Bắc Hà (Lào Cai): Đổi thay với mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp”

Diện mạo mới trên cao nguyên Bắc Hà

Tại Bắc Hà, Lào Cai phong trào “Nhà sạch, vườn đẹp” đã góp phần nâng cao nhận thức của hội viên Hội phụ nữ, giúp chị em thay đổi phong tục tập quán, cải thiện môi trường sống, qua đó chung tay xây dựng diện mạo nông thôn vùng cao ngày càng khởi sắc.

Những ngày này, lên vùng cao Bắc Hà dễ dàng cảm nhận sự đổi thay rõ nét. Ngay từ cửa ngõ huyện, màu xanh bạt ngàn của các nương, đồi quế trải rộng khắp các xã Cốc Lầu, Nậm Lúc, Bản Cái, Cốc Ly, Bảo Nhai, Nậm Đét… tạo nên một khung cảnh trù phú. Bà con dân tộc Dao, Mông đang tất bật chăm sóc các đồi quế chuẩn bị thu hoạch quế vụ chính, cây quế mang lại thu nhập ổn định. Những vườn quế không chỉ giúp nhiều hộ gia đình thoát nghèo mà còn tạo dựng cuộc sống sung túc với những ngôi nhà cao tầng mọc lên giữa đồi núi xanh ngát.

 Ngược lên trung tâm huyện Bắc Hà, Lào Cai các vườn đồi trồng mận, lê, đào đang vào mùa đơm hoa  đợi ngày kết quả. Tại các xã vùng cao nơi đồng bào Mông, Phù Lá sinh sống, những nương đồi trước đây chỉ trồng ngô, lúa một vụ nay đã được phủ xanh bởi cây ăn quả mang lại nguồn thu nhập lớn, cải thiện đời sống đồng bào.

Những thành quả phát triển kinh tế, cải thiện môi trường sống tại Bắc Hà không thể thiếu dấu ấn của những người phụ nữ dân tộc thiểu số như Mông, Dao, Tày, Nùng, Phù Lá, La Chí… Thông qua phong trào phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững và thực hiện mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp”, các chị em đã có những đóng góp thiết thực trong việc xây dựng nông thôn mới.

Tại xã Nậm Đét, thủ phủ quế của Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, chị Triệu Thị Mấy, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã, chia sẻ: từ năm 2013, mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp” được triển khai thí điểm tại hai thôn Nậm Đét và Nậm Bó, đến nay đã mở rộng ra toàn xã, thu hút gần 400 thành viên tham gia. Mô hình không chỉ nâng cao ý thức giữ gìn môi trường mà còn góp phần xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh trong cộng đồng.

Gia đình chị Bàn Thị Líu, dân tộc Dao, là một điển hình trong phong trào này. Là chủ của những đồi quế trị giá hàng tỷ đồng, chị còn mở xưởng thu mua, chế biến và xuất khẩu quế tại  Nậm Đét, tạo việc làm cho 10-15 lao động địa phương. Hiện mỗi năm xưởng của chị thu mua, xuất khẩu hơn 200 tấn vỏ quế khô, tinh dầu quế tới nhiều tỉnh thành và xuất khẩu sang Ấn Độ. Chị Líu chia sẻ: “Quế là nguồn thu chính của người dân nơi đây. Trước kia, việc tiêu thụ quế gặp nhiều khó khăn do bị thương lái ép giá. Nay, với xưởng chế biến, gia đình tôi không chỉ có thu nhập ổn định mà còn giúp bà con tiêu thụ sản phẩm với giá tốt hơn. Hiện, chúng tôi đang phối hợp với Công ty Cổ phần Techvina phát triển quế hữu cơ, đẩy mạnh xuất khẩu.”

Tại xã Bản Liền huyện Bắc Hà, một trong những địa phương đi đầu trong những phong trào xây dựng nông thôn mới. Phụ nữ Bản Liền là những người tiên phong xây dựng NTM kết hợp với du lịch bản sắc vùng miền. Đến nay, trên địa bàn xã Bản Liền đã có 34 hộ gia đình hội viên phụ nữ hoạt động dịch vụ du lịch. Toàn xã Bản Liền có 7 thôn với 486 hộ dân, có đến trên 400 hộ dân tham gia liên kết sản xuất cùng Hợp tác xã Chè hữu cơ Bản Liền. Đến nay, có khoảng hơn 500ha chè Shan Tuyết, trong đó có 422 ha được công nhận chè hữu cơ. Vùng chè Shan Tuyết Bản Liền đã góp phần giảm nghèo, nâng cao đời sống đồng bào và mở ra cơ hội mới phát triển du lịch, phát triển nông thôn mới.

Nhân rộng phong trào “Nhà sạch - vườn đẹp”

Từ thành công của mô hình tại Nậm Đét, phong trào “Nhà sạch - vườn đẹp” đã lan tỏa rộng khắp huyện Bắc Hà. Hội Phụ nữ huyện Bắc Hà triển khai chương trình với 10 tiêu chí cụ thể, gắn với phong trào “5 không, 3 sạch” gồm 5 không: Không đói nghèo; Không vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội; Không bạo lực gia đình; Không sinh con thứ ba trở lên; Không có trẻ suy dinh dưỡng, bỏ học. 3 sạch là Sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ.

 Bà Sùng Thị Hoa, Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cho biết: “Ban đầu, chúng tôi khảo sát các hộ gia đình có vườn nhưng hiệu quả chưa cao, nhà ở chưa hợp vệ sinh. Sau đó, cán bộ Hội trực tiếp hướng dẫn, tuyên truyền, giúp chị em thực hiện từng tiêu chí cụ thể. Cả hai vợ chồng trong gia đình đều được vận động ký cam kết thực hiện mô hình”. Sau khi thành lập, các CLB không chỉ tập trung tuyên truyền về xây dựng NTM mà còn hỗ trợ hội viên cải tạo vườn tạp, hướng dẫn cách trồng rau sạch, di dời chuồng trại gia súc hợp vệ sinh, làm đẹp cảnh quan… Các hộ gia đình đạt tiêu chuẩn sẽ được gắn biển “Nhà sạch, vườn đẹp”.

Gia đình chị Trần Thị Mát (xã Cốc Lầu) là hộ đầu tiên đạt chuẩn mô hình này. Chị Mát chia sẻ: “Tham gia CLB, tôi hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của vệ sinh môi trường, từ đó sắp xếp lại nhà cửa, cải tạo vườn rau, di dời chuồng trại… Nhờ vậy, không chỉ có không gian sống sạch đẹp mà gia đình tôi còn có thêm nguồn thu từ vườn rau an toàn.”

Với những giải pháp triển khai hiệu quả, mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp” đã trở thành phong trào thi đua rộng khắp trong huyện Bắc Hà. Toàn huyện hiện có 130 câu lạc bộ với gần 5.000 thành viên. Trong 5 năm qua, hội viên phụ nữ đã đóng góp trên 500 công đắp lề đường, hơn 6.000 ngày công vệ sinh môi trường, làm đường giao thông, hiến đất và tiền mặt để xây dựng NTM. Những tuyến đường hoa nông thôn mới, những ngôi nhà sạch đẹp, những vườn rau, vườn quế xanh mướt là minh chứng cho sự thay đổi tích cực trên quê hương Bắc Hà. Mô hình không chỉ góp phần cải thiện cảnh quan mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giúp phụ nữ vươn lên làm chủ kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc. Phong trào “Nhà sạch - vườn đẹp” không chỉ làm đẹp thêm các thôn bản vùng cao mà còn góp phần quan trọng vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững tại Bắc Hà.