Giáo sư Ram bên cạnh cánh đồng trồng lúa mì không đường ở New Delhi. Ảnh: SHUATS.
Chuyên gia di truyền học cấp cao Mahabal Ram của Đại học Nông nghiệp, Công nghệ và Khoa học Sam Higginbottom (SHUATS), đã phát triển thành công hai giống lúa mì lùn năng suất cao.
Theo nhà khoa học 79 tuổi, hai giống mới SHIATS-W6 và SHUATS-W10, không chứa đường, có hàm lưỡng dinh dưỡng cao, cần ít nước và có khả năng chống chọi với thời tiết khắc nghiệt tại Ấn Độ.
Theo giới thiệu của Giáo sư Ram, hai giống lúa mì mới đặc biệt phù hợp với hiện tượng biến đổi khí hậu đang lan rộng trên toàn cầu. Chúng vừa có thể chịu mưa rào đột ngột, vừa đủ sức chống chọi với nhiệt độ cao tới hơn 40 độ C vào mùa hè khô nóng. Bên cạnh đó, những vi chất như kẽm, sắt, chất xơ của cả hai giống đều cao hơn lúa mì thông thường.
Được bắt đầu thí điểm tại 11 huyện ở New Delhi từ giữa thập niên 2010, kết quả từ hai giống mới rất tích cực. Dựa trên hình thức phân phối công cộng cho nông dân, đa phần cho phản hồi tốt.
Giáo sư Ram bày tỏ: "Hai giống lúa mì mới có thể chịu được nhiệt độ lên tới 42 độ C so với khoảng 30 độ của các giống phổ biến được nông dân gieo sạ theo cách truyền thống. Thậm chí, chúng có thể chịu úng trong 7-8 ngày mà vẫn sinh sôi nảy nở".
Dựa trên các phân tích được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Công nghệ Thực phẩm Trung ương, giống SHIATS-W6 được xác định có chứa protein (14,31%), kẽm (3,44mg / 100g), sắt (3,54mg / 100g), chất xơ (2,89%). Đặc biệt, tỷ lệ phần trăm glucose của nó nằm dưới đường giới hạn, nghĩa là gần như không chứa đường.
Giống thứ hai, SHUATS-W10 được phát hiện có chứa protein (12,56%), kẽm (3,19mg / 100g), sắt (3,39mg / 100g), chất xơ (2,49%) và đường (0,2%).
Ngoài hàm lượng dinh dưỡng tốt, hai giống mới còn có chi phí sản xuất thấp. Giáo sư Ram, người có uy tín trên trường quốc tế về khả năng lai tạo giống cây trồng, khẳng định hai giống do SHUATS phát triển giảm chi phí sản xuất xuống khoảng một phần ba so với các giống thông thường do Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Ấn Độ (ICAR) bán hiện nay như PBW 343, HD 2967 hay DBW 187.
Tin tức về giống lúa mì không đường lập tức khiến dư luận và lãnh đạo ngành nông nghiệp Ấn Độ chú ý. Giám đốc Ủy ban Phát hành Giống cây trồng Ấn Độ (UP) Yogi Adityanath kêu gọi mở rộng thử nghiệm giống lúa mì siêu giàu dinh dưỡng này. Trước đó, Bộ Nông nghiệp Bang New Delhi cũng đã cân nhắc khả năng đưa hai giống mới vào trồng chính thức từ vụ mùa tới.
Lúa mì là một trong số những cây trồng chủ lực tại Ấn Độ. Ảnh: Reuters.
Lúa mì có nguồn gốc từ Trung Đông, rồi được lan rộng ra khắp thế giới từ khoảng năm 1.000 TCN. So với lúa gạo, lúa mì chứa ít năng lượng và cacbonhydrat hơn, nhưng lại vượt trội về protein, chất xơ, và một số vi chất như kẽm, đồng, mangan, hay vitamin E.
Cùng với Trung Quốc, Ấn Độ là một trong hai vựa lúa mì chính của thế giới. Năng suất lúa mì ở quốc gia Nam Á tăng vọt kể từ khi cách mạng xanh nổ ra. Khi ấy, các nhà khoa học đã lai tạo ra những giống lúa mì thân ngắn (lùn), giúp cải thiện khả năng ra hạt và phát triển. Từ chỗ là một nước thường xuyên chịu nạn đói, Ấn Độ tự chủ được lương thực khi đặt mua hàng chục nghìn tấn giống lúa mì lùn hồi thập niên 60.
Giống lúa mì nổi tiếng nhất của Ấn Độ hiện nay là HD 2967, được phát triển bởi ICAR. Giống này chứa protein (12,86%), sắt (2,89mg/100g), kẽm (93,29mg/100g), nhưng hàm lượng chất xơ thấp (0,83%).
Tại những vựa lúa mì khác, như Mỹ và các nước Châu Âu, hàm lương dinh dưỡng trung bình là: protein (13,31%), sắt (3,60mg/100g); kẽm (2,60mg/100g); và cũng nghèo chất xơ. Lượng đường trong các giống này cũng thường ở ngưỡng 1%.
Khi đem so với hai giống mới SHIATS-W6 và SHUATS-W10, rõ ràng chúng ưu việt hơn hẳn. Trên 11 huyện gieo trồng thử nghiệm, lượng cacbohydrate trung bình của SHIATS-W6 đạt 69,98%, tiếp theo là SHUATS-W10 (71,44%).
Trong khi đó, hàm lượng cacbohydrate của HD 2967 lên tới 75,02%. Về mặt sức khỏe, chúng nhỉnh hơn cho số đông, nhất là với những người có nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường.
"Trong thực đơn hàng ngày, chúng ta cần giảm lượng cacbohydrate nạp vào, bởi khi tiêu hóa, chúng sẽ được chuyển hóa thành đường. Thay vào đó, những giống mới cần tập trung cải thiện lượng protein hay chất xơ", Giáo sư Ram nói.
Singh, nhà khoa học hàng đầu của ICAR tại khu vực Lucknow nhận xét về hai giống lúa mì không đường: "Sự phát triển này mang tới lợi ích to lớn cho người nông dân. Chúng cho năng suất và hàm lượng dinh dưỡng cao, bất chấp thời tiết khắc nghiệt". Cũng theo Singh, số lượng nông dân sẵn sàng trồng giống mới sẽ tăng lên hàng chục nghìn từ giờ đến cuối năm 2021.
Xuất khẩu lúa mì của Ấn Độ đang quay đầu tăng trở lại sau vài năm vắng bóng. Các chương trình hỗ trợ sản xuất lúa mì và phát triển nguồn dự trữ được Chính phủ liên tục mở rộng. Ngoài việc hỗ trợ sản xuất, Ấn Độ cũng trợ cấp cho tiêu dùng nội địa, cung cấp cho phần lớn dân số của mình khẩu phần ngũ cốc được chiết khấu cao.
Năm 2021, tiêu thụ lúa mì được dự báo tăng trưởng nóng, bởi nhu cầu cấp bách để giải quyết các thách thức kinh tế do đại dịch Covid-19 gây ra. Những giống lúa mì không đường như SHIATS-W6 và SHUATS-W10 chính là bước tiến mới cho ngành nông nghiệp Ấn Độ.
Vấn đề chủ yếu bây giờ, theo Giáo sư Ram, là các kênh phân phối và hỗ trợ của Chính phủ. Do cần được phổ cập kiến thức và tiếp cận với đúng những giống lúa mì không đường, nông dân có thể bỡ ngỡ trong thời gian đầu trong việc gieo trồng, tưới tiêu, cũng như sắp xếp thời gian thu hoạch.
