Tại buổi làm việc với Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen (Công ty Nanogen) sáng 26/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, cách đây ít ngày, ông đã làm việc với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và được biết tình trạng khan kiếm vacxin có thể kéo dài từ nay đến tháng 9. Tuy chúng ta đã tiếp cận nhiều nguồn cung ứng vacxin phòng Covid-19, nhưng các nước có khả năng sản xuất vacxin đều ưu tiên cho quốc gia của họ trước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng cho biết, ông đã đặt vấn đề với WHO về việc Việt Nam đang thử nghiệm lâm sàng vacxin phòng Covid-19 giai đoạn 3 và đề nghị đoàn chuyên gia của WHO phối hợp đánh giá, kiểm tra và làm các thủ tục cần thiết theo quy định của WHO về vacxin.
"Lãnh đạo WHO cho biết rất sẵn sàng và sẽ cử đoàn chuyên gia tới Việt Nam", Thủ tướng nói.
Theo Thủ tướng, Việt Nam nhìn trên bình diện chung, tình hình dịch Covid-19 vẫn tạm ổn. Việt Nam đang có chiến lược vacxin theo ba kế hoạch: đẩy nhanh việc mua vacxin; chuyển giao công nghệ và sản xuất vacxin trong nước. "Vacxin có tính chất quyết định, nếu nước nào tiêm được vacxin thì sẽ đưa cuộc sống trở lại bình thường", Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Thủ tướng, việc sản xuất được vacxin trong nước, sẽ giảm giá thành vận chuyển và sẽ hoàn toàn giúp Việt Nam chủ động.
Thủ tướng cho rằng, thông qua buổi làm việc với Nanogen, nắm bắt tình hình tiến độ, năng lực sản xuất của công ty, đoàn công tác sẽ tổng duyệt và có buổi làm việc "ba nhà": nhà khoa học, nhà quản lý, nhà sản xuất. "Để chúng ta tiếp tục giải quyết những ách tắc trong khâu sản xuất, nghiên cứu sản xuất vacxin phòng chống Covid-19, làm sao có vacxin nhanh nhất có thể", Thủ tướng nói.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, công nghệ sản xuất vacxin của Nanogen tương đối tốt dù không phải "đỉnh nhất". Trên thế giới hiện có khoảng 130 loại vacxin sử dụng công nghệ này đang thử nghiệm các giai đoạn. Vacxin đầu tiên dùng công nghệ này đã được cấp phép là Nanovax của Mỹ, mang nhiều tổ hợp protein hơn, đây là công nghệ tái tổ hợp trên giá thể nhôm. "Công nghệ này cũng có ưu điểm là không gây nhiều phản ứng như những cônng nghệ khác nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định", Bộ trưởng Long nói.
Về tiến độ thử nghiệm, ông Long khẳng định, sẽ cắt bỏ các thủ tục hành chính, chỉ đi vào vấn đề chuyên môn. Đối với vacxin của Nanogen hiện nay đã kết thúc giai đoạn 1, dù chưa hết giai đoạn 2, nhưng Bộ Y tế đã yêu cầu Hội đồng Y đức xem xét triển khai gối đầu giai đoạn 3. Bởi giai đoạn 2 phải có thời gian theo dõi rất dài nên khi đánh giá tình hình an toàn thì cho triển khai gối đầu và theo dõi.
Giai đoạn 3 sẽ giúp dò ra liều lượng vaccine tối ưu nhất. Hiện, liều lượng công ty đưa ra là 50 microgram. Giai đoạn 2, công ty đã thử trên 160 người với liều lượng này. Tự đánh giá, có sinh kháng thể còn mức độ bảo vệ tới đâu thì chưa đánh giá được.
Trên cơ sở đó, Hội đồng Y đức cho phép thử nghiệm giai đoạn 3 trên 1.000 người (ngày 11/6). Theo đề cương, sẽ tiêm vào các ngày 1, 28, 36, 42, tuy nhiên vacxin Nanocovax mới tiêm được vào ngày 1 và ngày 28. "Chúng tôi đã chỉ đạo các cơ quan tăng tốc, tiêm trên 13.000 người để có dữ liệu đánh giá một cách đầy đủ khoa học. Về mặt khoa học phải đảm bảo đúng nguyên tắc".
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, mọi vacxin phải qua 3 giai đoạn thử nghiệm, tuy nhiên, ở giữa giai đoạn 3 nếu đánh giá đảm bảo được cho mở rộng một số đối tượng để thử nghiệm.
"Thủ tướng chính phủ đã mời và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã nhận lời, tuần tới họ sẽ vào TP.HCM để đánh giá cho vacxin Nanocovax. Song song với quá trình đánh giá trong nước, có thêm sự đánh giá của nước ngoài sẽ giúp vacxin có đầy đủ dẫn cứ khoa học để được cấp phép.
Quan điểm chung và nhất quán của Bộ Y tế là tạo mọi điều kiện tối đa nhưng phải đảm bảo sinh mạng của người dân nên phải làm chặt chẽ. Nếu Nanogen thử nghiệm thành công thì đây sẽ là vacxin phòng Covid-19 đầu tiên của Việt Nam", Bộ trưởng Long nhận định.
Bộ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, cho biết, ngay khi dịch Covid-19 bùng phát, Bộ KH-CN đã hỗ trợ nhiều đơn vị nghiên cứu khoa học công nghệ liên quan đến lĩnh vực vacxin, trong đó có Nanogen.
Đánh giá về Nanogen, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho rằng, Nanogen có một số nhà máy sản xuất đạt tiêu chuẩn GMP - đây là tiêu chuẩn hết sức quan trọng trong việc sản xuất các dụng cụ, thuốc trong ngành y tế. Ngoài ra, Nanogen cũng có một trung tâm nghiên cứu rất mạnh tại khu công nghệ cao; có một đội ngũ nhà khoa học rất mạnh, kết hợp với các trường đại học trong khu vực.
Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Việt Nam hoàn toàn có khả năng sản xuất vacxin và những sản phẩm phòng chống dịch Covid-19.
Trong điều kiện dịch bệnh có khả năng bùng phát mạnh, việc truy vết phong tỏa các trường hợp nghi ngờ Covid-19 ngày càng khó khăn, phức tạp, do đó, Bộ trưởng Bộ KH-CN Huỳnh Thành Đạt kiến nghị phải có một giải pháp mạnh hơn nữa.
"Bộ khoa học công nghệ để xuất chúng ta có thể xem xét nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước như Nga, Ấn Độ để vừa sử dụng vacxin vừa theo dõi đánh giá hiệu quả và tính an toàn của vacxin sớm.
Trong trường hợp khẩn cấp, chúng ta có thể dùng ngay để tiêm cho người dân. Tuy nhiên, phải hết sức cẩn trọng, phải có đánh giá hiệu quả và an toàn bằng những giải pháp phù hợp", Bộ trưởng Đạt nói.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ KH-CN Huỳnh Thành Đạt cho rằng, các kết quả đến thời điểm thử nghiệm lâm sàng hiện tại vacxin phòng Covid-19 Nanocovax là khả quan, tuy nhiên ông đề nghị Nanogen phải có cam kết mua bảo hiểm cho người tiêm vacxin để có tình huống xảy ra đảm bảo quyền lợi cho người dân.