Xe chở quặng apatit tập kết tại tuyến đường mở "nhầm" của công ty hóa chất Đức Giang. Ảnh: H.Đ
Công ty thay đổi vị trí nhiều hạng mục
Công ty Cổ phần tập đoàn hóa chất Đức Giang được phép khai thác quặng apatit bằng phương pháp lộ thiên tại khai trường 25 thuộc xã Quang Kim và xã Bản Qua (huyện Bát Xát, Lào Cai). Sau khi có đủ các thủ tục pháp lý, công ty bắt đầu khai thác quặng apatit từ tháng 3/2021.
Nhưng người dân phát hiện việc công ty hóa chất Đức Giang đặt trạm cân sai vị trí, mở "nhầm" tuyến đường vận chuyển quặng và thay đổi nhiều hạng mục...
Theo tìm hiểu của PV, ngày 26/6/2022, ông Trịnh Quốc Khánh, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn hóa chất Đức Giang ký văn bản gửi Ban Quản lý kinh tế tỉnh Lào Cai đề nghị xin điều chỉnh quy mô dự án, bổ sung trạm cân của dự án công trình khai thác quặng apatit khai trường 25. Đáng chú ý, tại văn bản này, công ty hóa chất Đức Giang nêu, theo dự án được duyệt, khu điều hành sản xuất gồm các hạng mục công trình như: Nhà điều hành sản xuất, nhà ở công nhân, nhà ăn ca, bảo vệ, xưởng sửa chữa cơ khí...
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động thực tế do điều kiện khách quan xây dựng các hạng mục công trình của dự án không thuận lợi về giao thông trong khu vực (tuyến đường đấu nối của mỏ với đường Võ Nguyên Giáp là đường cấm xe tải và là khu đông dân cư), vì vậy, công ty không thể thực hiện được việc xây dựng các hạng mục nêu trên.
Để đảm bảo cho dự án triển khai theo đúng tiến độ, công ty đã tiến hành thuê nhà của các hộ dân trong phạm vi thực hiện dự án để làm văn phòng làm việc...
Liên quan đến vị trí trạm cân của công ty chưa lắp đúng vị trí, công ty tiếp tục lấp liếm với lý do, dự án chưa thực hiện được mặt khu công nghiệp (mặt bằng sân công nghiệp - PV) và địa hình đồi núi quá dốc, không thể lắp đặt được trong khai trường, nếu có lắp đặt thì sẽ dẫn đến sai số rất lớn nên công ty có xây dựng tại phần đất giáp với đường dân sinh của xã Quang Kim để kiểm soát khối lượng quặng ra khỏi khai trường... Do vậy, công ty đề nghị được thuê đất bổ sung để đầu tư trạm cân theo quy định của luật khoáng sản.
Trong khi thực tế khi khai thác, công ty hóa chất Đức Giang đã san phẳng nhiều quả đồi thì với lý do "địa trên giống như một câu chuyện hài hước để được thuê thêm đất ngoài dự án.
Ngoài ra, công ty hóa chất Đức Giang đã mở "nhầm" đường vận chuyển quặng, không tuân thủ theo phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Sau hơn 1 năm, người dân phát hiện sự việc, công ty vội vàng báo cáo và hoàn thiện hồ sơ, trong đó hồ sơ điều chỉnh thiết kế hiện vẫn đang chờ Sở Công thương Lào Cai phê duyệt.
Công ty hóa chất Đức Giang múc đất quanh cột điện gây mất an toàn khi mùa mưa bão tới. Ảnh: H.Đ
Quên thực hiện bảo vệ môi trường
Việc Công ty hóa chất Đức Giang tự ý điều chỉnh mở đường vận chuyển quặng ra khỏi khai trường 25 đã tạo nên hệ lụy là một số hạng mục bảo vệ môi trường theo phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đã bị "bỏ quên".
Đáng chú ý, theo báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác quặng apatit khai trường 25 được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt, công ty hóa chất Đức Giang phải hoàn thiện các công trình và biện pháp bảo vệ môi trường của dự án.
Đặc biệt, để giảm thiểu bụi và khí thải phát sinh trong quá trình vận chuyển quặng, đất đá thải, công ty phải trồng dải cây xanh cách ly dọc 2 bên tuyến đường công vụ và cây xanh cảnh quan trên mặt bằng sân công nghiệp...; lắp đặt hàng rào tôn khu vực phía bắc khai trường, khu vực tuyến đường công vụ vào mặt bằng sân công nghiệp với tổng chiều dài khoảng 600m, chiều cao rào tôn tối thiểu 3m.
Những hạng mục nêu trên tuyệt nhiên không thấy xuất hiện trên khai trường 25. Bởi thực tế sau khi được phê duyệt đánh giá tác động môi trường, công ty hóa chất Đức Giang đã tự ý điều chỉnh nhiều hạng mục.
Qua đó, dư luận đặt câu hỏi, liệu công ty hóa chất Đức Giang đang lách luật, xin một đằng làm một nẻo để tiện bề để sớm được khai thác quặng?
Đến nay, công ty hóa chất Đức Giang vẫn ngang nhiên khai thác quặng apatit, bất chấp ảnh hưởng cuộc sống người dân gần khu vực khai trường. Theo người dân, việc mở "nhầm" đường vận chuyển quặng không phải lý lẽ để công ty không thực hiện bảo vệ môi trường.
