Chế biến tôm xuất khẩu.
Ngoài ra, nhu cầu bán lẻ đối với tôm tươi và đông lạnh cũng tăng trên toàn thế giới, theo báo cáo mới nhất của FAO.
Cung
Ở hầu hết các nước sản xuất tôm nuôi, số liệu sản xuất hàng năm năm 2020 vẫn chưa được công bố.
Tuy nhiên, tin tức sơ bộ và phân tích ngành cho thấy sản lượng ở Ecuador, Indonesia và Việt Nam tăng vừa phải, nhưng giảm ở Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia và Bangladesh so với năm 2019 ở châu Á.
Kể từ tháng 11/2020, nuôi tôm ở châu Á bước vào thời kỳ sản lượng thấp bao gồm khu vực đông bắc của Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Myanmar và Bangladesh. Giá tôm xuất xưởng chạm đáy trong quý 4 năm 2020 và đã tăng lên kể từ đó, đặc biệt là đối với tôm cỡ lớn và vừa.
Phòng Nuôi trồng Thủy sản Quốc gia của Ecuador cho biết sản lượng tôm nuôi năm 2020 tăng 7-8% so với 650.000 tấn thu hoạch vào năm 2019.
Nguồn cung tôm đánh bắt từ biển ở Argentina vào năm 2020 thấp hơn so với năm 2019 do mùa đánh bắt bắt đầu muộn, sinh khối giảm và hoạt động chế biến chậm hơn trong bối cảnh thách thức Covid-19 trong nước.
Thương mại quốc tế
Trong 9 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu tôm tăng từ Ecuador và Indonesia nhưng giảm từ Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc và Argentina so với cùng kỳ năm 2019.
Ecuador vẫn giữ vị trí là nhà xuất khẩu hàng đầu về số lượng mặc dù giá xuất khẩu thấp kỷ lục, chi phí hậu cần tăng và các vấn đề, bao gồm cả lệnh cấm nhập khẩu tạm thời của Trung Quốc đối với các nhà chế biến xuất khẩu được chọn. Xuất khẩu tăng lên ba thị trường hàng đầu: Trung Quốc (+7,9%), Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (+50%) và Liên minh châu Âu (+20%).
Indonesia báo cáo xuất khẩu tăng đáng kể (+20%) do nguồn cung tăng 27,8% sang thị trường Mỹ và các thị trường châu Á như Trung Quốc (+65%), Malaysia (+42%), Singapore (+15%) và Hàn Quốc (+12%).
Ấn Độ mất thị phần do sản lượng giảm và cạnh tranh mạnh mẽ từ Ecuador cả về nguồn cung và giá cả. Trong số sáu điểm đến hàng đầu, xuất khẩu giảm sang các thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu nhưng lại tăng sang Nhật Bản (+8%), Việt Nam (+4%) và Canada (+17%).
Xuất khẩu tôm của Argentina cũng có những trở ngại trong giai đoạn xem xét (-23,3%) do sản lượng khai thác thấp hơn. Xuất khẩu sang các thị trường hàng đầu của Liên minh châu Âu và Trung Quốc giảm 30% mỗi thị trường.
Đáng chú ý, nhập khẩu tại mười thị trường hàng đầu (Hoa Kỳ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam, Đài Loan (Trung Quốc), Canada, Liên bang Nga và Đặc khu hành chính Hồng Kông đạt 2 triệu tấn trong đợt này. Xu hướng nhu cầu yếu hơn từ khu vực trên toàn thế giới, nhập khẩu tôm tăng ở hai thị trường lớn nhất (Hoa Kỳ và Trung Quốc) trong 9 tháng đầu năm 2020. Tại Liên minh châu Âu, nguồn cung tăng từ Ecuador và Greenland phần lớn bù đắp cho sự sụt giảm nguồn cung từ Việt Nam, Ấn Độ và Argentina.
Tại các thị trường Bắc Âu, nhu cầu đối với tôm được cải thiện trong những tháng mùa hè với doanh số bán hàng tốt hơn trong lĩnh vực HORECA do nhiều người chọn dùng bữa trong những tháng nghỉ lễ.
