Triển khai giải pháp kiểm soát
Mới đây, liên quan đến việc thị trường Trung Quốc tăng cường kiểm soát dư lượng kim loại nặng và chất vàng O (Auramine O, chất dùng tạo màu trong công nghiệp) trên sản phẩm sầu riêng, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng đã có văn bản đề nghị cơ quan chức năng tăng cường công tác quản lý sản xuất sầu riêng đảm bảo năng suất, chất lượng cao và uy tín, thương hiệu của sầu riêng Lâm Đồng tại các thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Sầu riêng hiện vươn lên vị thế “vua trái cây” của Việt Nam, gia nhập nhóm nông sản “tỷ đô” khi đem lại giá trị xuất khẩu khoảng 3,3 tỷ USD năm 2024. Ảnh: PC.
Theo đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng đề nghị UBND các huyện, thành phố kiểm tra, giám sát chặt chẽ các đối tượng kiểm dịch thực vật và dư lượng kim loại nặng Cadimi (Cd), chì (Pb) trên sầu riêng tại các vùng trồng, cơ sở đóng gói đã được cấp mã số và các cơ sở thu mua, tiêu thụ sầu riêng tại địa phương.
Thường xuyên tuyên truyền, phổ biến rộng rãi quy định về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng do các nước nhập khẩu quy định cho các tổ chức, cá nhân biết và tuân thủ.
Bên cạnh đó, tuyên truyền, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân áp dụng quy trình canh tác đảm bảo năng suất và chất lượng tốt theo các văn bản, hướng dẫn như: Quy trình tạm thời kỹ thuật canh tác sầu riêng ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng; sổ tay hướng dẫn kỹ thuật canh tác cây sầu riêng theo VietGAP; hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, quản lý dịch hại và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm sầu riêng giai đoạn trước khi vào vụ thu hoạch; kỹ thuật thu hái sầu riêng đảm bảo chất lượng…

Trung Quốc tăng cường kiểm soát dư lượng kim loại nặng và chất vàng O trên sản phẩm sầu riêng nhập khẩu. Ảnh: PC.
Sở này cũng đề nghị các cơ quan chức năng tuyên truyền người dân chỉ sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật được phép lưu hành, sử dụng tại Việt Nam. Không lạm dụng phân bón, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”; khuyến khích sử dụng than sinh học để cải tạo, xử lý đất.
Đặc biệt, đối với các vùng trồng sầu riêng xuất khẩu đi Trung Quốc cần hạn chế sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có chứa Cadimi, chì và đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch để tránh tồn dư trong sản phẩm; không sử dụng chất vàng O trong sơ chế, bảo quản sản phẩm sầu riêng.
Tuân thủ nghiêm quy định
Lâm Đồng hiện có khoảng 20.000ha sầu riêng, sản lượng đạt gần 124.000 tấn, tập trung chủ yếu ở huyện Đạ Huoai. Năm 2024, Lâm Đồng xuất khẩu trên 23.000 tấn quả tươi sang thị trường Trung Quốc và một số quốc gia khác với tổng giá trị hơn 100 triệu USD.

Người dân Lâm Đồng chăm sóc sầu riêng. Ảnh: PC.
Thời gian gần đây, Trung Quốc quy định sầu riêng Việt Nam và Thái Lan xuất khẩu vào nước này phải có giấy kiểm định dư lượng chất vàng O và Cadimi. Khi làm thủ tục xuất nhập khẩu, phía Trung Quốc sẽ lấy mẫu, kiểm tra các lô hàng, nếu không có dư lượng mới được thông quan.
Để ứng phó với điều này, nhiều đơn vị và người dân trực tiếp tham gia sản xuất sầu riêng đã nỗ lực triển khai các giải pháp để đáp ứng yêu cầu của đơn vị nhập khẩu.
Ông Nguyễn Thanh Hòa tại thị trấn Đạ M’ri, huyện Đạ Huoai hiện đang trồng gần 6ha sầu riêng. Ý thức được việc áp dụng các biện pháp thân thiện vào sản xuất không chỉ tạo ra sản phẩm an toàn mà còn bảo vệ sức khỏe của chính mình nên ông đã sử dụng các giải pháp sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại. Đồng thời sử dụng các loại phân vi sinh, hữu cơ để bón cho cây sầu riêng, tránh việc lạm dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Ông Hòa cho rằng, ngoài việc tuân thủ nghiêm các quy định trong quá trình sản xuất, thu hoạch sầu riêng, cơ quan quản lý nhà nước cần phải có hành lang pháp lý để quản lý tốt việc sản xuất, mua bán sầu riêng.

Người dân trồng sầu riêng tại huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng sử dụng than sinh học để cải tạo, xử lý đất trồng sầu riêng. Ảnh: PC.
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Đạ M’ri tại huyện Đạ Huoai, Hợp tác xã hiện có hơn 130 thành viên với diện tích sầu riêng 380ha, sản lượng năm 2024 khoảng 6.000 – 7.000 tấn.
Đối với quy định mới của Trung Quốc về xuất khẩu sầu riêng, ông Sơn cho rằng đây là dịp để người dân nâng cao hơn nữa chất lượng sầu riêng cung cấp ra thị trường nhằm bảo vệ sức khỏe cho cả người sản xuất và người tiêu dùng.
Ngay từ khi bắt đầu trồng sầu riêng vào năm 2017, Hợp tác xã đã khuyến cáo các thành viên canh tác theo hướng hữu cơ nhằm tạo lực cho cây sầu riêng phát triển thuận tự nhiên, tránh phụ thuộc quá nhiều vào các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
“Hợp tác xã đã vận động bà con sử dụng các loại phân hữu cơ, phân vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học vào quá trình chăm sóc sầu riêng. Bên cạnh đó, hạn chế sử dụng các loại phân có chì, Cadimi và ưu tiên sử dụng than sinh học bón cho cây để cải tạo, làm đất tươi xốp. Loại than sinh học này có ưu điểm thoát nước vào mùa mưa, tích nước vào mùa khô, tạo ra các khoảng trống trong đất để các vi sinh vật phát triển”, ông Sơn cho hay.
Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 3,3 tỷ USD, chiếm gần 50% tổng giá trị xuất khẩu rau quả cả nước. Trong đó, Trung Quốc là thị trường số một. Năm 2025, sầu riêng đặt mục tiêu xuất khẩu 3,5 tỷ USD.