18 người tử vong do bệnh dại, Thủ tướng chỉ đạo nóng

Trong Công điện gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Bộ: NN-PTNT, Y tế, Công an, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông nêu rõ, ngày 21/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 11/CT-TTg về việc tăng cường các biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh dại.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, năm 2023 cả nước vẫn có 82 người chết vì bệnh dại tại 30 tỉnh, thành phố, 674.888 người bị động vật cắn đã phải điều trị dự phòng bệnh dại, tăng 45% so với năm 2022 (trong đó 80% trường hợp là do chó, 18% do mèo, còn lại do các loại động vật khác như khỉ, chuột, dơi).

Trong 2 tháng đầu năm 2024, đã có 18 người tử vong do bệnh dại ở 14 tỉnh, thành phố, tăng 9 ca so với cùng kỳ 2023, số người phải điều trị dự phòng bệnh dại lên tới gần 70.000 người, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023. Gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã xảy ra trường hợp chó dại cắn 14 học sinh và giáo viên trong trường học.

Để ngăn chặn nguy cơ gia tăng số người phải điều trị dự phòng bệnh dại do động vật cắn, số ca tử vong do bệnh dại, tiến tới chấm dứt tình trạng động vật có khả năng gây bệnh dại, đặc biệt là chó, mèo thả rông, gây nguy hiểm cho người, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan có liên quan tiếp tục tập trung chỉ đạo, tổ chức triển khai quyết liệt, có hiệu quả công tác phòng, chống bệnh dại theo đúng quy định của pháp luật về thú y, pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm và Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 21/4/2023 Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân và hướng dẫn người dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo và các loại động vật khác có nguy cơ gây bệnh, nhất là việc tiêm vacxin và phòng, chống bệnh dại cho chó, mèo, thực hiện đầy đủ việc tiêm và điều trị dự phòng bệnh dại khi bị động vật, đặc biệt chó, mèo cắn.

Hướng dẫn, yêu cầu các chủ hộ nuôi chó, mèo và động vật khác có nguy cơ gây bệnh cam kết thực hiện đúng, đầy đủ các quy định về nuôi, nhốt, quản lý, nhất là việc khai báo, tiêm vacxin và phòng, chống bệnh dại, không để chó, mèo thả rông, khi đưa chó, mèo ra nơi công cộng, nơi đông người, khu dân cư, chung cư phải quản lý và thực hiện đầy đủ các biện pháp để bảo đảm an toàn cho người xung quanh (đặc biệt đối với chó phải được đeo rọ mõm, có dây xích và người dắt) và bảo đảm vệ sinh môi trường.

Tổ chức thực hiện nghiêm việc tiêm vacxin phòng bệnh dại cho chó, mèo, bảo đảm tối thiểu trên 80% tổng đàn chó, mèo trên từng địa bàn được tiêm phòng dại trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Chỉ đạo UBND các cấp, các sở, ngành liên quan, đặc biệt là cơ quan thú y, y tế kịp thời thực hiện việc giám sát, cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng, chống bệnh dại. Thống kê, tổng hợp, báo cáo đầy đủ, chính xác thông tin về các hộ nuôi chó, số chó nuôi, tiêm phòng vacxin bệnh dại tại tổ dân phố, khu dân cư, thôn, xã và tình hình bệnh dại lên Hệ thống báo cáo dịch bệnh động vật (VAHIS).

Chỉ đạo tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo, điều tra, truy tố, kiên quyết xử lý nghiêm đối với trường hợp không tuân thủ đúng quy định trong việc nuôi, quản lý chó, mèo để xảy ra hậu quả nghiêm trọng theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân, người đứng đầu chính quyền các cấp còn chủ quan, lơ là trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống bệnh dại, nhất là ở những nơi xảy ra nhiều trường hợp người chết vì bệnh dại (như tại các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Bình Phước, Bến Tre, Nghệ An, Điện Biên) và nơi có tỷ lệ tiêm vacxin dại cho tổng đàn chó đạt thấp dưới 10% (như tại các tỉnh Quảng Bình, Hậu Giang, Bình Định và Quảng Nam).

