Theo đánh giá, một trong những thách thức của biến đổi khí hậu mà tỉnh Cà Mau đang phải đối mặt nhiều năm qua là tình trạng xói lở bờ biển. Ảnh: Trong Linh.
Mất hơn 5.250 ha rừng ven biển
Tỉnh Cà Mau có bờ biển dài 254 km, chiếm 7,8% chiều dài bờ biển cả nước, trong đó bờ biển Đông khoảng 100 km và bờ biển Tây khoảng 154 km. Theo đánh giá, một trong những thách thức của biến đổi khí hậu mà tỉnh Cà Mau đang phải đối mặt nhiều năm qua là tình trạng xói lở bờ biển.
Hiện nay, xói lở bờ biển tỉnh Cà Mau đang có xu hướng ngày càng gia tăng, cả về mức độ và phạm vi, đã và đang là mối đe dọa rất lớn đến ổn định dân sinh, kinh tế, xã hội vùng ven biển của tỉnh Cà Mau.
Dựa trên số liệu thống kê ngành lâm nghiệp, trên địa bàn tỉnh Cà Mau trong giai đoạn 2011-2021 xói lở làm mất hơn 5.250 ha diện tích rừng phòng hộ ven biển (tương đương với diện tích bình quân một xã của tỉnh Cà Mau), riêng năm 2021 diện tích bị sạt lở ven biển là 300ha.
Bờ biển Đông bị sạt lở nghiêm trọng trong thời gian qua, có những vị trí xung yếu cách đường Hồ Chí Minh chỉ vài chục mét. Ảnh: Trọng Linh.
Ông Tô Quốc Nam, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Cà Mau, đánh giá: Thực tế những năm gần đây xuất hiện ngày càng nhiều các hiện tượng cực đoan, thời điểm xuất hiện gần như quanh năm, không theo quy luật, thậm chí là dị biệt. Cộng với đặc điểm địa hình bờ biển phức tạp, sự vận động tự nhiên của địa chất, địa mạo ven sông, ven biển đã gây ra tình trạng xói lở rất nghiêm trọng không những diễn ra vào mùa mưa, mà còn xuất hiện cả mùa khô.
Trước tình hình trên, với sự hỗ trợ tích cực của Chính phủ, Bộ ngành Trung ương và sự cố gắng nỗ lực của tỉnh, trong những năm qua tỉnh Cà Mau đã xây dựng được 58,492 km kè bảo vệ với tổng kinh phí 1.802 tỷ đồng. Trong đó, bờ biển Tây đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng gần 42 km, kinh phí thực hiện 1.057 tỷ đồng; bờ biển Đông là gần 13 km, kinh phí thực hiện 745 tỷ đồng.
Theo ông Tô Quốc Nam, những công trình đã được bố trí đủ vốn và đầu tư hoàn thiện, bước đầu đã phát huy hiệu quả rõ rệt, làm giảm sóng, chống xói lở, gây bồi tạo bãi. Tuy nhiên, với tốc độ sạt lở bờ biển như hiện nay, nếu không có giải pháp bảo vệ ngay thì trong vài năm tiếp theo xói lở sẽ tiếp tục làm mất thêm nhiều diện tích đất, diện tích rừng phòng hộ ven biển đã được hình thành qua hàng trăm năm.
Nạn xói lở trên địa bàn tỉnh Cà Mau trong giai đoạn 2011-2021 làm mất rừng ven biển với diện tích khoảng 5.251 ha. Ảnh: Trọng Linh.
“Nếu để xói lở tiến sâu vào đất liền thì không chỉ mất đất, mất rừng mà xói lở còn uy hiếp đến hạ tầng bên trong, khi đó có xây dựng công trình thì cũng rất tốn kém và rất khó khôi phục lại diện tích đất và rừng đã mất”, ông Nam nhận định.
Qua thống kê các khu vực bị sạt lở ở mức độ rất nghiêm trọng (tốc độ sạt lở bình quân 45m ÷ 50m/năm) cần phải có các giải công trình bảo vệ ngay, với chiều dài khoảng hơn 132 km, trong đó bờ biển Đông khoảng 87 km và bờ biển Tây khoảng hơn 45 km. Ngoài ra, tại các khu vực xói lở ở mức độ nghiêm trọng có chiều dài khoảng 67km.
Cần 970 tỷ đồng đầu tư các công trình sạt lở đặc biệt nguy hiểm
Trước diễn biến sạt lở ngày càng nghiêm trọng, UBND tỉnh Cà Mau kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư quan tâm, xem xét hỗ trợ tỉnh Cà Mau. Đối với các dự án đã ban bố tình huống khẩn cấp chưa được bố trí đủ vốn, tình hình xói lở vẫn tiếp tục diễn ra hết sức nghiêm trọng, nếu không kịp thời đầu tư hoàn thiện các công trình thì không thể phát huy được hiệu quả.
UBND tỉnh Cà Mau kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ 970 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương để đầu tư hoàn thành các công trình sạt lở đặc biệt nguy hiểm. Ảnh: Trọng Linh.
Ngoài ra, thời gian gần đây xuất hiện thêm các khu vực sạt lở rất nghiêm trọng tại khu vực cửa sông, ven biển Vàm Xoáy, đoạn từ cửa biển Vàm Xoáy đến Kênh Năm Ô Rô, khu vực cửa biển Rạch Gốc, đoạn từ cửa biển Kiến Vàng đến cửa biển Vàm Lũng, khu vực cửa biển Gành Hào đoạn ấp Lưu Hoa Thanh, xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi và khu vực bờ Nam cửa biển Sông Đốc với diễn biến sạt lở có xu thế gia tăng cả về phạm vi và quy mô.
Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn những vị trí sạt lở cần phải triển khai cấp bách đầu tư xây dựng công trình xử lý xói lở nhằm bảo vệ an toàn cho các khu dân cư tập trung, các công trình hạ tầng quan trọng như đường Hồ Chí Minh (bờ biển Đông), khu vực xây dựng Tượng đài kỷ niệm chuyến tàu tập kết ra Bắc, đường điện cao trung thế và các hạ tầng bên trong; với tổng chiều dài gần 18 km, kinh phí dự kiến thực hiện 970 tỷ đồng.
Trong những năm tiếp theo, cần bố trí vốn hỗ trợ cho Cà Mau tiếp tục đầu tư hơn 131 km công trình chống xói lở rất nguy hiểm còn lại, trong đó bờ biển Đông khoảng 64,500km và bờ biển Tây khoảng 67km. Do đó, UBND tỉnh Cà Mau kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét hỗ trợ tỉnh Cà Mau 970 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương để đầu tư hoàn thành các công trình sạt lở đặc biệt nguy hiểm.
