Ngày 24/7, Bộ Y tế ban hành văn bản số 5944/BYT-YDCT, nêu tên 12 loại thuốc cổ truyền hỗ trợ điều trị Covid-19, trong đó có Hoạt huyết nhất nhất, Xuyên tâm liên và một số loại dược liệu y học cổ truyền khác, như sản phẩm sát khuẩn, thuốc xịt họng, các sản phẩm nâng cao sức khỏe, có hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng, thành phần, công dụng của các sản phẩm này.
Ngay lập tức, theo báo chí thì một số bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2 đang được điều trị tại Bệnh viện dã chiến Bắc Giang 2, sau khi được cho uống Xuyên tâm liên, đã có những triệu chứng rất tích cực, một số triệu chứng bệnh đã giảm rõ rệt.
Nhưng cũng ngay lập tức, văn bản này đã bị các dược sỹ và các nhà nghiên cứu dược học phản ứng. Bởi hiện tại chưa có những nghiên cứu cụ thể về các sản phẩm này trong hỗ trợ điều trị Covid-19. Nhất là Hoạt huyết nhất nhất. Mở tivi ra lúc nào là người ta thấy quảng cáo về loại sản phẩm này. Theo quảng cáo, loại thuốc này có tác dụng phòng và điều trị chứng thiểu năng tuần hoàn não, mất thăng bằng, đau mỏi vai gáy, tê bì chân tay, chứ chẳng liên quan gì đến việc điều trị Covid-19 cả.
Việc quảng cáo loại thuốc này đã kéo dài cả chục năm nay, từ khi đại dịch Covid chưa xuất hiện. Còn Xuyên tâm liên? Những người đã trải qua thời kỳ bao cấp, đều biết đến loại thuốc này. Thời đó, đi khám bệnh, đi đến các trạm xá trên toàn quốc, kể bệnh gì, kêu đau gì…cũng đều được các y, bác sỹ phát cho… Xuyên tâm liên, vì chẳng còn loại thuốc gì nữa mà cho. Xuyên tâm liên nhiều đến nỗi uống đến no cả bụng mà chẳng có bất cứ một tác dụng gì.
Câu nói đầy mỉa mai “Xuyên tâm liên trị bách bệnh” ra đời thời bao cấp là vì thế. Đặc biệt, trong công văn số 5944/BYT-YDCT nói trên của Bộ Y tế còn nhắc đến một loại thuốc có tên là Kovir do công ty cổ phần Sao Thái Dương sản xuất, nghe rất giống tên Covid, nhưng lại chẳng liên quan gì đến Covid-19 cả.
Sự giống nhau trong cách đọc này khiến mọi người lầm tưởng đây chính là thuốc điều trị Covid-19. Nhưng thuốc này được Công ty cổ phần Sao Thái Dương sản xuất từ năm 2017, lúc đó đại dịch Covid-19 chưa xuất hiện, cái tên Covid-19 còn vô cùng xa lại với thế giới.
Ngay sau khi công văn số 5944/BYT-YDCT của Bộ Y tế vừa ban hành, mọi người đổ xô tìm mua các loại Hoạt huyết nhất nhất, Xuyên tâm liên, Kovir, khiến các nhà thuốc đông y vội vàng tăng giá. Không biết Công ty cổ phần Sao Thái Dương có biết trước là sẽ có văn bản số 5944/BYT-YDCT không mà ngay từ ngày 19/7/2021, đã tăng giá bán viên Kovir từ 100-250 ngàn đồng/2 vỉ 15 viên lên 1.250.000/2 vỉ 15 viên.
Trước sự phản ứng dữ dội của dư luận xã hội, chỉ 2 ngày sau, ngày 26/7/2021, Bộ Y tế đã phải ban hành văn bản số 5967/BYT-YDCT, thu hồi văn bản số 5944/BYT-YDCT nói trên. Đây là bài học rất lớn cho việc ban hành văn bản, một khi chưa có sự nghiên cứu thấu đáo, kỹ lưỡng.
