Có cải thiện nhưng không đáng kể
Bộ NN-PTNT vừa có văn bản gửi Chủ tịch UBND TP Hải Phòng đề nghị chỉ đạo các đơn vị liên quan tại địa phương này tập trung triển khai thực hiện quyết liệt hơn nữa các giải pháp chống khai thác IUU.
Văn bản nêu rõ những mặt TP Hải Phòng đạt được trong suốt thời gian qua và những hạn chế, tồn tại trong việc quán triệt, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của Trung ương về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, khắc phục cảnh báo “Thẻ vàng” của EC.
Trên cơ sở kết quả buổi làm việc của đoàn công tác do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến làm trưởng đoàn với UBND TP Hải Phòng ngày 16/6 và kết quả kiểm tra thực tế tại cảng cá Ngọc Hải, Bộ NN-PTNT đánh giá tình hình triển khai các giải pháp chống khai thác IUU, Luật Thủy sản năm 2017 tại Hải Phòng đã có tiến bộ hơn so với lần kiểm tra vào tháng 6/2020.
Tính trong 6 tháng gần nhất, Hải Phòng mới giám sát được 2.200/57.000 tấn sản lượng khai thác, chưa kiểm soát được sản lượng thủy sản qua cảng trên địa bàn theo quy định, đặc biệt là nhóm tàu cá khai thác ở vùng khơi (gần 400 tàu cá) để chống khai thác IUU.
Hải Phòng đã ban hành chính sách hỗ trợ ngư dân lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá, bước đầu đã khai thác, vận hành, sử dụng hệ thống giám sát hành trình tàu cá để theo dõi, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển.
Trong đó, riêng tại cảng cá Ngọc Hải, qua kiểm tra cho thấy, cán bộ thực hiện nhiệm vụ có chuyên môn nghiệp vụ tương đối tốt, đã nắm rõ quy trình, quy định về kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát thủy sản qua cảng, đã truy cập được cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFISHBASE, cơ sở dữ liệu giám sát hành trình tàu cá, danh sách tàu cá IUU.
Tuy nhiên, tình hình triển khai chống khai thác IUU trên thực tế sau gần 4 năm bị cảnh báo “Thẻ vàng” ở Hải Phòng còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhiều vấn đề đã được hướng dẫn nhưng chưa được xử lý hoặc chưa xử lý dứt điểm.
Trong đó nổi lên các vấn đề như công tác cấp Giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá chưa đảm bảo quy định, mới chỉ cấp phép được 769/1.160 tàu cá (đạt 66,3%). Việc ghi nhật ký khai thác vẫn còn sai sót, một số biên bản kiểm soát tàu cá ra, vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản qua cảng vẫn chưa đảm bảo độ tin cậy.
Việc triển khai thực hiện quy định lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá chưa thực hiện đúng lộ trình đã quy định tại điểm a khoản 3 Điều 44 Nghị định số 26/2014/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ. Số lượng tàu cá đã lắp đặt VMS nhưng mất kết nối với hệ thống giám sát hành trình còn nhiều, có tới 77 tàu lắp đặt hệ thống giám sát hành trước trước ngày 31/12/2020, đặc biệt là tàu cá lắp đặt thiết bị Movimar.
Trong việc xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU chưa thực hiện nghiêm túc theo quy định của pháp luật, đặc biệt là đối với hành vi tàu cá mất kết nối VMS trên 10 ngày, tàu cá lắp đặt thiết bị VMS nhưng không kích hoạt... vẫn để đi khai thác hải sản trên biển và cho tàu cá cập cảng bốc dỡ sản phẩm thủy sản, từ năm 2020 đến nay chưa xử lý vụ việc nào.
Điều đáng nói là hiện nay, Hải Phòng mới chỉ chú trọng công tác chống khai thác IUU tại cảng cá Ngọc Hải, thực hiện chưa đồng bộ tại cảng cá khác trên địa bàn theo quy định, trong khi tàu cá cập cảng Ngọc Hải chủ yếu là tàu cá hoạt động ở vùng lộng, vùng ven bờ.
Cần thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo
Trên cơ sở đó, Bộ NN-PTNT đề nghị Chủ tịch UBND TP Hải Phòng chỉ đạo chính quyền các cấp, sở, ban, ngành và lực lượng chức năng liên quan tại địa phương khẩn trương khắc phục các tồn tại, hạn chế trong triển khai thực hiện chống khai thác IUU.
Trong đó, tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt hơn nữa một số nội dung trọng tâm như: quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc, có kết quả các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của: Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ NN-PTNT về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, khắc phục cảnh báo “Thẻ vàng” của EC, tập trung triển khai Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
Cần tiếp tục bố trí nguồn lực về kinh phí, cán bộ tại cơ quan quản lý thủy sản, cảng cá để triển khai tốt các quy định liên quan đến chống khai thác IUU trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thị trấn Cát Bà, huyện Kiến Thụy... đảm bảo đồng bộ tại các cảng cá trên địa bàn, đảm bảo theo dõi, kiểm soát chặt chẽ nhóm tàu khai thác ở vùng khơi.
Mặt khác, khẩn trương hoàn thành việc lắp đặt thiết bị VMS, thực hiện đúng quy định việc cấp Giấy phép khai thác thủy sản, Giấy phép an toàn thực phẩm cho tàu cá; thu, nộp Nhật ký khai thác, Báo cáo khai thác đảm bảo đúng quy định, nhập dữ liệu vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.
Đồng thời tiếp tục bố trí nguồn lực về kinh phí, cán bộ tại cơ quan quản lý thủy sản, cảng cá để triển khai tốt các quy định liên quan đến chống khai thác IUU trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thị trấn Cát Bà, huyện Kiến Thụy... đảm bảo đồng bộ tại các cảng cá trên địa bàn, đảm bảo theo dõi, kiểm soát chặt chẽ nhóm tàu khai thác ở vùng khơi.
“Chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tổ chức, cá nhân trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong công tác chỉ đạo, điều hành và xử lý nghiêm túc tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần, trách nhiệm trong công tác chống khai thác IUU”, Văn bản của Bộ NN-PTNT nêu.
Tổng số tàu cá trên phần mềm quản lý tại Hải Phòng hiện có 1.160 chiếc, trong đó số tàu cá từ 15m trở lên đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác thủy sản phải lắp thiết bị giám sát hành trình, giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tàu cá là 370 chiếc, số tàu cá đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản 769/1.160 chiếc. Trong việc lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá và có vị trí trên hệ thống giám sát hành trình tàu cá, hiện mới thực hiện được cho 278/389 tàu (đạt 71,47%).