Bà Hương kể lại chuyện phải nhảy xuống mương dẫn nước tránh đá khi Nhà máy xi măng Long Sơn nổ mìn khai thác đá mà không báo trước. Ảnh: Võ Dũng.
Đi cũng dở, ở không xong
Nghe tin Nhà máy xi măng Long Sơn chở thuốc nổ lên núi chuẩn bị khai thác đá, bà Đoàn Thị Hương, một người trồng dứa tại xóm Trường Sơn lại tim đập chân run.
Bà Hương cho hay, gia đình bà hiện có 4 ha đất trồng dứa tại vùng đồi Giăng Dây, ngay dưới ngọn núi Nhà máy xi măng Long Sơn đang khai thác. Đây là diện tích đất vợ chồng bà khai hoang từ những năm 1989-1990. Nhờ trồng dứa, trừ chi phí, mỗi năm gia đình bà lãi ròng trên dưới 200 triệu đồng.
Tuy nhiên, kể từ năm 2016, khi Nhà máy xi măng Long Sơn vận hành khai thác đất, đá và sản xuất, con mương thoát lũ của khu vực trồng dứa bị chặn lại. Nhà máy xi măng làm cống thoát nước nhưng quá nhỏ khiến hầu hết diện tích dứa bị ngập úng mỗi khi mưa lớn; khói bụi bám vào lá khiến cây dứa không quang hợp được; năng suất, chất lượng quả giảm rõ rệt.
“Mỗi lần nghe tin Nhà máy xi măng Long Sơn chuyển thuốc nổ lên núi chuẩn bị khai thác đá vợ chồng, con cái tôi lại nơm nớp lo sợ. Có lần họ nổ mìn không thông báo, gia đình tôi đang làm cỏ dứa phải núp xuống đường mương dẫn nước.
Trên ruộng dứa còn rất nhiều đá do nổ mìn trên núi văng xuống. Chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc, yêu cầu Nhà máy xi măng Long Sơn sớm đền bù thỏa đáng cho thiệt hại của người trồng dứa. Doanh nghiệp khai thác đá nhưng phải làm sao để việc sản xuất của bà con không bị ảnh hưởng chứ”, bà Hương bức xúc.
Mương thoát nước bị chặn khiến cây dứa ngập úng, vàng vọt, giảm năng suất, chất lượng. Ảnh: Võ Dũng.
Căn nhà của vợ chồng bà Hương nằm ngay sau Nhà máy xi măng Long Sơn. Bà Hương cho hay, tiếng ồn, bụi bặm khiến nhiều lúc gia đình bà muốn chuyển đi chỗ khác sinh sống nhưng không lấy đâu ra tiền và không biết làm gì để mưu sinh. “Chúng tôi chán lắm rồi! Đi không được, ở không xong. Ở đây khổ sở lắm”, bà Hương than phiền.
Bà Hương cho biết thêm, gia đình bà đã nhiều lần gửi đơn lên chính quyền nhưng đến nay vẫn không được giải quyết. Có những lần UBND phường Đông Sơn tổ chức họp các bên, có đại diện Phòng TN- MT thị xã Bỉm Sơn nhưng Nhà máy xi măng Long Sơn không có mặt.
Chây ỳ đền bù
Ông Vũ Việt Phương có 22,8 ha đất tại xóm Trường Sơn. Trong số này có 2 ha hoa màu, cây ăn quả bị gãy đổ do Nhà máy xi măng Long Sơn đắp đường lên núi khai thác đá.
Ông Phương cho rằng, Nhà máy xi măng Long Sơn chiếm dụng đất của gia đình mình để xây dựng dây chuyền sản xuất. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Phương cho rằng, việc nhà máy xi măng gây thiệt hại cho dân trồng dứa cần phải được giải quyết nhanh. Nếu không thể giải quyết được phải có phương án đền bù, giải phóng mặt bằng thỏa đáng để người dân chuyển đến nơi khác sinh sống, làm ăn.
Trong khi việc đền bù hoa màu chưa được giải quyết thì mới đây, Nhà máy xi măng Long Sơn lại tiếp tục xây dựng dây chuyền sản xuất khác chồng lấn lên đất của người dân.
Ông Phương cho biết, tại một số cuộc họp, nhà máy công nhận việc gây ra thiệt hại cho người dân nhưng sau đó chây ỳ không chịu đền bù. Bên cạnh đó, nhà máy còn có hành vi chiếm dụng đất của người dân.
“Hiện nay, một số con đường vận chuyển của người dân trong khu vực trồng dứa đã bị Nhà máy xi măng Long Sơn đắp ngang nên việc vận chuyển dứa rất khó khăn. Dây chuyền đang xây dựng cũng có một phần nằm trên đất gia đình tôi khi chưa đền bù giải phóng mặt bằng”, ông Phương nói.
Khu vực trồng dứa của người dân bị thiệt hại do khai thác đất đá.
Có mặt tại khu vực trồng dứa của người dân phường Đông Sơn, chúng tôi ghi nhận hiện trạng nhiều vườn dứa vàng úa, kém phát triển. Khu vườn của bà Hương, ông Phương bị đá nhỏ, đá to tràn xuống. Có những phiến đá phải đến hàng chục tấn văng xuống vườn dứa.
Phía nam khu vườn nhà ông Phương có một con đường chở nguyên liệu từ trên núi xuống khu sản xuất của Nhà máy xi măng Long Sơn chắn ngang cửa thoát nước vùng trồng dứa của nhiều hộ dân.
Ông Lại Thành Tuyên, Phó Chủ tịch UBND phường Đông Sơn cho biết, sau khi nhận phản ánh của người dân, nhà máy đã kiểm tra và khắc phục hệ thống thoát nước. Tuy nhiên, phải đến khi có mưa to thì mới kiểm chứng được các vườn dứa có tiếp tục bị ngập úng hay không.
“Nhà máy hứa sẽ đền bù nếu dứa tiếp tục bị ngập nước. Còn họ đã đền bù thiệt hại cho người trồng dứa bị ảnh hưởng thời gian vừa qua hay chưa thì tôi chưa rõ. Còn phản ánh của anh Phương về việc nhà máy chiếm dụng đất, chúng tôi sẽ mời các bên đến kiểm tra, xác minh cụ thể”, ông Tuyên cho hay.
Người dân phường Đông Sơn đã nhiều lần làm đơn nhưng Nhà máy xi măng Long Sơn vẫn chây ỳ đền bù. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Tuyên cho biết thêm, người dân còn phản ánh việc Nhà máy xi măng Long Sơn nổ mìn khai thác đá làm nứt nhà cửa thì sự việc này rất khó xác định.
Chúng tôi liên lạc để nắm thêm thông tin từ phía Nhà máy xi măng Long Sơn. Tuy nhiên, ông Trương Văn Lợi, Phó Giám đốc sản xuất Nhà máy xi măng Long Sơn, đề nghị PV tự tìm hiểu từ phía người dân và các cấp chính quyền: “Thì em cứ tìm hiểu đi, tự tìm hiểu đi! Xem người ta phản ánh thế nào đã”.
