Chiều đông, thành phố bắt đầu lãng đãng hơi sương. Phố cổ Hội An trầm mặc, trong một màu áo mới cuối năm. Màu xanh của rêu phong cổ kính vẫn bám đầy trên các vách tường, mái ngói. Mùi khoai lang nướng ngọt ngào phả trong gió, vài cậu bé Tây tóc vàng hoe bước vội qua phố, dưới cái nắm tay đầy hạnh phúc của từng đôi vợ chồng ngoại quốc.
Bên cạnh những khách sạn lộng lẫy, huy hoàng, với những nhân viên mặc áo dài thướt tha, đâu đó ở Hội An, vẫn có những con hẻm nhỏ nằm lặng lẽ hàng thế kỉ, như nghe ngóng bước chân thời gian, chờ đợi một điều gì đó. Những cụ già râu tóc bạc phơ, đang ngồi bắt ghế đẩu trong hẻm, phì phà điếu thuốc ngẫm những điều đã qua trong đời. Và cả những em bé nói cười hồn nhiên, mắt đen lúng liếng, mặc cho chiều tà buông dần nơi phố hội.
Chính những con hẻm nhỏ đã làm nên nét đẹp của hồn người, hồn đất Hội An. Ngày cuối năm, dặn lòng phải biết “sống chậm” để lắng nghe, cảm nhận hương vị của cuộc sống phố cổ. Tôi rảo bước qua các con hẻm nhỏ, những con hẻm nằm thẳng tắp, nhỏ nhắn, xinh xắn như những cô thôn nữ duyên dáng, thẹn thùng. Những con hẻm chật hẹp, nhưng chở trên mình bao nét đẹp văn hóa nghìn năm.
Du khách thường thích thú tham quan các con hẻm nhỏ
Điểm chung của các con hẻm phố cổ Hội An là đều nằm thẳng tắp, thông hai đầu, vắng vẻ và rất sạch sẽ! Và tất cả các con hẻm đều dẫn ra dòng sông Hoài thơ mộng, thích hợp với việc buôn bán của người Trung Hoa ngày xưa.
Ngày nay, những con hẻm là nơi du khách thong dong cuốc bộ vào mỗi đêm rằm, để lắng nghe hơi thở đất trời Hội An. Hẻm nhỏ cũng là nơi bước ra của những quang gánh, những tiếng rao cất lên bởi gánh nặng mưu sinh cuộc đời, đó cũng là thói quen, là nét đẹp truyền thống của những người phụ nữ Hội An chịu thương, chịu khó.
Những mảng rêu bám đầy, xanh rì phần nào đó đã tạo nên nét cổ kính cho từng con hẻm ở Hội An. Dù là những gian hàng buôn bán tấp nập du khách, dù là những ngôi nhà cổ nằm im lìm với cánh cửa gỗ đóng vội, thì những con hẻm đều chạy dọc, nằm san sát với nhà cửa, hàng quán.
Những mảng rêu bám đầy, xanh rì phần nào đó đã tạo nên nét cổ kính cho từng
con hẻm ở Hội An
Hẻm cũng được xem là “cửa sau” trong quan niệm của người Hội An. Khi người con gái, chẳng may mang bầu trước lễ cưới thì cửa sau, chính là những con hẻm để các mẹ dẫn dắt nàng dâu về, mà không qua cửa chính.
Hay những gì kém sạch sẽ, thì được mang từ ngõ sau vào nhà, thông qua các con hẻm, chứ không được vào cửa trước. Và hàng trăm câu chuyện nữa gắn với hai chữ “cửa sau”, ngõ hẻm của đất và người Hội An.
Thả hồn mình phiêu du cùng những con hẻm, với những tên hẻm quen thuộc trong chiều đông tĩnh lặng. Mỗi cái tên gắn với mỗi con hẻm, dường như có một “chức năng”, một “nhiệm vụ” riêng. Đó là hẻm Sica, ngày xưa nơi đây là chứa kho rượu của người Pháp, khi họ định cư ở Hội An để phục vụ cho mục đích xâm lược.
Hẻm Bá Lễ có giếng cổ Bá Lễ hơn 1.000 năm tuổi của người Chăm xưa, được xem là “giếng thiêng” một thời và là hẻm có bán những món ăn nổi tiếng của người Hội An như cao lầu, bánh xèo, mỳ Quảng... Hẻm Nhị Trưng có giếng nước cổ rêu phong được nhiều người trong phố gánh về nhà, dùng làm nước sinh hoạt.
Mỗi con hẻm đều là nơi dừng chân của du khách, cho những ai muốn thả hồn để “sống chậm” hơn, để tận hưởng những hương vị thời gian trôi qua từng khắc, từng ngày ở Hội An.
