Ruby là giống bưởi mới được nhiều nhà vườn gần đây trồng. Ảnh: Minh Đảm.
Nguồn gốc ngoại nhập
Hiện nay, giống bưởi Ruby, một loại bưởi đặc sản của Thái Lan được nhiều nhà vườn quan tâm bởi cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở ĐBSCL.
Tại tỉnh Vĩnh Long, ông Võ Ngọc Duy Phong ở thị trấn Cái Nhum, huyện Mang Thít là người đầu tiên tại Việt Nam trồng giống bưởi đặc sản này.
Vừa qua, chúng tôi đã đến tham quan khu vườn của ông Phong để xem khẩn năng sinh trưởng của giống bưởi này. Hiện vườn bưởi có nhiều độ tuổi khác nhau, do ông đã nhân giống trồng thêm thời gian gần đây. Lứa bưởi đầu tiên, ông trồng đến nay trên 3 năm, đã cho một vụ trái.
Hiện tại, vườn bưởi đang sinh trưởng và phát triển tốt, lá cây rất mượt mà. Trái bưởi Ruby có đặc điểm da xanh, ruột đỏ, tép bưởi nhỏ hơn các giống bưởi địa phương, mọng nước, khô ráo, vỏ mỏng được nhiều người đánh giá rất cao.
Bưởi Ruby được ông Võ Ngọc Duy Phong trồng sinh trưởng khoẻ và đã cho một đợt trái. Ảnh: Minh Đảm.
Ông Nguyễn Hoàng Khang cùng ngụ thị trấn Cái Nhum cho biết: Ban đầu tôi cũng biết chú Phong trồng bưởi Ruby nhưng mà chưa biết bưởi ăn ngon hay không nên không dám trồng.
Sau đó, chú Phong có cho ăn thử trái bưởi thấy ngon quá nên tôi mạnh dạn cải tạo vườn ổi trồng hết loại bưởi này. Ban đầu tôi trồng 20 cây, đến giờ vườn bưởi cả trăm cây gần một năm rồi.
Biết được ông Phong có giống bưởi ngon, không chỉ ông Khang mà nhiều nhà vườn tại thị trấn Cái Nhum, rồi cả những xã xung quanh cũng tìm đến vườn của ông để xem cho biết. Có người còn mạnh dạn đốn cả bưởi da xanh, bỏ ruộng lúa mà lên liếp, đắp mô trồng bưởi Ruby.
Ông Phong đến tận vườn bưởi Ruby tại Thái Lan để xem và mua giống về trồng. Ảnh: Minh Đảm.
Chia sẻ về cơ duyên trồng giống bưởi này, ông Võ Ngọc Duy Phong cho biết: “Trước đây tôi tình cờ được một người bạn bên Thái Lan cho ăn thử bưởi Ruby. Bạn tôi nói ở bên Thái người ta trồng nhiều lắm.
Tôi tìm đến vườn đó tham quan. Ăn thử thì thấy bưởi ngon quá. Màu sắc đẹp, độ ngọt, mọng nước không thể chê được. Tôi có mua 100 cây giống, với giá 600.000 đồng/cây về trồng".
Qua thời gian trồng thử nghiệm, ông Phong thấy bưởi Ruby sinh trưởng rất nhanh. Ông Phong cho biết bưởi da xanh trong vườn từ 40-45 ngày mới phát triển một cơi đọt nhưng đối với bưởi Ruby thì chỉ một tháng là đã phát triển một cơi đọt.
Biết ông Phong có bưởi ngon, nhiều người đến vườn xin cành về trồng. Ảnh: Minh Đảm
Bưởi Ruby trong tiếng Thái là Tubtim Siam được trồng nhiều ở tỉnh Nakhon Si Thammarat, miền Nam Thái Lan. Đây là giống bưởi chất lượng cao có giá bán tốt hơn các loại bưởi đặc sản của Việt Nam. Tại các chợ nông sản của Thái Lan bưởi loại 1, đẹp nhất có giá bán 400 bath, tức khoảng 300.000 đồng/trái; bưởi loại 2 cũng có giá 250.000 đồng/trái; loại 4, loại trái nhỏ, cùi dày giá 120.000 đồng/trái.
Bắt đầu lan rộng
Anh Trần Thế Hải, cùng ngụ thị trấn Cái Nhum đang trồng 6 công bưởi Ruby. Vườn bưởi Ruby của anh Hải cũng đang phát triển rất tốt, lá cây xanh tươi, khoẻ mạnh mặc dù vừa qua có đợt nắng nóng, khô hạn.
Anh Hải cho biết: Trước đây, khu vườn nhà mình trồng bưởi da xanh nhưng không hiệu quả do nặng chi phí chăm sóc, kỹ thuật trồng cũng khó.
Ăn thử bưởi Ruby của chú Phong thấy ngon nên mình tìm cách ghép thử trên cây bưởi da xanh nhưng giống bưởi này sinh trưởng mạnh quá cây bưởi da xanh chịu không nổi.
Vì vậy, mình đầu tư cây giống trồng trực tiếp luôn. Hiện giờ, vườn bưởi đã trên một năm tuổi rồi”.
