Nguy cơ vơ đê thủy lợi nội đồng
Theo UBND TP Cần Thơ, đến cuối năm 2024, tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh ở đô thị và nông thôn trên toàn thành phố khoảng 229.110 tấn (tương đương khoảng 627tấn/ngày).
Tuy nhiên, công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt đang tồn tại nhiều hạn chế do phương tiện thu gom và hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn chỉnh. Bên cạnh đó, việc tổ chức thu gom rác sau phân loại còn khá chậm hoặc vẫn giữ nguyên phương án thu gom hàng ngày.

TP Cần Thơ hiện có 4 bãi rác lớn với tổng khối lượng rác tồn động gần 1 triệu tấn, trong khi năng lực xử lý của các nhà máy khoảng trên 621 tấn/ngày. Ảnh: KA.
Hiện nay, việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên toàn địa bàn thành phố do hai đơn vị thực hiện. Bao gồm, Nhà máy xử lý chất thải rắn Cần Thơ thuộc Công ty TNHH Năng lượng Môi trường EB tiếp nhận, xử lý khoảng 470 tấn rác/ngày từ 4 quận, huyện: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng và Thới Lai. Và Công ty TNHH Dịch vụ thương mại Minh Thông tiếp nhận tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt trung bình là 151 tấn/ngày của quận Ô Môn, Thốt Nốt và các huyện: Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh, Phong Điền.
Ghi nhận tại bãi rác Đông Thắng (huyện Cờ Đỏ) - khu vực đang tập kết lượng rác lớn nhất TP Cần Thơ. 3 ống khói cao vút từ lò đốt rác liên tục xả khói đen kịt, dày đặc, kèm mùi hôi nồng nặc, bao trùm cả khu vực.
Đặc biệt mới đây, giám sát thực tế về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường tại bãi rác Đông Thắng, ông Đào Chí Nghĩa - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ đề nghị UBND TP Cần Thơ cần xử lý dứt điểm các vấn đề tại bãi rác Đông Thắng.
Trực tiếp kiểm tra, ông Nghĩa cho hay, tại bãi rác này không có bạt phủ do bị bong tróc, rách, khả năng bị nước mưa thấm cao.

Người dân xã Đông Thắng, huyện Cờ Đỏ nhiều lần phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường do khói và mùi hôi từ lò đốt rác của bãi rác Đông Thắng. Ảnh: KA.
Một bất cập nữa là Công ty TNHH Dịch vụ thương mại Minh Thông được giao chịu trách nhiệm quản lý khoảng 6.000m2 tại khu vực bãi rác này. Tuy nhiên thực tế lớn gấp 10 lần (lên tới 60.000m2), với lượng rác khoảng 700.000 tấn.
"Lượng rác này được đưa ra một hồ phía sau rộng khoảng 16.000m2. Nước rỉ ra, đặc kẹo lại rất đậm đặc. Hiện nay có một đê bao quanh hồ này, cách đê bao nội đồng chỉ 5 tấc (khoảng 50cm). Trong cơn mưa đầu mùa những lần tới, khi nước nội đồng tăng lên, nước trong hồ chứa nhiều hơn, khả năng vỡ rất cao. Bài toán đặt ra là huyện Cờ Đỏ chưa có kịch bản liên quan đến sự cố môi trường này. Nếu địa phương và ngành nông nghiệp môi trường không tập trung giải quyết, khả năng xảy ra sự cố môi trường tại đây cực kỳ lớn”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Phải xử lý dứt điểm
Ông Lê Chí Phương - Phó Chủ tịch UBND huyện Cờ Đỏ cho biết, hiện bãi rác Đông Thắng đã hết chỗ chứa, nước rỉ rác tràn ra ngoài thường xuyên. Dù địa phương có tổ chức che phủ bạt, xịt khử mùi nhưng không tránh khỏi người dân phản ánh.
Trong khi đó, chi phí để thực hiện xử lý đốt rác có giá hơn 401.000 đồng/tấn. Để xử lý hết 700.000 tấn rác tại đây, phải mất hơn 280 tỷ đồng, chưa kể chi phí vận chuyển.
Hiện nay, trên địa bàn TP Cần Thơ có 4 bãi rác lớn với tổng khối lượng rác gần 1 triệu tấn, đặt tại huyện Cờ Đỏ và ba quận: Cái Răng, Thốt Nốt, Ô Môn.

Ngành chức năng cảnh báo nguy cơ vỡ đê tại khu vực bãi rác Đông Thắng, khi chỉ cách đê bao nội đồng vài mét. Ảnh: KA.
Trước thực tế này, ông Đào Chí Nghĩa “hiến kế” quy hoạch điểm xử lý rác riêng cho bãi rác Đông Thắng để xử lý lượng rác tồn đọng. Cụ thể là xây dựng một nhà máy xử lý rác công nghệ tại huyện Cờ Đỏ. Ngoài ra, có thể xem xét xây dựng thêm một nhà máy xử lý rác tại quận Cái Răng để xử lý 162.000 tấn rác tồn đọng. Đối với lượng rác ở quận Ô Môn và Thốt Nốt có thể vận chuyển về nhà máy xử lý rác ở Cờ Đỏ.
Đặc biệt, ông Nghĩa cho rằng cần thiết phải xem xét điều chỉnh quy hoạch để giải quyết triệt để vấn đề rác thải tồn đọng, tránh gây hậu quả nghiêm trọng cho môi trường và đời sống người dân.