chứng Mỹ Phước tỉnh Bình Dương (đơn vị cùng tham gia bán đấu giá ngày 25-5-2017) đã có văn bản số 144/CV - VPCCMP ngày 16-6-2017 phúc đáp văn bản số 34/CV-CT của Cty Đấu giá Nam Sài Gòn hướng dẫn đầy đủ các quy định của pháp luật để đủ điều kiện công chứng hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá; nhưng các bên vẫn bất chấp các quy định của pháp luật đã tự ý đem hồ sơ sang Văn phòng công chứng Thành Phố Mới (Bình Dương) để công chứng hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá trái pháp luật cho Địa ốc Kim Oanh.
Được biết, tính đến ngày ký hợp đồng mua bán tài sản trúng đấu giá (ngày 25/5/2017 Địa ốc Kim Oanh trúng đấu giá Dự án Khu dân cư Hoà Lân với giá 1.353 tỷ đồng) tại Văn phòng công chứng Thành Phố Mới ngày 1/7/2017 Cty Kim Oanh chỉ mới thanh toán được 93,6 tỉ đồng; đến ngày có kết luận thanh tra số 62/KLTTr - BTP ngày 24/12/2018 Cty Kim Oanh mới thanh toán được 847,800 tỉ đồng (chưa bằng giá khởi điểm bán tài sản).
Trong vụ kiện Cty TNHH Thiên Phú kiện Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn, Cty Kim Oanh và ngân hàng được xác định có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan... vì gây thiệt hại lớn cho Công ty Thiên Phú.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Đại diện Cty Thiên Phú cho biết: Sở dĩ chúng tôi chọn TAND quận 7 để khởi kiện Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn là theo thỏa thuận của các bên trong hợp đồng bán đấu giá quy định sẽ chọn Tòa án nơi đặt trụ sở của công ty đấu giá là nơi giải quyết tranh chấp.