Thấy cây phát triển tốt, ông Phong đã tiếp tục nhân giống, phát triển thêm đến nay bưởi Ruby đã phủ kín gần 1ha vườn. Sau khoảng 26 tháng thì trên cây đã có được trái chín, ông xẻ ra để kiểm tra chất lượng thì thấy quá ngon.
"Thật sự khi đưa bưởi Ruby về Vĩnh Long trồng theo cảm nhận của tôi với anh em ở đây họ đều đánh giá là trồng ở Vĩnh Long thì chất lượng ngon hơn cả bên Thái Lan. Cho nên một số bà con đã phá bỏ vườn tạp để trồng giống bưởi này", ông Phong chia sẻ.
“Hiện nay, ở khu vực này tính trên đầu cây thì có khoảng trên dưới 15.000 cây bưởi Ruby, cây đang sinh trưởng rất tốt, một số cây đang cho trái. Trái bưởi Ruby đạt chuẩn là từ 1,5kg trở lên. Như vườn bên Thái tôi tham quan 6 năm tuổi mỗi cây, một năm người ta thu 400-500 trái trong 2 vụ.
Ngoài số lượng trái rất nhiều thì trọng lượng trái nặng, trong khoảng 1,5-2,2kg mỗi trái, rất đều. Trái nhỏ chiếm số lượng rất ít”, ông Phong chia sẻ thêm.
Đã có nhiều nông dân tại thị trấn Cái Nhum nói riêng và huyện Mang Thít nói chung đã mắt thấy tai nghe và đặt nhiều niềm tin vào bưởi Ruby. Họ rất phấn khởi cải tạo vườn tạp chuyển sang trồng loại bưởi này.
Kiểu hình của bưởi Ruby (trái bưởi để lâu nên ngả màu vàng, còn bưởi Ruby chín vỏ vẫn màu xanh.) Ảnh: Minh Đảm.
Tại Việt Nam, hiện nay nhiều nhà vườn đã nhân nhanh giống bưởi Ruby. Trên các trang web thương mại điện tử về cây giống đều có giới thiệu loại bưởi Ruby. Tiến sỹ Trần Thị Oanh Yến, Phó Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam cho biết, giống bưởi Ruby trồng tại Thái Lan về chất lượng cũng tương đối ngon, hình dáng dẹp.
Tuy nhiên, TS Oanh cũng cảnh báo, người dân trồng bưởi Ruby nên tìm hiểu cẩn thận nguồn gốc xuất xứ cây giống. Có điều kiện, nên đến tận nơi sản xuất để xem quy trình nhân giống, cây giống đầu dòng, cũng như được tư vấn cách chăm sóc. Nhiều cây giống không rõ nguồn gốc, trôi nổi người dân mua nhầm sẽ gây thiệt hại. Quan trọng đối với một giống cây ăn trái là tính pháp lý, thị trường đầu ra.
Tép bưởi Ruby nhỏ, khi chín mọng nước. Ảnh: Minh Đảm
Cách trồng bưởi Ruby
Bưởi cũng như cây ăn trái, ưa đất khô ráo, tránh ngập úng. Vì vậy, nhà vườn phải lên liếp, đắp mô trồng cây. Nhà vườn chuẩn bị phân chuồng, phân lân, vôi để bón lót trước khi cho cây vào mô. Mô cao 40 cm, đường kính 60 cm.
Trong quá trình đắp mô cần xử lý vôi, tưới đẫm cho vôi thấm đều vào đất để cân cao độ pH, khử chua, khử độc,…Hằng năm, nhà vườn ốp mô thêm để nhử rễ, một năm làm 2 lần.
Do bưởi Ruby sinh trưởng rất mạnh nên trồng thưa. Khoảng cách trồng cây cách cây, hàng cách hàng nên ở mức tối thiểu 5m là phù hợp. Khi trồng nên để mặt bầu cao hơn mặt mô 2cm. Sau đó dùng cây cọc nhỏ cắm cố định cây bưởi để khi tưới cây không bị xô ngã, nhanh chóng ra rễ non.
Sau khi trồng, đợi cây bắt rễ ổn định thì tưới humic acid một lần để kích thích cây sinh trưởng mạnh hơn.
Sau một tháng trồng, ngâm phân NPK 30-10-10 tưới 10g/cây để cung cấp dinh dưỡng. Lúc này cây bước vào giai đoạn sinh trưởng. Trong quá trình sinh trưởng, bưởi Ruby thường gặp sự tấn công của sâu ăn lá.
Vì vậy, mỗi tháng nhà vườn sử dụng các chế phẩm trừ sâu dạng sinh học phun bảo vệ bộ lá. Mỗi tháng phun 2 lần là tốt nhất.
Sau hai năm cây bước vào giai đoạn trưởng thành, khoảng 27 tháng có thể xử lý cho trái chiến (bói). Đến giai đoạn này, tuỳ vào sự sinh trưởng của từng cây mà có cách chăm sóc phù hợp.
Về cơ bản, cây bưởi Ruby không yêu cầu chăm sóc, xử lý đặc biệt trong điều kiện trồng tại ĐBSCL, nhất là tại Vĩnh Long.
