Gỡ thẻ vàng IUU là 'nhiệm vụ chính trị, ưu tiên, cấp bách'

Chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài trong tháng 5

Ngày 20/2, Bộ NN-PTNT tổ chức Hội nghị trực tuyến Công bố Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) lần thứ 4 theo Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023.

Theo đó, Quyết định đặt ra mục tiêu triển khai đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả các quy định pháp luật thủy sản; khắc phục các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo thẻ vàng trong năm 2023.

Đồng thời, thống nhất nhận thức, hành động và vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống khai thác IUU. Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp của các ban, bộ, ngành, địa phương có liên quan trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và chịu trách nhiệm trong công tác phòng, chống khai thác IUU, coi đây là nhiệm vụ chính trị, ưu tiên, cấp bách, tập trung nguồn lực thực hiện, quyết tâm gỡ cảnh báo thẻ vàng.

Đặc biệt, quản lý khai thác và phát triển bền vững ngành thủy sản vì lợi ích của người dân, của quốc gia; nâng cao vị thế, hình ảnh, trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong thực hiện các cam kết, điều ước quốc tế trong bảo vệ môi trường biển, hệ sinh thái biển bền vững; góp phần đảm bảo quốc phòng an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Phát biểu tại Hội nghị, đại diện tỉnh Bình Định cho biết, ngay sau khi nhận khuyết điểm trước Thủ tướng và Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU về việc để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, lãnh đạo địa phương đã có những chỉ thị, chỉ đạo sát sao và tăng cường phối hợp với các địa phương lân cận trong việc quản lý đội tàu. Từ đó hướng đến tháng 5/2023 tới sẽ cam kết chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm.

Tương tự, đại diện tỉnh Bình Thuận thông tin, địa phương đã chỉ đạo các đơn vị rà soát việc cấp phép khai thác cho các đội tàu. Đồng thời đốc thúc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình nhằm tăng cường kiểm soát tàu cá và phục vụ công tác truy xuất nguồn gốc hải sản.

Là một địa phương thường xuyên xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu cá mất kết nối, đại diện tỉnh Bến Tre đã đưa ra đề xuất các địa phương cần thường xuyên thông tin các trường hợp tàu mất kết nối với lực lượng chức năng nhằm tăng cường kiểm tra kiểm soát tại vùng biển có nguy cơ cao xảy ra vi phạm trong thời gian tới.

“Hiện nay, một trong những lí do dẫn đến việc có nhiều tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài là do vùng biển gần bờ Việt Nam đã hết cá, sản lượng, chất lượng đều thấp. Do vậy, tỉnh Bến Tre rất ủng hộ chủ trương cắt giảm số lượng tàu cá trong thời gian tới”, đại diện tỉnh Bến Tre bày tỏ.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, hiện nay nhiều địa phương có đội tàu lớn và số lượng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài không hề nhỏ. Do đó, Thứ trưởng cho rằng các tỉnh cần quản lý tốt đội tàu. Đồng thời tuyên truyền tới bà con ngư dân, nâng cao nhận thức, đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.

Gỡ "thẻ vàng" để khẳng định vị thế quốc gia

Phát biểu kết luận chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, Quyết định số 81/QĐ-TTg thể hiện sự quyết tâm trong việc triển khai kế hoạch 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU, tháo gỡ thẻ vàng khi EC tiến hành thanh tra lần thứ 4 vào tháng 6/2023 tới. Tất cả nội dung của Quyết định đã được chuẩn bị kỹ lưỡng trên cơ sở đóng góp ý kiến của các bộ ngành và các địa phương.

“Cần phải nhớ lại cả một thời kỳ việc thực thi pháp luật của chúng ta chưa nghiêm, hiệu lực hiệu quả còn thấp. Trong khi đó Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, trở thành một mắt xích trong chuỗi phân phối, cung ứng nông lâm thủy sản toàn cầu. Chính vì vậy, không cách nào khác, chúng ta phải thực thi nghiêm các quy định quốc tế, hướng đến việc khai thác bền vững”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.

Thời gian để thực hiện kế hoạch 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU, tháo gỡ "thẻ vàng" không dài với nguồn lực còn hạn chế nhưng với quyết tâm cao và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành, địa phương, Thứ trưởng bày tỏ sự tin tưởng Việt Nam sẽ gỡ được thẻ vàng trong năm 2023.

“Quan trọng hơn, bên cạnh mang lại hiệu quả về kinh tế, việc Việt Nam gỡ được thẻ vàng cũng khẳng định vị thế của một đối tác tin cậy, có trách nhiệm và uy tín trên thị trường quốc tế”, lãnh đạo Bộ NN-PTNT lưu ý.

Theo Thứ trưởng, việc xây dựng kế hoạch đã rất công phu, tỉ mỉ nhưng cần phải khẳng định vấn đề tổ chức thực hiện từ nay đến khi đoàn thanh tra của EC tới là rất quan trọng.

“Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU cũng như Bộ NN-PTNT sẽ đồng hành cùng các địa phương trong suốt 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chia sẻ và đề nghị các địa phương tập trung nguồn lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như bộ máy, con người và thể hiện quyết tâm cao nhất để tháo gỡ bằng được thẻ vàng.

Về quản lý đội tàu và theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, Quyết định số 81/QĐ-TTg đặt ra yêu cầu các đơn vị, địa phương rà soát, thống kê toàn bộ số lượng tàu cá của địa phương, hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) theo quy định.

Đồng thời, cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). Lập danh sách các tàu cá không tham gia khai thác thủy sản và các tàu có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU gửi các cơ quan chức năng và phân công cụ thể đơn vị, cá nhân theo dõi, quản lý.

Kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm biên phòng tuyến biển; kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào tại cảng cá theo đúng quy định đảm bảo thiết bị VMS hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 24/7 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá…