Trong bối cảnh thuốc BVTV độc hại tràn lan, một số đại lý kinh doanh ham lời dùng đủ chiêu trò lừa nông dân, trong khi cơ quan quản lý còn yếu kém thì ở một vài địa phương, nông dân đã tự tìm ra cách bảo vệ đồng ruộng của mình.
Thôn Nhân Lễ, xã Đồng Lạc, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương có 187 hộ dân với 35 ha ruộng, nghề chính là trồng lúa. Chuyện trồng lúa ở vùng quê thuần nông này cũng có nhiều sự lạ. Nông dân tự dạy nhau cách đối phó với thuốc BVTV độc hại, dạy nhau cách sử dụng phân bón, thâm canh tăng năng suất... Từ nhiều năm nay, nhiều người đánh giá, đồng ruộng Nhân Lễ sạch bóng thuốc BVTV độc hại.
Nhà văn hóa thôn Nhân Lễ nằm giữa đồng. Tiếng ông trưởng thôn Hoàng Văn Cảnh phát qua loa truyền thanh nghe sang sảng: “Bà con chú ý. Hiện nay có một số đại lý thuốc BVTV trên địa bàn xã Đồng Lạc bán một số loại thuốc nhái, thuốc kém chất lượng, kính mong bà con trước khi mua thuốc cần tăng cường tham khảo, trao đổi thông tin tại nhà văn hóa thôn để tránh bị lừa.
Mặt khác, trước khi xuống giống, yêu cầu bà con tập trung tại nhà văn hóa thôn để nghe những nông dân tiên phong phổ biến các giải pháp”.
Chỉ sau vài phút thông báo, hội trường thôn Nhân Lễ chật kín người dân đến tham gia “lớp học”. Lão nông Trần Văn Trắc (60 tuổi), một nông dân tiên phong trong xã tay cầm míc, tay cầm thước hệt như một ông giáo làng.
Nghe ông nói, người không biết chắc sẽ tưởng rằng địa phương này mời chuyên gia cây lúa về dạy bà con. Các khái niệm về giải pháp tích hợp trong canh tác lúa, quản lý tính kháng, biến đổi khí hậu, dịch hại... từ miệng ông trôi chảy tuôn ra, nhuyễn như cháo.
“Rất nhiều nơi nông dân vẫn còn làm ruộng theo thói quen, ít áp dụng các tiến bộ KHKT, hiểu biết về giống, thuốc BVTV còn hạn chế. Nhưng ở Nhân Lễ, từ 10 năm nay, các lớp học nông dân mở ra đã thay đổi hoàn toàn. Việc áp dụng các giải pháp tích hợp không chỉ giúp tăng năng suất, sản lượng mà còn giảm được chi phí đầu tư, tránh sử dụng thuốc BVTV độc hại”, ông Trắc nói.
Giải pháp mới nhất mà nông dân Nhân Lễ đang học tập là giải pháp tích hợp các biện pháp kỹ thuật canh tác áp dụng theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa, nhằm đảm bảo cải thiện đáng kể về năng suất, chất lượng, thu nhập cho nông dân.
Quy củ và rất chuyên nghiệp, ông Trắc đọc trên loa từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây lúa khiến bà con trầm trồ: “Để có cây mạ khỏe trước tiên cần phải chọn giống tốt, xử lý thuốc Cruiser Plus trước khi gieo. Nên phun thuốc Sofit 300 EC ngay sau khi cấy.
Đến giai đoạn đẻ nhánh, để có được số dảnh hữu hiệu cao nhất, cần tiến hành bón thúc sớm. Bón thúc 1 lần, không bón lai rai để cây lúa đẻ nhánh tập trung, đạt được số chồi hữu hiệu trong thời gian sớm nhất.
Trong giai đoạn cây lúa này cần duy trì mực nước trên ruộng khoảng 3 - 5 cm. Khi số dảnh hữu hiệu trên khóm đã đủ, nên tiến hành rút nước để bộ rễ ăn sâu, chống đổ ngã, hạn chế chồi vô hiệu. Bón phân tập trung, điều tiết nước tốt sẽ giúp cây lúa đạt số dảnh hữu hiệu tối đa.
