Vào ngày này, mỗi gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ cúng thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, ông bà, cầu năm mới phát tài phát lộc, khỏe mạnh. Tùy theo từng vùng, từng điều kiện gia đình mà có cách chuẩn bị mâm cỗ khác nhau. Quan trọng nhất vẫn là lòng thành tâm của gia chủ gửi tới tổ tiên, ông bà.
Nên chọn ngày nào để cúng Rằm tháng Giêng?
Theo truyền thống từ xưa, lễ cúng Rằm tháng Giêng thường được tiến hành vào giờ Ngọ (tức từ 11h đến 13h) ngày chính Rằm (15/1 âm lịch). Đây được cho là khung giờ thần Phật giáng thế, sẽ chứng nghiệm cho lòng thành của gia chủ.
Tuy nhiên, nếu các gia đình không sắp xếp cúng được đúng giờ Ngọ ngày chính Rằm thì có thể chọn cúng Rằm tháng Giêng 2024 từ sáng ngày 14/1 đến ngày 15/1 âm lịch.
Ất Mão (5h-7h), Mậu Ngọ (11h-13h), Canh Thân (15h-17h), Tân Dậu (17h-19h).
Ngày 14/1 âm lịch, tức ngày 23/2/2024 dương lịch, khung giờ tốt gồm: Giáp Thìn (7h-9h), Bính Ngọ (11h-13h), Đinh Mùi (13h-15h), Canh Tuất (19h-21h).
Ngoài việc thành tâm cúng bái tại nhà, vào ngày rằm tháng Giêng, nhiều gia đình có thói quen đi lễ chùa, cầu bình an và may mắn cho các thành viên trong gia đình.
Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng – Ý nghĩa và cách bày biện
Để cúng rằm tháng Giêng, gia chủ cần chuẩn bị 1 mâm cỗ cúng Phật, 1 mâm cỗ cúng gia tiên và tiến hành dọn dẹp bàn thờ cẩn thận, không làm đổ vỡ. Cách chuẩn bị mâm cỗ cúng Phật và cúng gia tiên như sau:
1. Mâm cỗ chay cúng trời Phật
Mâm cỗ chay thường gồm: hoa quả, chè xôi, các món từ đậu và đặc biệt là bánh trôi nước. Bánh trôi nước mang ý nghĩa cầu chúc mọi việc hanh thông, trôi chảy suốt năm.
Ngoài ra, để đảm bảo sự hài hòa theo ngũ hành, các gia đình nên chọn các món có màu sắc tượng trưng:
- Màu đỏ (hành Hỏa)
- Màu xanh (hành Mộc)
- Màu trắng (hành Thủy)
- Màu đen (hành Thổ)
- Màu vàng (hành Kim)
Mâm cỗ chay cúng rằm tháng giêng. Ảnh: Internet.
2. Mâm cỗ mặn cúng Rằm tháng Giêng
Mâm lễ mặn thường bao gồm:
- Hương thơm, hoa tươi (hoa cúc vàng), trầu cau (trầu 3 lá, cau 3 quả)
- Đĩa quả ngũ sắc (5 loại quả, mỗi quả một màu)
- Xôi hoặc bánh chưng
- Gà luộc nguyên con
- Rượu, trà khô, nước, gạo, muối
- Bánh kẹo, tiền vàng mã
Mâm lễ mặn cúng rằm tháng giêng. Ảnh: Internet.
3. Mâm cỗ cúng gia tiên
Mâm cỗ truyền thống thường có 4 bát, 6 đĩa (hoặc nhiều hơn tùy gia đình), gồm:
- 4 bát: Bát ninh măng, bát bóng, bát miến, bát mọc
- 6 đĩa: Gà luộc hoặc thịt lợn, giò chả, nem thính (hoặc món xào), dưa muối, xôi hoặc bánh chưng, bát nước chấm
4. Nguyên tắc cân bằng Âm Dương trong mâm cỗ
Mỗi món ăn trong mâm cúng mang ý nghĩa riêng. Bánh chưng tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển; dưa hành đại diện cho phần Dương, thịt lợn thuộc phần Âm. Vì vậy, dù mâm cỗ lớn hay nhỏ, gia chủ cũng nên sắp xếp món ăn sao cho hài hòa, thể hiện sự cân bằng Âm - Dương để mang lại may mắn, phúc lộc trọn vẹn.