Trong 9 tháng đầu năm 2020, nhập khẩu tôm ở Liên minh châu Âu thấp hơn một chút ở mức 568.600 tấn (-2%) so với cùng kỳ năm 2019. 101.570 tấn), Hà Lan (-1% xuống 57.590 tấn) nhưng tăng ở Pháp (+7% lên 85.763 tấn), Đan Mạch (+13% lên 71.050 tấn) và Đức (+8,6% lên 46.700 tấn).
Nhập khẩu tôm ngoài EU vào thị trường này là 415.115 tấn (-2%) trong giai đoạn này.
Từ các nguồn hàng đầu, nhập khẩu tăng 20% mỗi loại từ Ecuador và Greenland, bù đắp phần lớn sự thiếu hụt nguồn cung từ Việt Nam, Ấn Độ và Argentina.
Trong 9 tháng đầu năm 2020, nhập khẩu tôm ở Liên minh châu Âu giảm -2% so với cùng kỳ năm 2019.
Tại Tây Ban Nha, thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của châu Âu, Ecuador đã vượt qua Argentina để trở thành nhà cung cấp chính trong 9 tháng đầu năm 2020 với xuất khẩu tăng 33% ở mức 37.240 tấn. Giá trị đơn vị của tôm Ecuador trên thị trường Tây Ban Nha giảm 12%, phản ánh chiến lược bán hàng rất tích cực của Ecuador.
Nhập khẩu tôm chế biến thấp hơn (-7% xuống 75.325 tấn) từ các nguồn ngoài EU trong giai đoạn này đã làm ảnh hưởng đến xuất khẩu từ Việt Nam, Indonesia và Thái Lan sang Liên minh châu Âu.
Bên ngoài Liên minh châu Âu, nhập khẩu tại Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland thấp hơn 7% ở mức 53.000 tấn trong giai đoạn này.
Lượng thủy sản bán ra đã tăng mạnh ở Hoa Kỳ trong cuộc khủng hoảng Covid-19, mang lại lợi ích cho thương mại tôm tại thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới.
Việc HORECA ngừng hoạt động vào đầu năm 2020 dẫn đến việc kinh doanh chuyển sang dịch vụ nhận hàng và giao hàng, kết hợp với sự thúc đẩy bán lẻ và thương mại điện tử. Khi chính quyền bắt đầu mở cửa dần dần các nhà hàng (mặc dù đã giảm), hoạt động và giá cả thị trường tiếp tục phục hồi.
Giá tôm bán buôn đã tăng đáng kể trong suốt mùa hè và mùa thu do nhu cầu hợp lý từ lĩnh vực bán lẻ và dịch vụ thực phẩm.
Nhập khẩu của Hoa Kỳ tăng so với cùng kỳ năm trước trong 9 tháng đầu năm 2020, làm cho nhập khẩu lũy kế cao hơn 7,8% ở mức 535.134 tấn trong 9 tháng đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019. Nguồn cung từ Ecuador ở mức cao (+49%) sau khi Ecuador mất thị phần tại Trung Quốc do các hạn chế Covid-19.
Thị phần tôm chế biến/giá trị gia tăng tăng 23% (124.255 tấn) tại thị trường Hoa Kỳ trong giai đoạn xem xét năm 2020 so với 20,6% trong giai đoạn tương ứng năm 2019. Việt Nam, Thái Lan và Indonesia là các nhà cung cấp chính.
Trong khi nguồn cung tôm nuôi trong nước giảm vào năm 2020 với giá tăng, nhu cầu tôm nhập khẩu lại tăng ở thị trường Trung Quốc. Nhập khẩu lũy kế trong 9 tháng đầu năm 2020 cao hơn 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 500.000 tấn. Nhập khẩu tôm phổ biến của Ecuador tăng 23,3%, trong khi nhập khẩu tôm nuôi cũng tăng từ Indonesia, Malaysia và Iran trong giai đoạn này. Ngoài ra, nhập khẩu tôm đánh bắt từ biển tăng từ Argentina, Canada, Greenland, Na Uy và Pakistan.
