Vật tư thiết yếu
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP, trứng Artemia là sản phẩm đặc biệt, không thể thiếu dùng làm thức ăn cho tôm giống. Việc phát triển Artemia trong nước hiện nay không đáp ứng được nhu cầu do giá thành cao. Nên mỗi năm, các DN phải NK khoảng 200 tấn Artemia (90% nhu cầu trong nước).
Ngày 12/8, trong công văn của Bộ NN-PTNT gửi Bộ Tài chính, cũng nêu rõ: Trứng Artemia là loại thức ăn đặc biệt dùng trong sản xuất giống thủy sản, dùng sản xuất tôm giống, giúp nâng cao chất lượng tôm giống, đảm bảo hiệu quả sản xuất khi nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu. Trứng Artemia nhập về chỉ dùng làm thức ăn cho tôm, không dùng cho mục đích nào khác.
Như vậy, có thể thấy trứng Artemia rất quan trọng, nhất là trong việc tạo tôm giống có chất lượng tốt. Mà theo VASEP, chất lượng và sức khỏe tôm giống quyết định tới 70% thành công nuôi tôm.
Chính vì quan điểm đó nên trong những năm qua, nhiều DN khi nhập khẩu trứng Artemia đã khai báo và áp vào mã hàng HS code là 2309.9013 (là mặt hàng thức ăn dùng cho tôm, với mức thuế suất 0%).
Điều đáng nói, nhiều DN đã thực hiện việc khai báo và áp mã hàng như trên trong nhiều năm và được ngành hải quan chấp thuận. Chẳng hạn, Cty TNHH Thông Thuận ở Bình Thuận đã thực hiện NK trứng Artemia từ năm 2011 và đều áp mã HS code là 2309.9013.
Bỗng nhiên gần đây, khi yêu cầu các DN cung cấp thông tin thu thập dữ liệu để phân loại danh mục mã hàng hóa, ngành hải quan đã yêu cầu phải đưa trứng Artemia chưa qua chế biến vào mã HS code 0511.9100 là mã hàng chịu thuế NK 5%.
Vì sao thay đổi đột ngột?
Theo giải thích của Tổng cục Hải quan trong văn bản số 7802 (ngày 12/8/2016), mã hàng 2309.9013 (thuế ưu đãi 0%) gồm cả các sản phẩm dùng trong chăn nuôi động vật, chưa được ghi hoặc chi tiết ở nơi khác, thu được từ quá trình chế biến nguyên liệu gốc thực vật hoặc động vật đến mức các nguyên liệu đó mất hết tính chất cơ bản của nguyên liệu ban đầu ...
Theo lý giải nói trên, trứng Artemia khi đã qua chế biến (nghiền nhỏ) mới được xếp vào nhóm 2309 để hưởng thuế suất 0%. Còn nếu vẫn là nguyên trứng thì phải xếp vào nhóm 0511.9100 (thuế nhập khẩu 5%) là nhóm hàng có nguồn gốc từ động vật không xương sống, động vật thân mềm.
Ông Trương Hữu Thông, GĐ Cty TNHH Thông Thuận, cho rằng, giải thích trên không hợp lý. Bởi tại sao cùng là trứng Artemia nhưng chỉ cần nghiền nhỏ (chế biến) thì được xếp vào nhóm hàng miễn thuế NK, còn nguyên trứng lại bị xếp vào nhóm hàng phải chịu thuế 5%?
Trong khi đó, trứng Artemia sấy khô (chưa chế biến) rất cần cho sự phát triển của tôm lúc nhỏ, còn trứng Artemia đã chế biến (có chất lượng dinh dưỡng thấp hơn) chỉ dùng khi tôm đã lớn hơn và không cần hỗ trợ nhiều dinh dưỡng.
Theo ông Thông, khi đưa trứng Artemia chưa chế biến vào mã hàng 0511.9100, hải quan đã chỉ quan tâm tới nguồn gốc mà không tính đến mục đích sử dụng cuối cùng là chỉ phục vụ cho nuôi tôm.
Ông Thông đặt câu hỏi: Các loại thức ăn NK giành cho tôm, cá giống đều được hưởng thuế NK là 0%, tại sao trứng Artemia nhập khẩu để nuôi tôm giống lại bị áp thuế?
Với việc đưa trứng Artemia nhập khẩu vào mã hàng 0511.9100, hàng loạt DN nhập khẩu sản phẩm này trong nhiều năm qua đang đứng trước nguy cơ bị truy thu thuế NK. Điều này khiến giá bán tôm giống có thể tăng 10 - 15%.
Không những thế, Thông tư 98/2016/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành và đã có hiệu lực từ ngày 13/8 vừa rồi, cũng đang khiến cho Bộ NN-PTNT, VASEP, các DN sản xuất tôm giống phải lo ngại. Bởi theo Thông tư này, mặt hàng trứng Artemia nhập khẩu làm thức ăn thủy sản sẽ phải chịu thuế NK là 3%.
Bộ NN-PTNT cho rằng việc áp thuế đối với trứng Artemia nhập khẩu đem lại nguồn thu ngân sách không đáng kể (khoảng 27 tỷ đồng/năm, theo đánh giá của Bộ Tài chính) nhưng lại ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng tôm giống.
Hiện xuất khẩu đem lại kim ngạch 3 - 4 tỉ USD/năm. Bộ NN-PTNT đề nghị không truy thu thuế NK trứng Artemia đồng thời sửa lại Thông tư 98/2016/TT-BTC theo hướng bỏ thuế NK đối với trứng Artemia càng sớm càng tốt.
Theo VASEP, do không có điều kiện mở rộng, phát triển sản xuất Artemia trong nước, nên việc áp dụng thuế NK với mục tiêu làm đòn bẩy để bảo hộ, phát triển sản xuất trong nước thực tế sẽ không có tác dụng mà còn làm cho giá Artemia cao hơn. |