Cánh đồng lúa của HTX Tân Long, ngụ ấp Tân Long, xã Vĩnh Tường (huyện Vị Thủy, Hậu Giang). Ảnh: Trọng Linh.
Thương hiệu gạo hữu cơ
“Gạo sạch Vị Thủy” là sản phẩm thương thiệu của hợp tác xã (HTX) Tân Long, ở ấp Tân Long, xã Vĩnh Tường, huyện Vị Thủy (Hậu Giang).
Chia sẻ về quy trình canh tác để tạo ra sản phẩm gạo sạch, ông Nguyễn Văn Thích, Phó Giám đốc HTX Tân Long, cho biết: THX Tân Long được thành lập năm 2013, lúc đầu 31 thành viên chỉ có 1 dịch vụ duy nhất là bơm tưới, dẫn đến phát triển kinh tế không hiệu quả không hiệu quả, HTX đứng bước bờ vực giải thể.
“Tuy nhiên, đến năm 2018, HTX Tân Long bắt đầu hình thành lại, nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất của các thành viên, HTX sau đó đã mạnh dạng mở ra thêm 6 dịch vụ: Bơm tưới, lúa giống, bao tiêu hàng hóa, vật tư nông nghiệp…Đến tháng 2/2020, theo nhu cầu tất yếu của thị trường, HTX Tân Long quyết định sản xuất làm thương hiệu gạo sạch Vị Thủy. Chỉ trong 6 tháng sau (tức tháng 8/2020) gạo sạch Vị Thủy của HTX Tân Long đã được công nhận, thành viên trong HTX rất phấn khởi”, ông Thích cho biết.
Ông Thích cho biết, nguyên nhân chính để HTX Tân Long quyết tâm sản xuất gạo sạch đơn giản là vì bảo vệ môi trường và sức khỏe cho cộng đồng. Nếu trước đây để sản xuất một vụ lúa là thì chúng ta sử dụng hàng trăm, hàng ngàn phân tấn phân thuốc hóa học, chúng ta đang hủy hoại môi trường sống của chính mình. Ngoài ra, sản xuất gạo theo hướng gạo sạch lại ít tốn công hơn, chi phí cũng ít hơn mà lại nhuận thu về cao hơn, vừa đảm bảo được môi trường, vừa bảo vệ được sức khỏe cộng đồng, vậy tạo sao chúng ta không làm, ông Thích lý giải.
Nói về quy trình sản xuất gạo sạch Vị Thủy, ông Thích chia sẻ: “Trước khi xuống giống lúa, bà con đều xử lý đất rất kỹ lưỡng và xịt thuốc duyệt mầm cỏ dại, đợi đúng 7 ngày sau mới tiến hành gieo sạ nhằm cách ly với thuốc hóa học. Đối với hạt giống cũng được ngâm và lên mộng tự nhiên, không dùng chất kích thích nảy mầm ngâm chung. Trong quá trình canh tác thì sử dụng toàn bộ phân bón và thuốc bảo vệ thực vật bằng hữu cơ theo từng thời điểm sinh trưởng của cây lúa”.
“Gạo sạch Vị Thủy” vừa được Hội đồng cấp tỉnh đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4 sao. Ảnh: Trọng Linh.
Một điều khá thú vị nhưng lại hiệu quả của việc sử dụng chất hữu cơ trong quá trình canh tác lúa của bà con ở HTX Tân Long là pha trộn giữa sữa tươi với trứng gà sống để phun phòng ngừa dịch hại trên lúa.
Theo lý giải việc này bà con cho biết, khi phun 2 hợp chất trên sẽ giúp lá lúa giầy thêm nên sâu không cuốn được lá lúa. Ngoài ra, lá lúa to, giầy còn dụ được nhiều thiên địch có lợi đến bảo vệ cây lúa, đồng thời giúp cây lúa hấp thu được nhiều chất diệp lục tố để phát triển.
Ông Nguyễn Văn Mạnh, Giám đốc HTX Tân Long, cho biết: “Gia đình ông có 3 ha lúa áp dụng quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ. Ngoài tạo ra sản phẩm sạch, an toàn chất lượng cho người tiêu dùng thì trong quá trình canh tác còn bảo vệ tốt sức khỏe cho người làm ra hạt lúa sạch vì không sử dụng hóa chất. Qua đây, góp phần bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu”.
“So với sản xuất lúa truyền thống trước đây, thì sản xuất gạo theo hướng hữu cơ ít tốn công hơn nhiều, phân thuốc cũng sử dụng ít hơn. Tuy nhiên, hiệu quả lợi nhuận lại cao hơn từ 500 - 1 triệu đồng/công.
Bên cạnh lợi ích trên, mô hình sản xuất lúa sạch của HTX Tân Long còn làm tăng hiệu quả kinh tế cho người dân nơi đây. Tuy năng suất lúa sản xuất theo hình thức hữu cơ chỉ đạt trung bình từ 5,2 – 5,5 tấn/ha (ngoài mô hình đạt hơn 6 tấn/ha) nhưng bù lại, giá thành bán ra cao hơn từ 200 – 500 đồng/kg so với hộ dân ngoài mô hình.
Qua tính toán mấy mùa lúa gần đây, do sử dụng chất hữu cơ nên chi phí đầu tư cho 1ha lúa có thể giảm được từ 7 – 8 triệu đồng so với canh tác ngoài mô hình. Như vậy, làm lúa theo quy trình an toàn vệ sinh thực phẩm đã góp phần tăng giá trị cho hạt lúa thêm 2 – 2,5 lần so với hộ không áp dụng.
