Giải pháp tương lai cho cây trồng

* Hướng đi trước thời đại của nông nghiệp Hà Lan

Tương lai của ngành trồng trọt vẫn đang là một dấu hỏi lớn trước tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt cùng với thiên tai, hạn hán đe dọa bất cứ thời điểm nào trong năm.

Và thậm chí các nhà khoa học đã phải lường đến khả năng không có cả ánh nắng mặt trời để cho cây quang hợp, lượng mưa cũng sẽ hiếm hoi và nếu có cũng không phải lúc nào cũng cần thiết đối với cây trồng. Ngành nông nghiệp Hà Lan đã tự tìm cho mình một hướng đi trước thời đại như một thử nghiệm cho tương lai: Canh tác trong nhà.

Theo các chuyên gia, đây là một giải pháp trên cả tuyệt vời vì cây trồng vẫn đảm bảo năng suất khi ở bên trong nhà kính vẫn phát triển bình thường do được điều khiển nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, dưỡng khí và các chất dinh dưỡng đầy đủ và tỉ mỉ đến từng công đoạn. Giải pháp này có thể thích nghi với mọi địa hình, từ các tòa nhà cao ốc ở New York đến các boong-ke tại Siberia hay sa mạc khắc nghiệt ở Ả-rập Xê-út… Và đó chính là tương lai của nền nông nghiệp thế giới.

Nhà nghiên cứu Gertjan Meeuws thuộc phòng thí nghiệm cây trồng PlantLab cho biết, để duy trì sự sống trên hành tinh ngày một bất ổn thì bắt buộc chúng ta phải thay đổi phương cách trồng trọt. Tương lai một nửa dân số thế giới sẽ sống tại đô thị và ước tính sẽ có khoảng 3 tỷ người thiếu đói hoặc suy dinh dưỡng. Giá lương thực, thực phẩm và rau xanh tăng mạnh trong thời gian qua trong khi thiên tai, hạn hán và nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất ngày một khó khăn chính là lời cảnh báo sớm. Đặc biệt tình trạng biến đổi khí hậu đã làm cho thời vụ kéo dài hơn không những gây bất ổn về giá mà còn đe dọa năng suất cây trồng.

Ông Meeuws cùng ba cộng sự là kỹ sư sinh học người Hà Lan đã đưa ra khái niệm “greenhouse” - trồng cây trong nhà để đón đầu tương lai nền nông nghiệp thế giới. Hiện nhiều loại cây trồng đã được nhóm này thử nghiệm thành công như dâu tây, ớt vàng, húng quế và chuối với sự hỗ trợ của các bóng đèn tiết kiệm điện LED và hệ thống tưới nhỏ giọt cùng nhiệt độ và độ ẩm được điều khiển quay vòng hiệu quả đúng theo nhịp sinh học của cây trồng. Chỉ sau từ 6 đến 12 tuần các loại cây này đều cho thu hoạch với năng suất ngoài mong đợi.

Hiện nhóm nhà khoa học này đang lên kế hoạch phát triển các sản phẩm để cung cấp ra thị trường tại tòa nhà 1.300 m² với bốn phân khu chức năng trồng các loại rau quả khác nhau vào cuối năm nay. Theo ông Meeuws, chỉ cần 100 m² với 14 thớt cây trồng các loại, hàng ngày có thể cung cấp trung bình 200 gram rau quả tươi/người cho khoảng trên 140.000 dân cư trong khu vực. Đáng chú ý là phương pháp này không hề phải dùng thuốc trừ sâu và tiết kiệm được trên 90% lượng nước so với canh tác thông thường.

Giáo sư Olaf van Kooten, thuộc trường ĐH Wageningen là người theo dõi dự án này cho hay, để sản xuất ra 1kg cà chua tại Israel phải cần tối thiểu 60 lít nước nhưng trồng trong nhà kính tại Hà Lan chỉ cần có 15 lít. Còn giáo sư Dickson Despommier, nguyên giảng viên trường ĐH Columbia (Mỹ), tác giả của cuốn sách nổi tiếng xuất bản năm 2010 “Nông trại thẳng đứng” cũng ghi nhận thành tựu của các nhà khoa học Hà Lan, đồng thời cho rằng xu hướng này đang ngày càng phổ biến với ưu thế gần người tiêu dùng, chi phí thấp và giảm sự lệ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Mặc dù sử dụng đèn LED hiện vẫn còn đắt đỏ nhưng xu hướng thì công nghệ này sẽ giảm thậm chí còn ra đời cả thế hệ mới là đèn OLED (đèn đi-ốt phát quang hữu cơ) công năng và hiệu quả hơn nhiều.