Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử cao nhất ở nhóm người từ 16 đến 24 tuổi. Ảnh: Getty.
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở những người trưởng thành chưa bao giờ hút thuốc thường xuyên tại nước Anh ổn định đến năm 2021, ở mức khoảng 1/200, nghĩa là trung bình cứ 200 người sẽ có 1 người hút thuốc thường xuyên.
Tuy nhiên, theo công bố năm 2024, con số này đã tăng gấp 7 lần. Tỷ lệ trên tại Anh hiện nhảy vọt lên mức 1/28, nghĩa là nước Anh hiện có hơn 1 triệu người trưởng thành đang dùng thuốc lá điện tử.
Một cuộc điều tra khác do Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) thực hiện càng chứng tỏ sự nghiêm trọng của vấn đề. Cụ thể, khoảng 5 triệu người từ 16 tuổi trở lên tại Anh đang sử dụng thuốc lá điện tử. Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử cao nhất thuộc về nhóm từ 16 đến 24 tuổi, ở mức 15,8%.
GS Nick Hopkinson, chuyên gia về hô hấp, Chủ tịch Tổ chức Hành động về Hút thuốc và Sức khỏe (ASH) thừa nhận, thuốc lá điện tử đã giúp hàng triệu người trưởng thành cai thuốc lá và ít gây hại hơn nhiều so với hút thuốc lá truyền thống.
"Tuy nhiên, thuốc lá điện tử vẫn có rủi ro và mức độ ấy tăng lên đối với nhóm đối tượng thanh thiếu niên, hoặc chưa hút thuốc bao giờ", ông nhấn mạnh.
GS Sanjay Agrawal, cố vấn đặc biệt về thuốc lá của Trường Cao đẳng Y khoa Hoàng gia Anh, kêu gọi "hành động khẩn cấp" để giải quyết tình trạng tăng đột biến về sử dụng thuốc lá điện tử ở những người trẻ tuổi và những người chưa bao giờ hút thuốc.
"Không thể phủ nhận những tác động tích cực của thuốc lá điện tử nhưng lạm dụng chúng cũng gây ra những rủi ro mới cho sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở trẻ em”, ông phân tích.
Quan điểm của các nhà khoa học khá tương đồng với nghiên cứu công bố trên tạp chí The Lancet Public Health. Theo đó, hầu hết nhóm đối tượng nguy cơ cao (từ 18 đến 24 tuổi) đều hút thuốc lá điện tử hằng ngày và trong thời gian dài.
Tạp chí này cũng nhận định, lệnh cấm thuốc lá điện tử dùng một lần mà Chính phủ Anh dự định thực hiện khó có thể giải quyết được vấn đề, vì một số thương hiệu đã tung ra các sản phẩm có thể tái chế. Thay vào đó, họ đề xuất nên có quy định chặt chẽ hơn để làm cho sản phẩm trông kém hấp dẫn hơn.
Thanh thiếu niên tiếp xúc với nicotine có thể có tác động lâu dài, gây tổn hại đến sự phát triển của não. Ảnh: Guardian.
GS Jamie Brown, Viện Dịch tễ học và Chăm sóc Sức khỏe, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu công bố trên tạp chí The Lancet Public Health cho biết: “Những phát hiện này là lời nhắc nhở rằng phải hành động để giảm việc hút thuốc lá điện tử ở những người trẻ chưa từng hút thuốc. Tuy nhiên, cũng phải tránh việc ngăn cản những người hút thuốc lá sử dụng thuốc lá điện tử để cai thuốc".
Vị chuyên gia này đề nghị, là chính phủ nên đưa ra quy định chặt chẽ hơn về hình thức sản phẩm, gồm bao bì và tiếp thị, vì những yếu tố này ít có khả năng làm giảm hiệu quả cai thuốc lá điện tử.
Nghiên cứu của nhóm các nhà khoa học đã khảo sát dữ liệu được thu thập từ năm 2016 đến năm 2024 từ hơn 150.000 người trưởng thành ở Anh, trong đó khoảng 94.000 người chưa bao giờ hút thuốc lá thường xuyên.
Trước năm 2021, tỷ lệ người không hút thuốc lá thường xuyên hút thuốc lá điện tử ở Anh rất thấp, trung bình khoảng 0,5% từ năm 2016 đến năm 2020. Con số này tăng lên 3,5% vào tháng 4/2024, tương đương với hơn 1 triệu người hút thuốc lá điện tử.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những năm gần đây, người chưa bao giờ hút thuốc thường xuyên có xu hướng trẻ hơn. Tỷ lệ phụ nữ và những người thường uống rượu cũng ngày một tăng so với quãng thời gian trước.
TS Sarah Jackson, Viện Dịch tễ học và Chăm sóc Sức khỏe, một nhà khoa học khác trong nhóm nghiên cứu phỏng đoán rằng, sự đa dạng về chủng loại, mẫu mã của các loại thuốc lá điện tử cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng đáng báo động của thanh thiếu niên Anh.
“Có người sẽ chọn thuốc lá (truyền thống) nếu hút vape (một loại thuốc lá điện tử - được sử dụng bằng cách hít chất lỏng bay hơi từ thiết bị chạy bằng pin) không phải là lựa chọn khả thi. Trong trường hợp này, thuốc lá điện tử rõ ràng ít gây hại hơn. Tuy nhiên, đối với những người không tiếp tục hút thuốc, việc hút vape thường xuyên trong thời gian dài gây nhiều rủi ro hơn hẳn”, bà nhận xét.
Cũng trên tạp chí The Lancet Public Health, một nghiên cứu khác đã kết luận rằng việc đẩy nhanh các biện pháp loại bỏ thuốc lá có thể giúp tăng tuổi thọ và ngăn ngừa hàng triệu ca tử vong sớm trên toàn thế giới vào năm 2050.
Ngoài ra, việc cấm bán thuốc lá cho những người sinh từ năm 2006 đến năm 2010 (tương đương 14 đến 18 tuổi) có thể ngăn ngừa 1,2 triệu ca tử vong do ung thư phổi trên toàn thế giới trong vòng 70 năm kế tiếp.
Trong 3 năm qua, 6 quốc gia đã áp dụng lệnh cấm hoàn toàn việc bán thuốc lá điện tử, là Cabo Verde, Lào, Nicaragua, Na Uy, Thổ Nhĩ Kỳ và Vanuatu. Riêng Thổ Nhĩ Kỳ cấm nhập khẩu thuốc lá điện tử cũng như việc bán và phân phối chúng.