Hiện tại, các giống lúa được thành viên HTX Tân Long sử dụng để canh tác là ST 24, ST 25, OM 18 và OM 5451. Toàn bộ sản lượng lúa của bà con xã viên đều được HTX Tân Long bao tiêu thu mua để HTX tiến hành xay sát, đóng góp và đem đi tiêu thụ tại thị trường trong, ngoài tỉnh.
"Gạo sạch Vị Thủy" có thể quét mã vạch trích xuất nguồn gốc. Ảnh: Trọng Linh.
Ông Huỳnh Quốc Khánh, hộ có 3ha lúa và là xã viên HTX Tân Long, cho hay: “Cơm nấu từ gạo được sản xuất theo quy trình hữu cơ có chất lượng thơm ngon, vị ngọt đậm đà, hạt cơm tơi xốp, để 2 ngày không bị thêu. Chính đặc tính riêng trên mà sản phẩm “Gạo sạch Vị Thủy” ngày càng được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng khi biết đến, từ đó tạo đầu ra rất thuận lợi, giá cả hấp dẫn cho nông dân”.
Hiện HTX Tân Long đã có 51 thành viên, với 59ha đất chuyên sản xuất lúa. Điều đáng mừng là hiện nay toàn bộ bà con xã viên của HTX đều áp dụng nghiêm ngặt quy trình sản xuất lúa theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm khi không sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có chứa chất hóa học mà thay vào đó là sử dụng bằng chất hữu cơ.
Thêm 3 sản phẩm OCOP
Ông Trần Trọng Hiếu, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy (Hậu Giang), cho biết: Hiện nay “Gạo sạch Vị Thủy” đã có tem truy xuất nguồn gốc, đang được Cục sở hữu trí tuệ xem xét chứng nhận nhãn hiệu và HTX đã có mã vạch sản phẩm. Vừa qua, sản phẩm “Gạo sạch Vị Thủy” đã được hội đồng cấp tỉnh đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt chuẩn 4 sao OCOP. Đây là sản phẩm đầu tiên của huyện Vị Thủy được chứng nhận OCOP cấp tỉnh.
Ông Nguyễn Văn Thích, Phó giám đốc HTX Tân Long, thông tin: “Khi mới hình thành thương hiệu gạo sạch thì số lượng người tiêu dùng biết đến sản phẩm gạo sạch Vị Thủy chưa nhiều. Tuy nhiên, sau khi được hội đồng OCOP cấp công nhận sản phẩm OCOP đạt chuẩn 4 sao, thì sản phẩm gạo sạch của HTX Tân Long đã được nhiều người tiêu dùng biết đến.
“Hiện tại, HTX nhận được nhiều lời đề nghị của một số công ty từ Hà Nội đặt hàng làm đại lý phân phối gạo sạch cho HTX. Gạo sạch Vị Thủy đã được người tiêu dùng tại các tỉnh ĐBSCL liên hệ tìm đến mua sản phẩm”. ông Mạnh cho biết.
Ông Trần Trọng Hiếu (thứ 3 từ phải sang), Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy (Hậu Giang) cùng đoàn công tác thăm cánh đồng sản xuất lúa hữu cơ. Ảnh: Trọng Linh.
Có thể thấy, OCOP là cầu nối đáng tinh cậy giữa người làm ra sản phẩm sạch đến người tiêu dùng.Từ đó, sản phẩm OCOP đã góp phầm nâng tầm sản phẩm về thị trường tiêu thụ và giá trị hạt gạo cho HTX.
Theo ông Thích cho biết, từ nhu cầu thị trường lớn, tới đây, HTX tiếp tục vận động bà con mở rộng diện tích sản xuất lúa hữu cơ để tạo ra sản phẩm gạo sạch đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, đồng thời bảo vệ sức khỏe người sản xuất và môi trường. Dự kiến trong vụ lúa đông xuân sắp tới, diện tích lúa sản xuất theo quy trình an toàn thực phẩm được HTX liên kết đạt khoảng 1.200ha”.
Huyện Vị Thủy có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp, trong đó, lúa là cây trồng chủ lực. Vì vậy, thời gian qua, các ngành chức năng của huyện luôn có sự quan tâm hỗ trợ và triển khai nhiều chương trình, chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân phát triển sản xuất.
Trong đó, nổi bật là đẩy mạnh việc đưa cơ giới hóa vào các khâu sản xuất lúa, nhất là khâu gieo cấy lúa; đồng thời tổ chức nhân rộng mô hình sản xuất lúa thông minh và sản xuất lúa theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm như HTX Tân Long đang thực hiện rất đạt hiệu quả và mang lại kinh tế cao cho người dân.
Ông Trần Trọng Hiếu, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy, khẳng định: Địa phương sẽ tiếp tục quan tâm, hỗ trợ để sản phẩm “Gạo sạch Vị Thủy” không ngừng phát triển. Ngoài ra, huyện cũng đang quan tâm, chăm bồi cho 3 sản phẩm có tìm năng của huyện để tới đây tiếp tục đề nghị hội đồng OCOP cấp tỉnh xem xét công nhận sản phẩm đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh, bao gồm: gạo sạch của HTX Kiến Trung, nấm bào ngư và dưa hấu đạt chuẩn VietGap tại xã Vĩnh Thuận Tây…
