Chuyến bay giải cứu thời Covid-19 lẽ ra mang ý nghĩa nhân văn rất tốt đẹp. Thế nhưng, chính sự tham lam và sự ích kỷ của một số kẻ có chức vụ trong bộ máy nhà nước đã biến chuyến bay giải cứu thành một đại án nhức nhối dư luận.
Liên quan đến sai phạm của chuyến bay giải cứu có 54 bị cáo bị truy tố về 5 tội danh, trong đó 21 người nhận hối lộ, 23 người đưa hối lộ, 4 người môi giới hối lộ, 4 người lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ và 2 người lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Phiên tòa giải quyết hậu quả chuyến bay giải cứu có cáo trạng khiến nhiều người choáng váng. Bởi lẽ, từ kết quả điều tra, cơ quan chức năng đã truy tố 18 bị cáo đến khung hình phạt cao nhất là tử hình và chung thân. Vì vậy, đại án chuyến bay giải cứu không chỉ cần một phiên tòa nghiêm khắc, mà cần phải được soi xét một cách sâu sắc để có thể ngăn chặn thảm kịch tái diễn.
Nếu nhìn phần lớn danh sách bị cáo được áp giải đến Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, ít ai nghĩ rằng họ có thể manh động nhúng bàn tay tanh tưởi vào chuyến bay giải cứu kiểu ấy. Cháy nhà mới ra mặt chuột, còn bình thường thì trên dung mạo thành đạt của họ có không ít hào quang kiêu ngạo và hãnh tiến. Tranh thủ lúc đồng bào hoạn nạn trước đại dịch để vơ vét cá nhân, thì đại án của họ cũng là đại nạn của xã hội.
Thật khó tưởng tượng, khi tham gia thực hiện chuyến bay giải cứu, 21 cán bộ đã nhận hối lộ hơn 500 lần từ doanh nghiệp, tổng cộng gần 165 tỉ đồng. Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận hối lộ 37 lần với số tiền 21,5 tỉ đồng, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan nhận hối lộ 32 lần với số tiền 25 tỉ đồng, cựu trợ lý Phó Thủ tướng Nguyễn Quang Linh nhận hối lộ 5 lần với số tiền 4,2 tỉ đồng, cựu Phó Chủ tịch UBND Hà Nội Chử Xuân Dũng nhận hối lộ 7 lần với số tiền 2 tỉ đồng, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân nhận hối lộ 9 lần với số tiền 5 tỉ đồng, cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam nhận hối lộ 2 lần với số tiền 1,8 tỉ đồng…
Khó tin hơn, bị cáo Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) nhận hối lộ 253 lần với số tiền 42,6 tỉ đồng và bị cáo Vũ Tuấn Anh (cựu Phó trưởng phòng thuộc Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) nhận hối lộ 49 lần với số tiền 27,3 tỉ đồng.
Cán bộ nhận hối lộ trong cơn nguy khốn của đồng bào trước Covid-19, thực sự là hành vi táng tận lương tâm, không thể nào tha thứ. Hành vi ấy giải quyết bằng bản án thích đáng, không khó bằng giải thích căn nguyên tội phạm. Phải chăng, sự tha hóa đang len lỏi giữa đội ngũ cán bộ, được ẩn nấp khéo léo và được che đậy kỹ lưỡng? Ăn quen nhịn không quen, chỉ có những kẻ đã quen thói nhận hối lộ mới lạnh lùng “làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền” với các chuyến bay giải cứu.
Cho nên, chuyến bay giải cứu không chỉ cần phiên tòa giải quyết hậu quả, mà đã đến lúc xem việc chỉnh đốn đạo đức công vụ và đạo đức cán bộ, là nhiệm vụ cấp bách và thường xuyên.
