Kéo dài lịch thời vụ đến tháng 9
Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Hậu Giang cho biết, vụ lúa thu đông (TĐ) 2020, ngành có kế hoạch sản xuất với diện tích xuống giống toàn tỉnh đạt 38.500ha, tổng sản lượng thu hoạch gần 213 ngàn tấn. Tuy nhiên, thực hiện chỉ đạo của Bộ NN-PTNT và căn cứ tình hình dự báo nguồn nước, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tăng cường xuống giống lúa TĐ, nhằm tận dụng được thời cơ giá cao, lũ thấp, góp phần tăng thêm giá trị sản xuất của tỉnh trong năm 2020.
Cụ thể, thời vụ xuống giống lúa TĐ 2020 được Sở NN-PTNT khuyến cáo thời gian gieo sạ tập trung thành 3 đợt: Đợt 1 từ ngày 8 - 16/6, đợt 2 từ ngày 2 - 10/7 và đợt 3 từ ngày 30/7 - 7/8. Tuy nhiên, tùy theo tình hình rầy nâu di trú vào đèn tại địa phương và tình hình thực tế về thời tiết, thủy văn và tiến độ thu hoạch lúa hè thu, từng địa phương theo dõi để quyết định thời gian xuống giống lúa TĐ cho hợp lý.
“Hiện nay, toàn tỉnh đã xuống giống được trên 36 ngàn ha, lúa phát triển tốt, đang trong các giai đoạn mạ, đẻ nhánh, làm đòng. Riêng diện tích xuống giống sớm đã bước vào giai đoạn trổ chín, khoảng gần 1.400ha. Ước tổng diện tích xuống giống toàn tỉnh vụ TĐ 2020 là 41.660ha, sản lượng trên 232 ngàn tấn”, bà Giang cho biết.
Nhằm tăng tối đa diện tích, ngành nông nghiệp Hậu Giang cho hay tháng 8 xuống giống thêm hơn 2.000ha, thời gian thu hoạch vào tháng 11/2020. Và tháng 9 dự kiến xuống giống gần 3.500ha, dự kiến thu hoạch vào tháng 12/2020, chủ yếu tập trung ở huyện Long Mỹ.
Về cơ cấu giống, ưu tiên sử dụng một số giống lúa thơm như: Jasmine 85, nhóm giống ST, Nàng Hoa 9, VD20, Đài Thơm 8… Nhóm giống lúa chủ lực xuất khẩu như: OM5451, OM6976, OM18, OM 7347, OM4900... (chiếm tỉ lệ 50-60% trong cơ cấu giống). Hạn chế xuống giống lúa nếp và nhóm giống chất lượng trung bình như: IR 50404, OM576… (tỉ lệ 10-20%).
Vẫn chưa đạt diện tích tối đa
Mặc dù đã kéo dài lịch thời vụ, nhưng tăng cường xuống giống vụ lúa TĐ 2020 của Hậu Giang vẫn còn hạn chế, khó đạt được bằng diện tích tối đa mà nông dân từng gieo sạ. Cụ thể, vụ lúa TĐ 2017, nông dân toàn tỉnh đã xuống giống tới gần 52.000ha.
Theo bà Giang, diện tích đất nền sản xuất lúa ước thực hiện trong vụ TĐ là 41.660ha. Ngoài ra, còn có diện tích chuyển sang nuôi thủy sản trên đất ruộng là 6.171ha, trồng các loại cây khác như sen, súng, ấu, rau màu các loại với diện tích 235ha và 29.457ha không canh tác. Các diện tích không xuống giống đa số thuộc những khu vực đất trũng, các diện tích đất ruộng nhỏ lẻ, manh mún nằm cạnh các vườn cây ăn trái, khó bơm tưới tập trung, dễ bị chuột cắn phá làm giảm năng xuất nên bà con nông dân cũng hạn chế xuống giống.
Nguyên nhân do tập quán canh tác 2 vụ/năm tại một số địa phương. Bên cạnh đó, ở một số địa phương hằng năm chịu ảnh hưởng của hạn, mặn nông dân chỉ sản vụ đông xuân và hè thu, không sản xuất vụ TĐ. Mục đích là để xuống giống vụ đông xuân sớm nhằm tránh tránh ảnh hưởng của hạn mặn ở cuối vụ. Một số vùng đê bao khép kín xuống cấp chưa được tu bổ, chưa thành lập tổ bơm tưới tập trung. Thời tiết vụ TĐ gặp nhiều mưa bão, tỷ lệ lúa đổ ngã cao, nông dân sợ ảnh hưởng năng suất, làm gia tăng chi phí giá thành sản xuất nên rất ngại xuống giống.
Một số bộ phận nông dân vẫn chưa tuân thủ lịch thời vụ xuống giống tập trung, do tập quán canh tác, điều kiện khí hậu, thủy văn... Vẫn còn có diện tích lúa xuống giống ngoài lịch gây khó khăn trong công tác kiểm soát dịch bệnh. Một số diện tích lúa TĐ dự kiến xuống giống trễ vào cuối tháng 9 (do thu hoạch lúa hè thu trễ) sẽ làm ảnh hưởng đến thời gian xuống giống của vụ lúa đông xuân 2020 - 2021.
Tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, mưa bão kéo dài nên ảnh hưởng đến những diện tích lúa đang xuống giống. Cụ thể, trong những ngày qua do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới gần bờ và cơn bão số 2, trên địa bàn tỉnh Hậu Giang xảy ra mưa lớn kéo dài, kết hợp với dông lốc kèm theo đã làm ảnh hưởng đến tình hình sản xuất vụ lúa TĐ. Theo ghi nhận, đã có 1.788 ha lúa TĐ đang trong giai đoạn mạ đến đẻ nhánh bị ngập úng. Trong đó, có 1.459ha lúa chưa ghi nhận thiệt hại, diện tích bị thiệt hại dưới 30% là 127ha và thiệt hại từ 30 - 70% là 167ha, thiệt hại trên 70% là 35ha.
Để phát triển sản xuất lúa, Sở NN-PTNT Hậu Giang đề nghị Cục Trồng trọt tham mưu Bộ NN-NTNT sớm ban hành Thông tư hướng dẫn chi tiết để thực hiện Nghị định 62/2019/NĐ-CP về định mức cụ thể để hỗ trợ bảo vệ đất lúa, đồng thời ban hành danh mục giống mới, tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới trong sản xuất lúa, tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương triển khai thực hiện đạt hiệu quả và đúng mục tiêu.