Theo quy hoạch, Khu đô thị Tân Phú có hơn 2.000 sản phẩm đất nền, nhà xây sẵn cùng hệ thống dịch vụ, tiện ích hiện đại phục vụ nhu cầu cuộc sống cư dân. Sau khi thâu tóm xong Công ty Tân Phú, Công ty Kim Oanh động thổ dự án Khu đô thị Tân Phú. Thanh tra Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương đã buộc dừng thi công do dự án chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư và chưa có giấy phép xây dựng.
Các đơn vị thành viên Kim Oanh Group cùng hợp tác phát triển dự án khu đô thị Tân Phú với tư cách chủ đầu tư, thi công và phân phối. Đáng chú ý, Kim Oanh Group đã có dấu hiệu huy động vốn của nhiều khách hàng dưới hình thức góp vốn hay “hợp đồng vay tiền” liên quan đến Dự án Tân Phú thông qua Công ty Nam Kim.
Từ tháng 5/2019 đến hết tháng 9/2019 Công ty Nam Kim đã có 651 giao dịch với khách hàng qua ngân hàng với tổng số tiền 405 tỷ đồng (chưa kể giao dịch tiền mặt và qua các kênh khác ngoài Công ty Nam Kim). Số tiền này lớn hơn số tiền Công ty Kim Oanh mua Công ty Tân Phú để có được 43 ha đất.
Nhiều giao dịch được ghi rất rõ là góp vốn đầu tư, đặt cọc theo hợp đồng vay vốn, tiền góp vốn theo hợp đồng… Có những giao dịch hàng chục tỷ đồng đã được chuyển tiếp cho Công ty Tân Phú. Điều kiện hợp đồng được ghi rất rõ “Bên B là chủ đầu tư dự án Khu đô thị Tân Phú; dự án hiện đang trong giai đoạn hoàn thiện các bước thủ tục pháp lý có liên quan để triển khai hạ tầng và sớm đưa sản phẩm ra kinh doanh”.
Như vậy, Dự án chưa hoàn thiện pháp lý thì đã nhận tiền, bản chất là bán. Đơn giá được xác định là hàng chục triệu đồng/m2. Giá trị cả 43 ha đất có thể lên đến hàng ngàn tỷ đồng.
Bằng mọi cách để đạt được lợi ích đã tính toán, Công ty Kim Oanh lớn tiếng cho rằng mình là bên mua bán ngay tình, cho rằng Cơ quan điều tra Bình Dương hình sự hóa quan hệ dân sự, gây khó dễ cho doanh nghiệp. Thậm chí có ý kiến còn cho rằng quyền sử dụng đất này không phải là tài sản Nhà nước. Có rất nhiều các suy diễn nhằm gây sức ép cho Cơ quan điều tra Bình Dương để giải tỏa khu đô thị Tân Phú, hoàn tất trò “ảo thuật”, bán đất ra thị trường, thu tiền, chấm dứt mọi hy vọng vào việc thu hồi tài sản thất thoát trong vụ án này.
Tổng Công ty Bình Dương vi phạm nghiêm trọng quy định về thẩm định giá, đấu giá tài sản nhà nước và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp, gây thất thoát cho Nhà nước. Các giao dịch góp vốn, chuyển nhượng vốn trái pháp luật không có giá trị. Công ty Kim Oanh chỉ là người mua lại cổ phần từ Công ty Âu Lạc để sở hữu Công ty Tân Phú. Công ty Kim Oanh hưởng lợi ích và cũng phải chịu trách nhiệm về các hoạt động, rủi ro của Công ty Tân Phú.
Việc thu hồi 43 ha đất về cho Nhà nước là việc cần thực hiện ngay để hạn chế tối đa các thiệt hại. Bên cạnh đó, các cơ quan pháp luật cần xử lý ngay các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật khi huy động vốn, bán đất khu Tân Phú khi chưa đủ điều kiện.
Chưa hết, tại các lô đất tại Dự án Cầu Đò, Thông báo bán đấu giá quy định người trúng đấu giá phải thanh toán toàn bộ tiền đấu giá trong hạn 45 ngày. Công ty Kim Oanh cũng đấu giá một mình, trúng đấu giá. Công ty Kim Oanh kéo dài hạn thanh toán đến gần 1 năm và thực tế thì sau gần 2 năm Công ty Kim Oanh mới thanh toán hết tiền.
