Giếng làng ở Thượng Mỗ. Ảnh: Dương Đình Tường.
Điều họ không ngờ rằng, khi bén rễ trên đất Thượng Mỗ giống bưởi Diễn lại cho quả có tôm vàng tươi, vị ngọt, hương thơm rất hấp dẫn, mở đầu cho cuộc chuyển đổi cơ cấu cây trồng ngoạn mục ở đây. Năm 2013, Cục Sở hữu Trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể “bưởi tôm vàng Ðan Phượng”.
Ông Phan Văn Hào ở thôn 2 xã Thượng Mỗ bắt đầu dồn ô đổi thửa, trồng 6 sào bưởi Diễn cách đây 30 năm, lúc vẫn còn tỉnh Hà Tây cũ. Khu Sau Thầy của đội 2 có khoảng 4 ha chất đất sỏi ruồi pha gan gà, khác hoàn toàn với đất ở nhiều nơi trong thôn và ngoài xã nên cho vị bưởi rất đặc biệt. Vườn của ông may mắn nằm trong khu Sau Thầy đó. Ông tâm niệm, sản xuất phải đảm bảo an toàn thực phẩm chứ không phải cứ lợi nhuận là trên hết nên từ lâu đã áp dụng theo chuẩn VietGAP. Nhờ đó mà năm ngoái ông bán giá 45-50.000đ/quả loại 1, 25.000đ/quả loại 2, thu 170 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi 150 triệu đồng.
Năm 2022 Thượng Mỗ được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về 3 tiêu chí y tế, giáo dục, văn hóa-xã hội. Trong đó nổi bật nhất là văn hóa-xã hội gắn với các di tích lịch sử như đình Trung, đền Đầm Giếng và CLB ca trù do nghệ nhân nhân dân Nguyễn Thị Tam làm nòng cốt. Hiện CLB có 38 thành viên, người cao tuổi nhất đã 80, người ít tuổi nhất mới 10, sinh hoạt vào thứ bảy, chủ nhật tại đền Đầm Giếng. Trong thời gian tới CLB sẽ đưa nghệ thuật ca trù vào giảng dạy tại các trường tiểu học, THCS trên địa bàn để thế hệ trẻ có thể tiếp nối.
Về sản xuất nông nghiệp, hiện Thượng Mỗ còn 240 ha đất trong đó chủ lực là 173 bưởi tôm vàng. Theo ông Hoàng Quang Hưng- Bí thư xã Thượng Mỗ trong khi bưởi Diễn ở nhiều nơi ế mà bưởi Diễn của Thượng Mỗ vẫn bán tốt nhờ ba yếu tố: đất, giống và cách chăm sóc. Người tiêu dùng hiện nay quan tâm không chỉ yếu tố ngon mà còn phải là an toàn thực phẩm. Bởi thế mà Thượng Mỗ áp dụng tiêu chuẩn VietGAP và hướng hữu cơ cho cây bưởi (VietGAP 30 ha, hướng hữu cơ hơn 10 ha) và sản phẩm khi tham gia chương trình OCOP của thành phố Hà Nội được công nhận 4 sao.
Bà Nguyễn Thị Tâm bên vườn bưởi vàng tôm. Ảnh: Dương Đình Tường.
Là xã nằm trong quy hoạch vùng vành đai xanh của thủ đô, vì vậy nông nghiệp là nguồn thu chính của dân Thượng Mỗ, trong đó cây bưởi Diễn đạt được mức thu hơn 1 tỷ đồng/ha/năm. Xã có khoảng trên 1.000 hộ đang trồng bưởi, số thu nhập từ 200-300 triệu đồng/năm trở lên chiếm khoảng 30%. Không chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo trào lưu mà Thượng Mỗ đã có thương hiệu bưởi tôm vàng nên xác định kiên trì chăm sóc, nâng cao chất lượng.
Bà Nguyễn Thị Tâm trước là Chủ tịch Hội phụ nữa xã Thượng Mỗ, giờ về hưu nên có thời gian chuyên tâm cho 4 sào bưởi, chia làm hai vườn trong làng và ngoài đồng với hai loại bưởi khác nhau. Trong làng bà trồng bưởi tôm vàng đã được 30 năm nay, bán dịp Tết giá 40-45.000đ/quả, ngoài đồng bà trồng bưởi tôm xanh đã được hơn 10 năm, bán vào tháng 10, 11 giá 30-35.000đ/quả. Tổng thu từ hai vườn bưởi nhỏ cũng khoảng gần 100 triệu, trừ chi phí vẫn còn lãi 60-70 triệu đồng.
Để có được giá bán cao như thế, bà chăm sóc cho cây bưởi bằng phân gà, phân chim cút, lân vi sinh Lâm Thao, dùng bẫy dính ruồi vàng cũng như bọc bao quả ngay từ lúc chúng còn non. Từ hồi làm theo VietGAP, hữu cơ bà không phun thuốc trừ cỏ mà cắt cỏ, ngâm cá làm dịch tưới, hạn chế dùng thuốc BVTV hóa học nên rất yên tâm khi ra vườn lao động. Thôn của bà đang được xây dựng thành thôn thông minh, dùng chữ ký số, lập nhóm zalo, facebook không chỉ để thông báo chuyện nội bộ mà còn để người dân rao bán sản phẩm, kết nối tiêu thụ hàng, tăng thêm thu nhập.
