Nguyên tắc giảm cân theo y học cổ truyền
Theo y học cổ truyền, việc giảm cân hiệu quả không chỉ đơn thuần là cắt giảm lượng calo nạp vào hàng ngày mà còn cần điều hòa khí huyết, kiện tỳ, hóa đàm, thanh nhiệt, lợi thủy. Béo phì, thừa cân xảy ra do sự mất cân bằng giữa các tạng phủ, đặc biệt là Tỳ, Can, Thận:
- Tỳ chủ vận hóa, nếu chức năng tiêu hóa kém gây tích tụ đồ ăn, sinh ra đàm thấp, từ đó hình thành mỡ thừa trong cơ thể.
- Thận chủ thủy, nếu chức năng Thận khí suy yếu sẽ làm rối loạn quá trình vận hóa nước và các chất béo, gây tích tụ và béo phì.
- Các yếu tố như stress, căng thẳng làm Can khí ứ trệ. Can khắc Tỳ làm ảnh hưởng chức năng tiêu hóa.
Do đó, nguyên tắc giảm cân theo y học cổ truyền tập trung vào: Điều hòa chức năng tạng phủ (Tỳ, Thận, Can); tăng cường chuyển hóa, điều hòa khí huyết, kiện tỳ, hóa đàm, thanh nhiệt, lợi thủy.
Một số món ăn bài thuốc hỗ trợ giảm cân
Dưới đây là một số món ăn bài thuốc hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Cháo bí đỏ, đậu xanh
Bí đỏ (nam qua) có vị ngọt, tính bình, tác dụng kiện Tỳ, nhuận tràng, hỗ trợ giảm cân. Đậu xanh vị ngọt, tính hàn, thanh nhiệt, giải độc, giảm tích tụ mỡ, kết hợp với gạo lứt nấu cháo tạo cảm giác no lâu, hạn chế thèm ăn.
Thành phần: Bí đỏ 100g, đậu xanh 50g, gạo lứt 50g.
Công dụng: Bí đỏ (nam qua) có vị ngọt, tính bình, tác dụng kiện Tỳ, nhuận tràng, hỗ trợ giảm cân. Đậu xanh vị ngọt, tính hàn, thanh nhiệt, giải độc, giảm tích tụ mỡ, kết hợp với gạo lứt nấu cháo tạo cảm giác no lâu, hạn chế thèm ăn. Món cháo phù hợp để cân bằng lại chức năng tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân.
Cháo củ mài, hạt bo bo
Theo y học cổ truyền, củ mài (hoài sơn) vị ngọt, tính bình, kiện Tỳ Vị, giúp tiêu hóa tốt, giảm hấp thu chất béo. Cháo củ mài cũng là một trong những món ăn bài thuốc hỗ trợ giảm cân theo y học cổ truyền.
Thành phần: Củ mài 20g, hạt bo bo 30g, gạo lứt 50g, táo đỏ 5 quả.
Công dụng: Theo y học cổ truyền, củ mài (hoài sơn) vị ngọt, tính bình, kiện Tỳ Vị, giúp tiêu hóa tốt, giảm hấp thu chất béo. Hạt bo bo (ý dĩ) vị ngọt, nhạt, tính hàn, lợi tiểu, tiêu phù, giúp loại bỏ nước thừa trong cơ thể. Táo đỏ bổ khí huyết, giúp cơ thể khỏe mạnh khi giảm cân.
Cách chế biến: Ngâm ý dĩ và hoài sơn khoảng 1 giờ, nấu tất cả nguyên liệu thành cháo chín nhừ, dùng vào buổi sáng giúp no lâu, giảm thèm ăn hiệu quả.
Canh gà hầm hoàng kỳ
Thành phần: Gà ta 500g, hoàng kỳ 20g, cà rốt 1 củ, gừng 1 lát.
Công dụng: Hoàng kỳ bổ khí, tăng cường trao đổi chất, giúp cơ thể đốt cháy mỡ hiệu quả, kết hợp cùng gừng giúp ôn ấm cơ thể, thúc đẩy tiêu hóa, hành khí tiêu thực. Gà cung cấp protein giúp no lâu, tránh tích mỡ.