Rà soát, điều chỉnh kế hoạch phòng, chống bệnh dại của địa phương trong năm 2024 và các năm tiếp theo, chủ động bố trí đủ nguồn lực để thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống bệnh dại và hoàn thành các mục tiêu của “Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại, giai đoạn 2022 - 2030”.

Thành lập Đoàn công tác trực tiếp kiểm tra, đôn đốc các địa phương có tỷ lệ tiêm phòng dại cho đàn chó, mèo đạt thấp và nơi có nhiều người chết vì bệnh dại, thực hiện công tác tiêm phòng, chống bệnh dại và quản lý đàn chó, mèo.

Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và các địa phương tổ chức thực hiện chiến dịch truyền thông sâu, rộng về quản lý chó, mèo và các loại động vật khác có nguy cơ gây bệnh dại, các biện pháp phòng, chống bệnh dại để các cơ quan liên quan và người dân biết.

Tổ chức giám sát, cảnh báo, chia sẻ thông tin, điều tra, xử lý ổ dịch bệnh dại, đánh giá nguy cơ và triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh dại. Phối hợp với các tổ chức quốc tế và các nước trong việc hỗ trợ kiểm soát dịch bệnh dại tại Việt Nam trong công tác phòng, chống dịch bệnh dại. Thành lập các đoàn kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn công tác phòng, chống bệnh dại tại các địa phương có nguy cơ cao về bệnh dại.

Chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan và các địa phương rà soát các quy định pháp luật có liên quan đến việc nuôi, quản lý chó, mèo, các loài vật nuôi khác có nguy cơ gây bệnh và phòng, chống bệnh dại để kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung (nếu cần) nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật, có chế tài xử lý nghiêm các vi phạm, khắc phục triệt để tình trạng chó, mèo thả rông, không được quản lý và cắn người ở nơi công cộng.

Chủ trì tổng hợp kết quả công tác phòng, chống bệnh dại trên người và động vật theo định kỳ hàng năm, kịp thời tham mưu, đề xuất các giải pháp phòng, chống bệnh dại khi cần thiết.

Bộ Y tế chỉ đạo các địa phương và đơn vị có liên quan về chuyên môn kỹ thuật, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác tiêm phòng vacxin dại và huyết thanh kháng dại cho người.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, địa phương tổ chức xây dựng và triển khai thực hiện truyền thông học đường về phòng, chống bệnh dại.

Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí và hệ thống đài truyền thanh Trung ương và cơ sở tổ chức công tác truyền thông sâu, rộng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân trong nuôi, quản lý chó, mèo và vật nuôi khác có nguy cơ gây bệnh, tiêm văcxin và phòng, chống bệnh dại.

Bộ Công an phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo công an các địa phương chủ động nắm tình hình, kịp thời điều tra, xử lý nghiêm trường hợp chủ nuôi chó không thực hiện quy định về nuôi, quản lý chó dẫn tới gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngay sau đó, ngày 15/3, Bộ Y tế đã có công văn gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh dại.

Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố thực hiện đầy đủ, hiệu quả các nội dung trong Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022 - 2030.

Bộ Y tế khuyến cáo phòng bệnh dại

Để chủ động phòng chống bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nuôi chó, mèo cần tiêm vacxin phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại hàng năm, nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm.

Ngoài ra, người nuôi chó, mèo cần tiêm vacxin phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y, nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm. Không đùa nghịch, chọc phá chó, mèo.

Khi bị chó, mèo cắn cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục 15 phút, nếu không có xà phòng có thể xối rửa vết thương bằng nước thông thường. Sau đó, vết thương cần được rửa sạch với cồn 70% hoặc cồn iod.

Hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương. Kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vacxin phòng dại, huyết thanh kháng dại. Tuyệt đối không tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị.

Truyền thông, hướng dẫn cho trẻ em cách phòng tránh chó, mèo cắn và thông báo ngay cho cha, mẹ hoặc người thân sau khi bị chó, mèo cắn.