Hiện hệ thống kênh chưa bàn giao, đưa vào vận hành nhưng sau trận mưa lớn vừa qua, nhiều mảng bê tông đã bị xới tung, gãy nát, sụt lún nghiêm trọng.
Đổ gãy do khách quan?
Dự án thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang được phê duyệt năm 2006. Công trình xây dựng trên sông Ngàn Trươi thuộc khu vực thị trấn Vũ Quang với tổng diện tích lưu vực 408km2; dung tích hồ chứa 932,7 triệu m3 nước. Đây được xem là hồ chứa lớn thứ 3 trong cả nước, nhằm cung cấp nước cho các khu công nghiệp, phục vụ tưới tiêu nông nghiệp cho 8 huyện và giảm lũ cho vùng hạ du…
  |
| Hàng chục tấm bê tông trên đoạn kênh dài hơn 1km bị gãy vỡ vụn chỉ sau một trận mưa lớn |
Riêng hệ thống kênh dẫn nước, có tổng kinh phí 1.380 tỷ đồng, gồm 2 hạng mục chính: Đập dâng Vũ Quang và hệ thống kênh mương dài 16,2km được giao cho BQL dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và xây dựng hệ thống kênh mương công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (nay sáp nhập thành BQL dự án đầu tư xây dựng công trình ngành NN-PTNT) làm chủ đầu tư.
Theo tìm hiểu của NNVN, giữa tháng 7 vừa qua, sau gần 5 năm thi công hệ thống kênh này cơ bản hoàn thành nhưng chưa bàn giao, chưa thông dòng thì đã có hiện tượng xuống cấp nghiêm trọng. Đặc biệt, tại tuyến kênh dài hơn 1km, đoạn đi qua thôn 7, xã Đức Bồng được thi công vào tháng 12/2017, với kinh phí hơn 30 tỷ đồng, do Cty CP Xây dựng Đại An (Hà Nội) thi công, Cty CP Tư vấn thủy lợi 2 (TP.HCM) giám sát đã xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún, hàng chục tấm bê tông tầng mái vừa xây lắp xong bị bốc khỏi bề mặt, gãy vụn, rơi xuống đáy mương.
Lý giải nguyên nhân dẫn đến sự cố trên, ngày 13/8, ông Nguyễn Trọng Tâm, cán bộ kỹ thuật (BQL dự án đầu tư xây dựng công trình ngành NN-PTNT) nói: “Do địa chất của đoạn kênh rất phức tạp, nhiều mạch nước ngầm, các mũi khoan thăm dò địa chất đã không phát hiện ra tính chất phức tạp này. Ngoài ra, công trình chưa hoàn thiện đồng bộ, bề mặt kênh chưa phủ kín bê tông dẫn tới nước thấm, đọng trong mái và nền kênh làm nền đất trở nên mềm nhão, sụt lún mái kênh”.
Phía nhà thầu thi công (Cty CP xây dựng Đại An) cũng phủ nhận chất lượng công trình thi công không đảm bảo và cho rằng, địa hình đoạn kênh xảy ra sự cố phức tạp, phía bên kia núi là đập nước lớn nên lượng nước ngầm có trong đất đẩy ra, tạo sức ép làm tầng mái bị gãy ngang.
Như vậy, với cách trả lời trên của chủ đầu tư và nhà thầu thi công thì kênh Ngàn Trươi – Cẩm Trang sụp đổ, hư hỏng nghiêm trọng là hoàn toàn do… địa chất, thời tiết!
Tuy nhiên, trao đổi với NNVN, đại diện một đơn vị chuyên xây dựng các công trình thủy lợi tại Hà Tĩnh cho rằng, lý giải trên của chủ đầu tư và nhà thầu thi công hoàn toàn sai và không thuyết phục. Bởi, hệ thống kênh này thiết kế theo tiêu chuẩn bê tông mác cao, đất đắp cũng như vậy mà nói do mưa (mưa chưa vượt tần suất thiết kế theo tài liệu thủy văn Hà Tĩnh và trạm đo Linh Cảm) là không có lý, còn nói do mạch nước ngầm thì trong hồ sơ thiết kế đã có tính toán nước ngầm và tính ổn định mái kênh trong trường hợp kênh có nước và kênh chưa có nước nên cũng sai.