Cách chế biến: Ninh nhừ các nguyên liệu thành canh gà hầm, ăn vào bữa trưa hoặc tối giúp bổ dưỡng cơ thể mà không gây tăng cân.
Súp nấm đông cô hầm ý dĩ, hoài sơn
Ý dĩ lợi tiểu, giảm phù nề, hỗ trợ tiêu hóa, kết hợp hoài sơn kiện Tỳ Vị, thúc đẩy tiêu hóa. Nấm đông cô giàu chất xơ, giảm cholesterol, giúp giảm cân hiệu quả.
Thành phần: Ý dĩ 50g, hoài sơn 30g, nấm đông cô 100g, đậu hũ non 1 bìa, rau mùi.
Công dụng: Ý dĩ lợi tiểu, giảm phù nề, hỗ trợ tiêu hóa, kết hợp hoài sơn kiện Tỳ Vị, thúc đẩy tiêu hóa. Nấm đông cô giàu chất xơ, giảm cholesterol, giúp giảm cân hiệu quả. Đậu hũ non giàu đạm thực vật, giúp cơ thể no lâu mà không gây béo.
Cách chế biến: Ngâm ý dĩ và hoài sơn khoảng 1 giờ rồi nấu cùng nước 30 phút, sau đó cho nấm, đậu hũ vào nấu thêm 10 phút là có món súp thơm ngon. Ăn nóng vào bữa sáng hoặc tối để giúp giảm cân.
Mướp đắng xào trứng gà
Mướp đắng xào trứng gà là một trong những món ăn tăng hiệu quả giảm cân theo y học cổ truyền.
Thành phần: Mướp đắng (khổ qua) 1 quả, trứng gà 2 quả, hành lá vừa đủ.
Công dụng: Mướp đắng (khổ qua) vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kiện Tỳ, kích thích tiêu hóa, giúp giảm hấp thu chất béo, hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Hành lá hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường trao đổi chất. Xào trứng với mướp đắng ăn vào bữa sáng hoặc bữa trưa để tăng hiệu quả giảm cân.
Cháo yến mạch hạt sen
Yến mạch có vị ngọt, tính bình, giúp dưỡng khí, kiện Tỳ, giảm hấp thu chất béo. Hạt sen vị ngọt, tính bình, ích Tỳ, an thần, chống thèm ăn do căng thẳng.
Thành phần: Yến mạch 50g, hạt sen 30g, táo đỏ 5 quả.
Công dụng: Yến mạch có vị ngọt, tính bình, giúp dưỡng khí, kiện Tỳ, giảm hấp thu chất béo. Hạt sen vị ngọt, tính bình, ích Tỳ, an thần, chống thèm ăn do căng thẳng. Táo đỏ vị ngọt, tính ôn, bổ khí huyết, giúp cơ thể khỏe mạnh mà không tích mỡ.
Cách chế biến: Các vị trên đem hầm cùng cháo, ăn hàng ngày mang lại hiệu quả giảm cân tốt.
Một số lưu ý khi ăn uống giúp giảm cân hiệu quả
Ăn thanh đạm, hạn chế thực phẩm gây tích trệ đàm thấp cho cơ thể như đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, các thực phẩm chế biến sẵn… Bổ sung thực phẩm giúp kiện Tỳ, tiêu thực như rau xanh, gạo lứt, khoai lang, trà thảo dược... Uống nước ấm, trà thảo dược hỗ trợ tiêu hóa.
Ăn chậm, nhai kỹ để giảm gánh nặng cho Tỳ Vị.Tránh thức khuya, căng thẳng - là yếu tố gây mất cân bằng các tạng phủ Can, Tỳ, Thận. Kết hợp ăn uống với vận động nhẹ nhàng giúp cơ thể tiêu hao năng lượng, lưu thông khí huyết như tập thể dục, khí công, yoga, thiền, đi bộ,… Xoa bóp vùng bụng 10-15 phút mỗi ngày giúp kích thích tiêu hóa, giảm mỡ bụng.
