Có thiếu không?
Theo Bộ NN-PTNT, 4 tháng đầu năm 2008, cả nước đã nhập khẩu 1,6 triệu T phân bón các loại, tăng 47,4% so với cùng kỳ năm trước, trong đó lượng urê nhập khẩu là 400.000 T, tăng 2,1 lần, NPK: 118.000 T tăng 2 lần, Kali và một số phân khác: 593.000 T, tăng 54%…
Theo Tổng cục Hải quan, năm 2007 cả nước nhập khẩu 3,79 triệu T phân bón các loại tăng 21,6% so với năm 2006 về lượng và tăng 45,5% về giá trị. Năm 2007 cũng là năm đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, kim ngạch nhập khẩu phân bón đạt trên 1 tỷ USD. Đấy cũng chỉ mới là con số nhập khẩu chính thức mà chưa thể thống kê con số nhập khẩu bằng đường tiểu ngạch. Cũng chưa tính đến sản lượng của các nhà máy sản xuất đạm và lân nội địa.
Trong lúc diện tích sản xuất nông nghiệp không tăng, phần bị thiệt hại do rét đậm rét hại đầu năm phải gieo trồng lại cũng chỉ chưa đến 80.000 ha. Như vậy về lý thuyết thì VN không thể thiếu phân bón và chỉ có thừa với số lượng không nhỏ.
Thừa nhiều mà sao giá vẫn cao? Các doanh nghiệp VN liệu có sức đầu cơ chừng ấy phân bón để chờ giá không? Câu hỏi thật khó trả lời nhưng điều chắc chắn là số nằm trong kho không lớn như con số lý thuyết. Vào đầu tháng 5/2008 có một sự kiện lạ - Bộ NN-PTNT và Hiệp hội Phân bón đề nghị tạm ngưng việc xuất khẩu phân bón, mặt hàng không có trong danh mục hàng hóa xuất khẩu theo thống kê của Hải quan.
Cho đến nay, đề nghị trên vẫn chưa được CP phản hồi nhưng xem ra đây là cơ hội kiếm tiền béo bở của nhiều doanh nghiệp vì thuế suất bằng 0%, trong lúc thuế suất xuất khẩu của Trung Quốc tăng từ 35% lên 135%, khiến cho giá phân của VN thấp hơn các nước khác gần 200 USD/T. Chênh lệch giá lớn nên con số xuất khẩu không nhỏ, ước tính không dưới 200.000 T urê. Phân bón xuất khẩu không chỉ là hàng nhập khẩu mà còn vét cả đạm Phú Mỹ, khiến cho công ty này phải nhập hỏa tốc 100.000 T để bù vào.
Nếu Chính phủ phát lệnh tạm ngưng xuất khẩu hoặc giả đánh thuế 40-45% thì chắc chắn nông dân sẽ được mua phân giá rẻ và không bao giờ lo thiếu phân bón cho sản xuất. Tiếc rằng những con cá mập chưa no.
Giá còn lên nữa không?
Không có một ai dám đưa ra nhận định là giá phân bón thế giới liệu còn lên nữa không vì cơn sốt giá phân toàn cầu này có 2 nguyên nhân là giá dầu tăng 2,5 lần và hoạt động đầu cơ có qui mô toàn cầu cộng với giá dịch vụ trong nước cũng leo thang, lãi suất ngân hàng đã tăng từ 0,9%/tháng lên 1,4% (công ty lớn) - 1,7%/tháng, phí lưu bãi tăng từ 15.000 đ/T/tháng lên 66.000 đ, phí vận chuyển ra khỏi cảng 20 km tăng từ 40.000 đ/T lên trên 100.000 đ/T, nhiều khoản cộng lại giá đã bị đội lên 500.000đ/ T DAP.
Tuy nhiên hiện tại giá phân bón trong nước vẫn đang thấp hơn giá nước ngoài, ví dụ giá ngày hôm qua 14/5, giá nhập khẩu DAP là 1.450 USD/T (giá bán 25.000 đ/kg) nhưng Cty CP Vinacam đang bán buôn với giá 21.000 đ/kg; Urê - 620 USD/T (giá bán 11.000 đ/kg) nhưng đang bán buôn 8.100 đ/kg; Kali: 1.000 USD/T (giá bán 17.300 đ/kg) đang bán 12.500 đ/kg.
Sỡ dĩ giá VN đang thấp hơn giá thế giới vì các doanh nghiệp VN đã tranh thủ nhập được trước lúc Trung Quốc tăng thuế, và khi lượng phân đợt giá rẻ này hết thì chắc chắn giá thị trường sẽ leo dần đúng với giá trị thực nhập khẩu của nó.
Theo dòng sự kiện:
Chủ đại lý thi nhau nâng giá phân bón
Đề nghị tạm dừng xuất khẩu phân bón
ĐBSCL: Phân bón, thuốc trừ sâu đang bị “làm giá” !
Phân bón tăng giá đến khi nào?
Áp lực phân bón ''đè'' nặng nông dân