Anh Nguyễn Minh Đức kiểm tra chuồng nuôi chồn hương sinh sản của gia đình. Ảnh: T. Phùng.
Anh Nguyễn Minh Đức (ở xã Thuận Hóa, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình) vốn là kỹ sư xây dựng nên có những năm tháng bôn ba khắp nơi nên vẫn thầm mong ngày quay về quê hương lập nghiệp.
Trong chuyến công tác tại tỉnh Bình Thuận, anh Đức thấy có mô hình nuôi chồn hương khá hiệu quả, cho thu nhập cao nên có ý học hỏi kinh nghiệm và nuôi ý chí khởi nghiệp bằng mô hình này.
“Cho đến năm 2016, tôi quyết định bỏ nghề xây dựng, đi tìm hiểu cách nuôi chồn hương và về quê để thực hiện ước mong của mình”, anh Đức nói như tâm sự.
Khởi nghiệp, với số vốn dành dụm và vay thêm bạn bè, anh Đức mua 4 cặp chồn hương sinh sản (với trị giá trên 80 triệu đồng), về nuôi thử nghiệm.
“Nhưng do thiếu kinh nghiệm, chưa nắm vững kỹ thuật, cũng như chưa hiểu tập tính sinh sống của loài chồn cùng với việc nguồn giống không bảo đảm nên chồn sinh bệnh và chết dần”, anh Đức kể lại.
Thất bại ngay từ buổi đầu nên gia đình khuyên dừng lại vì sự mất thêm vốn. Nhưng anh Đức vẫn không nản chí mà như thêm quyết tâm với việc nghiên cứu kỹ cách nuôi chồn hương trên báo, đài, mạng internet để tiếp tục… thử nghiệm.
Cuối năm đó, anh lại khăn gói vào Bình Thuận để “tầm sư học đạo” thêm kinh nghiệm và mua 2 cặp chồn sắp sinh sản về nuôi. Lần này thì anh phải đến tận trang trại giống vừa để chọn con giống tốt cũng như học cách nuôi chồn sinh sản để về thực hành.
Thức ăn cho vật nuôi dễ kiếm và không đắt tiền nên dễ dàng cho người nuôi. Ảnh: T. Phùng.
“Làm nhiều có kinh nghiệm”, anh Đức nói và cho biết, nhiều năm nuôi, không những nắm bắt được đặc tính, cách ăn uống, sinh sản, môi trường sống của loài chồn ở vùng khí hậu khắc nghiệt Quảng Bình.
“Tôi đã biết cách phòng ngừa các bệnh thường gặp như tiêu chảy, thương hàn, cầu trùng, rụng lông... Để qua đó vững tâm hơn trong việc phát triển mô hình”, anh Đức cho hay.
Khi trò chuyện, anh Đức cũng bảo nuôi chồn hương mà biết cách thì rất dễ, lại nhàn thân. Giống này ăn rất ít thức ăn và mỗi ngày chỉ ăn một bữa. Các món mà chúng “khoái khẩu” nhất là cháo cá, thịt gà, cá rô sống, chuối, mít chín,…
"Nếu ở vùng quê thì nguồn thức ăn cũng sẵn và không đắt. Trung bình, chi phí thức ăn mỗi ngày cho mỗi con chồn nuôi vào khoảng 3.000 đồng”, anh Đức nói thêm.
Cũng theo anh Đức, đặc tính của vật nuôi là nhút nhát, ngủ ngày, ăn đêm nên khu chuồng trại phải làm nơi yên tĩnh, tránh tiếng ồn. Người nuôi phải giữ chuồng luôn sạch sẽ, phải dọn vệ sinh hàng ngày và thường xuyên khử trùng để hạn chế dịch bệnh.
"Nếu thời tiết nắng, mưa khắc nghiệt như ở Quảng Bình nên áp dụng mùa hè bảo đảm thoáng mát, mùa đông phải che chắn và giữ ấm cho chồn nuôi”, anh Đức chia sẻ thêm.
Đến nay, gia trại của anh Đức có 30 con chồn sinh sản, mỗi năm đẻ gần 100 con chồn giống. Khi xuất bán giống, giá mỗi cặp khoảng 10 triệu đồng. Mỗi năm, sau khi trừ chi phí, thu về cho anh khoảng 300 triệu đồng.
Anh Đức cho biết: "Hiện đầu ra của chồn thương phẩm cũng như chồn giống tương đối dễ, vì thị trường đang có nhu cầu cao. Vì vậy, việc phát triển nghề nuôi chồn hương cũng ổn định kinh tế và có thu nhập cao".
Trao đổi về kinh nghiệm nuôi chồn hương sinh sản, anh Đức nói khá cụ thể cho khách hàng. Chồn mẹ sau 12-14 tháng nuôi bắt đầu sinh sản. Mỗi năm, chồn thường đẻ từ 1-2 lứa, mỗi lứa 4-6 con.
Trong thời gian này, người nuôi phải nhận biết được biểu hiện động đực của con cái để cho phối giống.
“Khi chồn sinh sản có chửa thì phải được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để tránh trường hợp chồn mẹ ăn con non khi bị thiếu chất”, anh Đức nói thêm.
"Mỗi người mỗi kinh nghiệm để áp dụng”, anh Đức nói. Ở những mô hình nuôi khác, họ thường tách con non sớm, nhưng cách nuôi của anh Đức chỉ cho chồn sinh sản 1 lần trong năm.
Chồn giống được bán với giá khoảng 10 triệu đồng/cặp, cũng là nguồn thu khá cao cho người nuôi. Ảnh: T. Phùng.
Do đó, cho chồn mẹ tự nuôi con đến 2 tháng mới tách và cho ăn riêng. Đó cũng là phương pháp nâng cao chất lượng cũng như tăng tỷ lệ sống của chồn con.
Một kinh nghiệm nữa mà anh Đức trao đổi, đó là muốn có nguồn giống chất lượng thì con đực vẫn là yếu tố then chốt, con đực to khỏe chất lượng giống mới cao.
"Vì vậy mà cách đây bốn năm, tôi bỏ gần 40 triệu đồng để mua một con giống tốt về để nuôi chồn sinh sản có chất lượng cao”, anh Đức cho biết.
Theo đánh giá của Phòng NN-PTNT huyện Tuyên Hóa, đây là mô hình có thể nhân rộng để giúp người dân chuyển đổi và phát triển kinh tế.
Ông Phạm Anh Minh, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tuyên Hoá, cho biết, sẽ tổ chức lớp tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm cho người có điều kiện có thể áp dụng làm mô hình. Qua đó, phát triển nuôi chồn tại hộ gia đình sẽ hạn chế được việc săn bắt động vật rừng nguy cấp, quý hiếm.
"Tuy nhiên, để duy trì và nhân rộng mô hình cần quan tâm đến một số vấn đề như vốn đầu tư, khoa học kỹ thuật chăn nuôi động vật có nguồn gốc hoang dã, tích lũy kinh nghiệm nuôi và phòng trừ bệnh tật, thị trường tiêu thụ", ông Minh nói thêm.
