Vườn ươm cải tiến của Hợp tác xã Lâm nghiệp bền vững Keo Sơn (xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ, Quảng Trị) được xây dựng từ Dự án hỗ trợ xây dựng các vườn ươm cải tiến sản xuất cây giống chất lượng cao (keo lai mô). Đây là một trong những chương trình được thực hiện nhằm phục vụ phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng tại Quảng Trị.
Vườn ươm cải tiến của Hợp tác xã Lâm nghiệp bền vững Keo Sơn được xây dựng từ Dự án hỗ trợ xây dựng các vườn ươm cải tiến sản xuất cây giống chất lượng cao. Ảnh: Võ Dũng.
Vườn ươm này có diện tích 1.000m2. Trong đó, diện tích nhà ươm cây mô 230m2/nhà, vườn luyện và phụ trợ khoảng 770 m2.
HTX được hỗ trợ khung nhà giâm; các hệ thống che điều tiết ánh sáng phía trên và xung quanh; tưới phun sương, phun mưa; luống giâm hom; bể chứa chìm, trạm bơm cải tiến, đường cấp nước; hệ thống đường cấp điện.
Các luống ươm được xây bằng bê tông, mái che và tưới nước hoàn toàn tự động. Khi không thể vận hành tự động (do mất điện), hệ thống trên có thể vận hành cơ.
Vườn ươm thực hiện cấy cây mầm cây keo lai được sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô là các dòng keo lai mô như AH1, BV16, AH6…, sử dụng phân lân vi sinh để bón cho cây con. Ngoài ra, còn có các vật tư phục vụ kèm theo như đất đóng bầu, vỏ bầu…
Giống cây keo được sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô có những ưu điểm kiểm soát được chất lượng giống, tính đồng đều cao, sạch bệnh, có thể sản xuất trong mọi điều kiện thời tiết, số lượng lớn với quy mô công nghiệp trong thời gian ngắn.
Sản phẩm của dự án là cây giống đủ tiêu chuẩn trồng rừng với giá thành giảm từ 30 - 40% so với việc mua cây giống truyền thống phục vụ trồng rừng nguyên liệu.
Khi không thể vận hành tự động (do mất điện), các hệ thống trong vườn ươm cải tiến của HTX Lâm nghiệp bền vững Keo Sơn có thể vận hành cơ. Ảnh: Võ Dũng.
Cùng với nhiều mô hình khác đang được xây dựng, vườn ươm cải tiến của HTX Lâm nghiệp bền vững Keo Sơn được kỳ vọng sẽ đem lại nguồn cây giống chất lượng cao cho người trồng rừng Quảng Trị.
Ông Lê Phúc Nhật, Giám đốc HTX cho biết, vườn ươm đạt tiêu chuẩn là một trong những yếu tố giúp cây giống nâng cao chất lượng. Thời gian tới, ông Nhật rất mong liên kết để tiêu thụ nguồn cây giống từ vườn ươm.
Dự án hỗ trợ xây dựng các vườn ươm cải tiến sản xuất cây giống chất lượng cao (keo lai mô) phục vụ vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia làm chủ đầu tư. Riêng tỉnh Quảng Trị được phân bổ gần 3,7 tỷ đồng để xây dựng 3 mô hình trong thời gian 3 năm, Trung tâm Khuyến nông tỉnh là đơn vị trực tiếp thực hiện dự án này.
Ông Trần Cẩn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết, xây dựng vườn ươm và chuyển giao quy trình sản xuất cây giống chất lượng cao sẽ giúp Quảng Trị chủ động trong công tác giống. Từ đó, giá trị rừng trồng cũng sẽ được nâng cao, dần hiện thực hóa mục tiêu của tỉnh.
Theo ông Cẩn, Quảng Trị đang hướng tới trở thành trung tâm vùng nguyên liệu gỗ miền Trung. Vì vậy, việc xây dựng các vườn ươm cải tiến giống cây lâm nghiệp sẽ tạo điều kiện tốt nhất để người trồng rừng tiếp cận nguồn giống chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu trồng rừng gỗ lớn, rừng đạt chứng chỉ FSC.
Chất lượng giống cây lâm nghiệp tại Quảng Trị ngày càng đáp ứng nhu cầu trồng rừng chất lượng cao. Ảnh: Võ Dũng.
Theo thống kê, toàn tỉnh Quảng Trị hiện có 38 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây lâm nghiệp, hằng năm cung cấp ra thị trường khoảng 24 - 26 triệu cây giống. Trong đó, khoảng 96% là các loài keo và 4% là giống các loài cây bản địa phục vụ nhu cầu trồng rừng trên địa bàn.
Các loài keo chủ yếu là cây keo lai với các dòng BV10, BV16, BV32, BV33, BV73, BV75, AH1, AH7. Đây đều là những dòng có khả năng sinh trưởng nhanh, cho năng suất cao đã được Bộ NN-PTNT công nhận là giống quốc gia, giống tiến bộ kỹ thuật.
Năm 2019, qua nghiên cứu lai tạo và chọn lọc tại lâm phần Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Bắc Trung Bộ (xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ), Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam đã chọn lọc được 2 dòng keo lai BV523 và BV584, được Bộ NN-PTNT công nhận.
Hiện có 3 cơ sở đã được đầu tư công nghệ nuôi cấy mô là Trung tâm Ứng dụng Khoa học - Công nghệ Quảng Trị, Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Bắc Trung Bộ, Trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị với máy móc, trang thiết bị hiện đại, công suất bình quân 1 triệu cây giống/năm.