Người tiêu dùng ở Trung Quốc, đặc biệt là ở các khu vực thành thị, đang ngày càng chuyển sang sử dụng các nền tảng trực tuyến để mua thực phẩm, bao gồm cả hải sản. Do bị phong tỏa vì Covid-19, nhiều người tiêu dùng đã chọn nấu ăn tại nhà và ăn uống lành mạnh, với thương mại điện tử ngày càng phổ biến so với mua hàng trực tiếp truyền thống, cả trong thương mại bán buôn và bán lẻ.
Sự thay đổi trong cách mua cũng đã làm tăng nhu cầu tiêu thụ tôm đông lạnh của các hộ gia đình. Trong khi đó, doanh thu nhà hàng và du lịch nội địa của Trung Quốc đã được cải thiện kể từ kỳ nghỉ lễ quốc khánh trung thu kéo dài một tuần vào tháng 10/2020.
Tầm quan trọng của thị trường Nhật Bản trong thương mại tôm toàn cầu đang suy yếu cùng với việc nhập khẩu tôm giảm trong hai thập kỷ qua. Nhu cầu của người tiêu dùng đối với nhóm sản phẩm này trên thị trường vẫn còn thấp. Nhu cầu tôm trong ngành kinh doanh thực phẩm giảm đáng kể.
Tiêu thụ tôm nội địa cũng giảm ở Nhật Bản trong thời kỳ đại dịch. Sau đó, nhập khẩu thấp kỷ lục ở mức 147 100 tấn trong chín tháng đầu năm 2020 (-4,7% theo năm). Nhập khẩu cả tôm nguyên liệu và tôm chế biến đều giảm trong giai đoạn này lần lượt là 3,2% và 6,6%.
Ngoại trừ Trung Quốc, nhu cầu tôm nói chung tiếp tục ở mức thấp tại thị trường khu vực Châu Á / Thái Bình Dương. Doanh số nhà hàng sụt giảm đã ảnh hưởng phần lớn đến nhu cầu chung, trong khi giá tôm bán lẻ vẫn ở mức cao ở hầu hết các thị trường ở Đông Á.
Các thị trường nhập khẩu quan trọng như Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore và Malaysia, nhập khẩu tôm ít hơn trong giai đoạn xem xét. Hơn nữa, tình hình bất ổn chính trị ở Đặc khu hành chính Hồng Kông đã gây ảnh hưởng đến thương mại thủy sản nói chung.
Dự báo cung và cầu thị trường tôm năm nay vẫn chưa rõ ràng trong thời điểm hiện tại.
Xu hướng nhu cầu yếu cũng tiếp tục tại các thị trường của Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) ở Trung Đông với việc nhập khẩu tôm giảm.
Giá bán
Ngay cả với tình hình nguồn cung thấp nói chung, giá tôm nuôi đông lạnh trong thương mại quốc tế thấp nhất trong ba quý đầu năm 2020. Trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2020. Từ tháng 10/2020, giá tôm thẻ chân trắng xuất chuồng bắt đầu chạm đáy, chủ yếu ở cỡ lớn và cỡ vừa, trong khi giá cỡ nhỏ vẫn chưa được cải thiện. Giá tôm tươi ở châu Á tăng mạnh và đã tăng kể từ tháng 12/2020.
Đối với tôm đánh bắt từ biển, tôm Argentina ghi nhận mức tăng giá đáng kể tại nguồn gốc và trong giao dịch thương mại quốc tế sau khi cập cảng thấp và nhu cầu tốt trong dịp Giáng sinh.
Quan điểm
Thật không may, năm 2021 lại bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Với những hạn chế về di chuyển ngày càng tăng ở Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á và các nơi khác, dự báo cung và cầu năm nay vẫn chưa rõ ràng trong thời điểm hiện tại.
Ở Đông Á, thu hoạch dự kiến sẽ tăng trong tháng 2 để phục vụ nhu cầu trong dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, lễ đón Tết Nguyên đán sắp tới ở Đông Á sẽ kém sôi động hơn những năm trước. Điều này sẽ có tác động tiêu cực đến tiêu thụ thủy sản nói chung, bao gồm cả tôm.