  |
| Đất hai bên mái kênh sụt lún nghiêm trọng |
“Tôi nghĩ kiểm tra lại kết quả thí nghiệm bê tông hiện trường, chứng chỉ vật liệu đầu vào, nhật ký thi công, biện pháp thi công chắc chắn là không đúng thiết kế nên dẫn đến bị gãy. Nếu chủ đầu tư, giám sát thi công không nhận trách nhiệm liên quan đến vấn đề này thì cơ quan kiểm định chất lượng hoặc thanh tra các bộ Xây dựng, NN-PTNT vào cuộc điều tra sẽ ra ngay”, vị cán bộ này nói.
Được biết, bê tông tầng mái tuyến kênh có thiết kế dày 12cm, bên trong có lõi thép phi 8. Tấm đáy dài 5 - 6m, tấm mái gần đáy dài từ 4,5 – 5m.
Nhà thầu không đủ năng lực
Phải khẳng định dư luận Hà Tĩnh đặt nghi ngại tuyến kênh Ngàn Trươi – Cẩm Trang kém chất lượng là có cơ sở, bởi sau khi trúng thầu thi công, Cty Đại An đã sang nhượng một khối lượng công việc lớn cho Cty TNHH Hùng Vịnh, ở khối 2, thị trấn Vũ Quang, huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh. Đáng buồn là Cty Hùng Vịnh không có năng lực, kinh nghiệm vì chưa từng thi công một công trình có độ khó về kỹ thuật, độ lớn về quy mô như hệ thống kênh dẫn Dự án thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang.
Ông Lê Xuân Vịnh, Giám đốc Cty Hùng Vịnh đã thừa nhận thực tế trên. Theo ông Vịnh, thông qua các mối quan hệ, doanh nghiệp của ông được Cty Đại An ủy thác thi công hơn 200m kênh (đúng với đoạn sập đổ, nứt nẻ nghiêm trọng - PV) với tổng số tiền hơn 4,8 tỷ đồng. Trước khi chuyển sang cho Cty Hùng Vịnh, Cty Đại An đã có công văn nội dung thỏa hiệp giữa 2 đơn vị với nhau, sau đó trình chủ đầu tư, đề nghị chủ đầu tư xem xét chuyển phần công trình còn lại cho Cty Hùng Vịnh để họ đáp ứng đúng tiến độ và được chủ đầu tư đồng ý.
“Đây là hạng mục khó thi công nhất, doanh nghiệp của tôi thì nhỏ lẻ, không có việc làm. Khó, nhưng doanh nghiệp tôi cũng cố nhận thi công để lấy uy tín, hi vọng sau này có việc họ còn giao cho doanh nghiệp tôi” - ông Vịnh nói.
  |
| Rất nhiều tấm bê tông nứt toác, sụt mố |
Cũng theo vị giám đốc này, tính đến thời điểm trước khi xảy ra sự cố sạt lở, dù khối lượng sắp hoàn thành nhưng doanh nghiệp của ông vẫn chưa nhận được khoản thanh toán nào từ phía Cty Đại An. “Chúng tôi đang bỏ tiền thi công cả, chứ họ chưa thanh toán cho tôi. Nói thực, từ khi thi công công trình này vì lo mà tôi sụt tới hơn 8kg” - ông Vịnh thở dài.
Mặc dù Cty Hùng Vịnh đã thừa nhận họ là đơn vị thi công đoạn kênh hư hỏng và hiện đang khắc phục sự cố này, nhưng khi trả lời báo chí, ông Tâm – đại diện chủ đầu tư vẫn một mực khẳng định là Cty Đại An đang thi công và không hề hay biết Cty Đại An đã thuê lại Cty Hùng Vịnh thực hiện đoạn kênh hư hỏng này!
Vì sao một doanh nghiệp thầu phụ không có năng lực, kinh nghiệm vẫn được thi công trên tuyến kênh nói trên. Ai dám đảm bảo công trình sau khi đưa vào sử dụng sẽ chống chịu được với thời tiết mưa lũ khắc nghiệt của Hà Tĩnh. Điều gì sẽ xảy ra nếu kênh vỡ trong quá trình bàn giao, vận hành công trình… (?).