Giai đoạn làm đòng cần xác định đúng thời điểm cây lúa bắt đầu phân hóa đòng để bón phân đón đòng. Duy trì mực nước trên ruộng lúa từ 3 - 5 cm. Phòng trừ các đối tượng nấm bệnh quan trọng như khô vằn, vàng lá, đạo ôn bằng thuốc Amistar Top.
| Với mô hình “miễn nhiễm” thuốc BVTV độc hại như hiện tại ở cánh đồng thôn Nhân Lễ, những loại thuốc BVTV thiếu an toàn sẽ bị giảm đi đáng kể khi các giải pháp tích hợp tiên tiến mà ông Trắc truyền đạt cho bà con theo phương pháp “nhà nông dạy nhà nông” được áp dụng, những giải pháp mà Cty Syngenta đã đúc kết lại bằng tất cả tâm huyết của mình nhằm giúp bảo vệ sức khỏe của bà con, mang lại vụ mùa hiệu quả kinh tế cao gói gọn trong một câu đầy tâm huyết “Hết bệnh, hết lo, đầy kho, lúa trúng”. |
Tích cực kiểm tra đồng ruộng, nếu mật độ sâu đục thân, sâu cuốn lá, rầy nâu đến ngưỡng có thể phun trừ bằng thuốc Virtako 40WG. Tác động bằng các biện pháp phân bón, nước tưới, phòng trừ các đối tượng dịch hại tốt trong giai đoạn này sẽ giúp cây lúa sinh trưởng phát triển tốt nhất, tạo tiền đề cho việc hình thành bông lúa to, nhiều hạt.
Giai đoạn trỗ chín. Đến giai đoạn này, số bông lúa trên 1 m2, số hạt trên một bông đã hình thành ổn định. Tuy nhiên đây cũng là giai đoạn mẫn cảm với nhiều đối tượng sâu bệnh hại. Cần chú trọng công tác BVTV thời kỳ này, bởi nếu không phòng trừ tốt các đối tượng sâu bệnh, năng suất lúa sẽ giảm mạnh, thậm chí mất trắng.
Để bảo vệ bộ lá đòng và hạt lúa khỏi các đối tượng nấm bệnh nguy hiểm như đen lép hạt, vàng lá, khô vằn… cần tiến hành phun phòng vào giai đoạn cây lúa thấp thoi trỗ bằng thuốc Amistar Top hoặc Tilt Super 300EC.
Cần tích cực điều tra sâu hại và nghe khuyến cáo của các cơ quan chức năng. Nếu thấy sâu đục thân, sâu cuốn lá phát triển mạnh, cần phun hỗn hợp thêm thuốc Virtako 40WG. Nếu mật độ rầy cao cần hỗn hợp thêm thuốc Chess 50WG để cắt lứa rầy, hạn chế cháy rầy cuối vụ.
Trong giai đoạn lúa trỗ, nên duy trì mực nước 5 cm trên ruộng. Sau khi lúa chắc xanh, đỏ đuôi nên tiến hành rút cạn nước để tăng cường vận chuyển chất khô về hạt”.
Ông Trắc đang say sưa giảng bài, một lão nông khác cầm mấy khóm lúa hớt ha hớt hải chạy vào: "Ông Trắc ơi, vụ vừa rồi tôi không nghe theo giải pháp ông phổ biến, bây giờ lúa bệnh hết rồi, mất trắng rồi ông ơi". Người ấy tên là Trần Văn Định, làm tới 2,7 mẫu ruộng theo tập quán cũ. Mấy năm sâu bệnh ít cũng chẳng sao, năm nay sâu bệnh nhiều, lúa chết hết.
Một người đàn ông khác cũng đứng lên phát biểu: "Tôi là Phạm Văn Liễu, Phó Chủ nhiệm HTXNN Phú Điền, huyện Nam Sách. Nghe nói bên này có mô hình nông dân dạy nông dân nên sang học tập. Không ngờ lại tuyệt vời như thế. Tôi rất mê.
Xã tôi có 580 mẫu ruộng, 1.070 hộ thuần nông. Nhưng phần lớn bà con đang canh tác theo tập quán, còn sử dụng thuốc BVTV độc hại. Đợt này tôi sẽ xây dựng mô hình, hướng dẫn bà con trồng lúa theo giải pháp tích hợp các biện pháp KHKT".