Với các lô đất tại Dự án Hòa Lân, Thông báo bán đấu giá quy định người trúng đấu giá phải thanh toán toàn bộ số tiền trúng đấu giá trong vòng 45 ngày, kể từ ngày đấu giá thành. Trên thực tế, gần 2 năm sau, Công ty Kim Oanh mới thanh toán hết số tiển mua tài sản trúng đấu giá.
Dù chưa được UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận là chủ đầu tư, Công ty đấu giá Nam Sài Gòn, Ngân hàng Nông nghiệp Chợ Lớn, Công ty Kim Oanh vẫn ký Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá công chứng tại Văn phòng công chứng Thành phố mới vào ngày 01/7/2017.
Tại Dự án Mỹ Phước 4, Cầu Đò, nghiêm trọng hơn, Văn phòng công chứng Mỹ Phước còn công chứng cả nội dung trái pháp luật để các bên mua, bán hàng chục ha đất được nhà nước giao không thu tiền, là đất không được phép thế chấp, mua, bán.
Cần xác định các cuộc đấu giá trên là đấu giá quyền sử dụng đất chứ không phải đấu giá Dự án. Chưa đề cập đến việc đấu giá có nhiều sai phạm, Công ty Kim Oanh trúng đấu giá mua quyền sử dụng đất, chứ không phải trúng đấu giá Dự án, để đương nhiên Công ty Kim Oanh làm chủ đầu tư và phân lô, bán nền.
Để làm chủ đầu tư, các cơ quan có thẩm quyền phải xem xét năng lực, tư cách, uy tín của doanh nghiệp và có quyết định phê duyệt, có thời hạn và các điều kiện triển khai. Với lịch sử liên tục thanh toán chây ỳ, nợ thuế, vi phạm các quy định về đất đai, xây dựng như trong thời gian qua, liệu Công ty Kim Oanh có thể làm chủ đầu tư, triển khai thành công các dự án trên, đem lại hiệu quả chung cho toàn xã hội?
Nếu quá trình đấu giá công khai, các điều kiện về gia hạn thời gian đặt trước, chậm thanh toán được thông báo minh bạch, chắc chắn sẽ có nhiều người tham gia đấu giá, chắc chắn giá trúng đấu giá sẽ cao hơn. Từ năm 2019, nhiều khu đất tại các dự án trên đã được giao dịch hàng chục triệu đồng/m2, so với giá bán trả chậm vài trăm ngàn/m2 cho Công ty Kim Oanh.
Tại dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò, có hơn 35 ha đất được Nhà nước giao không thu tiền. Theo quy định của Luật đất đai thì người sử dụng đất không được chuyển nhượng, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, khi Nhà nước thu hồi thì không được bồi thường.
Chính vì lý do đó, Agribank Chợ Lớn chỉ nhận thế chấp hợp pháp các khu đất mà Công ty Thiên Phú được giao có thu tiền, việc thế chấp được công chứng, đăng ký theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, bất chấp pháp luật, phần đất được Nhà nước giao không thu tiền trên được định giá 155 tỷ đồng và bán đấu giá, được công chứng để chuyển nhượng cho Công ty Kim Oanh. Như vậy, về bản chất, đất đai của Nhà nước đã bị chuyển nhượng và thu hồi nợ trái pháp luật.
Tổng số nợ của Công ty Thiên Phú với Ngân hàng Nông nghiệp được đảm bảo bằng các khu đất tại Dự án Mỹ Phước 4, Cầu Đò là 294 tỷ nợ gốc, chưa kể lãi ít nhất cũng vài trăm tỷ đồng trong suốt hơn 10 năm. Trong khi tổng số tiền bán tài sản ưu ái “trả chậm” cho Công ty Kim Oanh thu về là 301 tỷ đồng. Số tiền ngân hàng không thu được là hàng trăm tỷ đồng.
Nếu trừ đi số tiền giá trị đất giao không thu tiền bị chuyển nhượng trái pháp luật mà bản chất phải thuộc về ngân sách thì thực chất số tiền Agribank Chợ Lớn thu về chỉ là 146 tỷ đồng, chưa được 50% số nợ gốc.
Các sai phạm đã được chỉ rõ, nhưng các biện pháp xử lý với các vụ việc trên đến nay vẫn chưa được thực hiện kiên quyết. Cần thu hồi số tiền chuyển nhượng đất trái pháp luật, xem xét lại việc đấu giá và thu hồi các dự án trên để đảm bảo lợi ích của Nhà nước