Hỏi: Vài năm gần đây lúa ở chỗ chúng tôi thường bị rầy nâu gây hại rất nặng, đặc biệt là trên giống lúa thơm Jasmine 85. Khi đi mua thuốc, người bán thuốc nhắc chúng tôi là phải sử dụng thuốc theo 4 đúng, nhưng không hướng dẫn là đúng thế nào. Xin cho biết cụ thể về vấn đề này?
Nguyễn Văn Chi và một số bà con ở Long Hồ (Vĩnh Long)
Trả lời: Nguyên tắc 4 đúng trong việc sử dụng thuốc BVTV để phòng trừ rầy được hiểu như sau:
1- Đúng loại thuốc:
Thuốc BVTV được chia thành nhiều nhóm (như nhóm thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, thuốc trừ cỏ dại…), mỗi nhóm chỉ có tác dụng đối với một loại hoặc một nhóm dịch hại, rầy nâu là một loài sâu hại nên các bạn phải sử dụng nhóm thuốc trừ sâu. Trong nhóm này lại có đến cả trăm loại thuốc, để diệt trừ rầy nâu có hiệu quả cao, các bạn phải dùng những loại thuốc trong bộ thuốc trừ rầy nâu. Tùy theo tình hình thực tế tuổi phát dục của rầy nâu trên ruộng nhà mình mà lúc phun xịt các bạn chọn loại thuốc cho phù hợp. Làm sao chúng vừa tiêu diệt được nhiều rầy nâu, nhưng lại ít gây hại đối với các loài thiên địch trên ruộng lúa, đồng thời giảm thiểu được ô nhiễm môi trường…
Cụ thể là:
- Nếu thấy trên ruộng chỉ có rầy cám vừa mới nở hoặc hầu hết là rầy non còn nhỏ tuổi, thì các bạn nên sử dụng những loại thuốc trong nhóm điều tiết sinh trưởng côn trùng (thí dụ như: Butyl 400SC hoặc 10WP, Viappla 10BTN hoặc 25BTN, Applaud 10VP, Apolo 10WP hoặc 25WP...). Những thuốc trong nhóm này có tác dụng kìm hãm rầy tổng hợp chất chitin, từ đó cản trở quá trình lột xác sang tuổi mới của rầy non (chống lột xác), làm cho rầy non không lột xác được và chết.
So với các nhóm thuốc khác trong bộ thuốc trừ rầy nâu thì nhóm thuốc này ít độc hại đối với thiên địch trên ruộng lúa hơn, đồng thời cũng ít độc hại đối với môi trường hơn, an toàn cho người phun xịt và sử dụng nông sản hơn (vì chúng thuộc nhóm ít độc (nhóm III - xếp loại theo tổ chức Y tế thế giới).
Không dùng những loại thuốc này để phun cho những ruộng mà rầy đang ở tuổi trưởng thành (vì rầy trưởng thành không còn lột xác nữa).
- Nếu thấy trên ruộng chỉ có rầy trưởng thành hoặc có cả rầy non và rầy trưởng thành thì các bạn nên dùng những loại thuốc vừa có tác dụng diệt rầy trưởng thành, vừa có tác dụng diệt rầy non (ví dụ như: Applaud-Bas 27BTN, Vithoxam 350SC, Bascide 50EC, Sachray 200WP, Mipcide 50WP, Goldra 250WP, Dragon 585EC, Vimipc 20ND/25BTN…).
2- Đúng liều lượng và nồng độ:
Trên bao bì của mỗi loại thuốc, nhà sản xuất đều có ghi hướng dẫn rất cụ thể về liều lượng thuốc cần sử dụng, số lượng bình phun hoặc lít nước cần thiết để pha thuốc… để phun cho một đơn vị diện tích (ví dụ như thuốc Applaud-Bas 27BTN, nhà sản xuất hướng dẫn là pha 16 gram thuốc cho một bình phun 8-10 lít, và xịt 5-6 bình cho 1.000m2).
Vậy trước khi phun thuốc các bạn cần đọc kỹ những hướng dẫn này và phải tuân thủ đúng những gì mà nhà SX đã hướng dẫn. Tránh pha thuốc quá đậm đặc, nhưng lại rút bớt số lượng bình cần phun hoặc lượng nước cần pha thuốc, dẫn đến không đủ số lượng dung dịch thuốc đã pha theo yêu cầu, làm cho thuốc không phủ đều trên những vị trí cần phun như nhiều người vẫn thường làm trong thời gian vừa qua, nhất là những gia đình thuê mướn người khác phun thuốc cho ruộng nhà mình.
3- Đúng lúc:
Các bạn cần kiểm tra ruộng lúa nhà mình thường xuyên để phát hiện sớm và phun xịt thuốc kịp thời khi mật số rầy đạt khoảng 3 con/tép lúa và trên ruộng đa số là rầy non.
Không phun thuốc khi trời quá nắng nóng, nhất là vào các buổi trưa. Không phun thuốc khi cây lúa đang trỗ bông, thụ phấn. Không nên phun thuốc khi đang có gió to, khi trời sắp có mưa. Nên phun xịt thuốc vào các buổi chiều mát hay lúc sáng sớm là thời điểm rầy bò ra nhiều thì rầy sẽ chết nhiều hơn.
4- Đúng cách:
Khác với nhiều loại sâu hại khác, rầy nâu chỉ tập trung ở phần gốc của cây lúa để hút nhựa. Vậy khi phun xịt, các bạn nhớ phải hướng vòi phun xuống sát phần gốc của cây lúa để rầy dễ bị dính thuốc. Tránh tình trạng hua hua vòi phun trên mặt ruộng như một số bà con hoặc những người đi phun xịt mướn vẫn thường làm.
Đối với những ruộng lúa tốt bít bùng, những ruộng lúa cao cây, những ruộng lúa đang trỗ trở đi các bạn nên rẽ lúa thành hàng cách nhau khoảng 1,5 mét rồi mới phun xịt xuống phần gốc của cây thì rầy dễ dính thuốc hơn. Nếu điều kiện cho phép, trước khi phun xịt, nên đưa nước vào ruộng ngập cao gần ngọn lúa để rầy tập trung lên phía trên, dễ bị tiêu diệt hơn.
