Giải pháp để Ninh Thuận ứng phó với khô hạn hiệu quả

Hồ đập cạn kiệt

Báo cáo tại buổi làm việc, ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở NN-PTNT Ninh Thuận cho biết: Mùa mưa năm 2019 trên địa bàn tỉnh kết thúc sớm, lượng mưa thấp, kết hợp nắng nóng nên lượng nước tích trữ tại các hồ rất thấp.

Tính đến ngày 22/5 dung tích của 21 hồ chứa trên địa bàn tỉnh chỉ còn 23,94/194,49 triệu m3 (chiếm 12,31%). Đáng chú ý, trong 21 hồ chưa trên địa bàn có 9 hồ chứa nước có dung tích trên mực nước chết và xấp xỉ mực nước chết. 11 hồ chứa nước dưới mực nước chết và 1 hồ chứa hết nước (hồ Ông Kinh). Bên cạnh đó, dung tích hồ Đơn Dương còn 50,26/165 triệu m3­­ (chiếm 30,46%).

Từ đầu tháng 5/2020 đến nay trên địa bàn tỉnh có 180hộ/703 khẩu có khó khăn về nước sinh hoạt và đã được chính quyền địa phương, lực lượng quân đội,... chở nước cung cấp đảm bảo đầy đủ, kịp thời, không để nhân dân thiếu nước.

Tuy nhiên nếu từ nay đến tháng 6/2020 trên địa bàn không mưa, các khu vực có khả năng thiếu nước sinh hoạt cần phải chở nước phục vụ cho người dân khoảng 12.156 hộ với 49.475 khẩu.

Cũng theo ông Cương, do hạn hán thiếu nước nên vụ ĐX 2019-2020, toàn tỉnh phải dừng sản xuất khoảng 7.873 ha gồm hơn 4.556 ha lúa, hơn 3.317 ha màu. Diện tích bị thiệt hại hơn 204 ha.

Về kế hoạch sản xuất Hè Thu, tỉnh chỉ bố trí sản xuất các khu tưới của hệ thống Sông Pha, Lâm Cấm, vùng đầu kênh Nam, kênh Chàm, kênh Bắc của đập Nha Trinh và một số vùng thuộc khu tưới hồ, đập nhỏ do huyện quản lý, với tổng diện tích vụ hơn 17.159 ha gồm lúa, màu và thủy sản. Còn diện tích dừng sản xuất do thiếu nước tưới khoảng 15.360 ha, trong đó diện tích lúa 10.837 ha; màu 4.523 ha.

Đối với chăm sóc, bảo vệ đàn gia súc, ngành nông nghiệp và các địa phương đã chủ động xây dựng và thực hiện tốt các giải pháp nên đến nay tình hình cơ bản ổn định…

Giải pháp để Ninh Thuận ứng phó với khô hạn

Sau khi nghe báo cáo, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường biểu dương và đánh giá cao tỉnh Ninh Thuận cùng các Sở ngành, trong đó có ngành nông nghiệp đã có chủ động xây dựng kịch bản ứng phó ngay từ đầu vụ ĐX 2019-2020, từ đó đã giảm mức thiệt hại thấp nhất cho người dân.

“Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta chuyển ngay hàng nghìn ha ngừng sản xuất vụ ĐX cũng như lên kế hoạch giải quyết nước sạch cho dân như thế nào, giải quyết nước uống cho đàn gia súc ra sao, rất căn cơ bài bản. Đó là nhờ chúng ta đã sớm có kịch bản, kế hoạch, hành động rất kịp thời, chủ động mang tính ứng phó với đại hạn.

Chính vì thế cho đến giờ phút này, tỉnh Ninh Thuận đã hạn chế đến mức thấp thiệt hại. Còn vụ ĐX, tỉnh đã thu hoạch xong 25.000 ha cho năng suất tốt tới 6,2 tấn/ha. Việc giải quyết nước sinh hoạt cho người dân trong toàn tỉnh cũng được đảm bảo. Cụ thể, như nhà máy nước Phan Rang đến giờ phút này chưa có vấn đề gì, kể cả cho một phần nội đô và một phần ở Ninh Hải. Bên cạnh đó, 40 nhà máy nước do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn quản lý, khai thác, đến nay đã hoạt động, khai thác, tận dụng mọi nguồn, đảm bảo cơ bản nhu cầu nước sinh hoạt cho nhân dân.

Hiện nay chỉ còn 180 hộ với 703 khẩu thiếu nước sinh hoạt, nhưng địa phương đã có kịch bản cụ thể đến từng đơn vị phải có trách nhiệm cung cấp nước sạch cho dân. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã chủ động cân đối nguồn nước để phục vụ sản xuất vụ hè thu, để tránh thiệt hại”, Bộ trưởng đánh giá cao công tác chỉ đạo ứng phó, phòng chống hạn bằng các nhóm giải pháp tổng thể của tỉnh Ninh Thuận trong năm 2020.

Tuy nhiên Bộ trưởng lưu ý địa phương trong thời gian tới tiếp tục rà soát số hộ thiếu nước sinh hoạt hiện tại cũng như xây dựng kịch bản việc cấp nước sinh hoạt cho người dân nếu hạn hán kéo dài đến tháng 8.

“Chúng ta không để người dân khát, thiếu nước sinh hoạt theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và phải đảm bảo nước cho chăn nuôi gia súc bằng mọi giá”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chia sẻ, khi hồ Tân Mỹ hoàn thiện vào tháng 3/2021, chúng ta phải đánh giá lại toàn bộ nhu cầu sản xuất ở trong vùng để hoạch định lại chiến lược. Bộ NN-PTNT sẽ bàn với tỉnh Ninh Thuận tái cơ cấu lại toàn bộ các đối tượng sản xuất.

Bởi không phải có hồ để tăng diện tích cây lúa mà chúng ta phải bố trí lại cơ cấu sản xuất với các đối tượng tham gia sản xuất theo hướng vẫn tiết kiệm tài nguyên nước một cách triệt để nhất, nhưng cho ra giá trị sản xuất nông nghiệp cao nhất. 

“Chúng tôi sẽ bàn với tỉnh về chương trình tái cơ cấu nông nghiệp đưa vào các đối tượng cây trồng mà tiêu thụ nước ít nhất nhưng cho giá trị cao nhất đồng thời bố trí những cây con, vật nuôi một cách phù hợp và gắn sản xuất nông nghiệp với du lịch và các dạng hình kinh tế khác. Ví dụ như kinh tế năng lượng- một năng lượng tái tạo ở vùng này rất tốt. Do đó, chúng ta sẽ tổng hòa hết các lợi thế về kinh tế, triệt để tận dụng tài nguyên nước của công trình đại thủy lợi này, nhằm tham gia chuỗi giá trị dài nhất, cao nhất cho vùng này”, Bộ trưởng chia sẻ.

Đối với các kiến nghị của tỉnh Ninh Thuận như hỗ trợ giống cho diện tích dừng sản xuất vụ hè thu 2020 do hạn hán để tái sản xuất; hỗ trợ gạo cứu đói các hộ dân không có nước sản xuất từ vụ hè thu năm 2019 cho đến nay, hỗ trợ vắc xin và hóa chất để thực hiện phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm, lở mồm long móng... Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhất trí và yêu cầu tỉnh rà soát lại và có báo cáo cụ thể để Bộ xem xét giải quyết...