Ông Mai Hoàng Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Hậu Giang. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Hệ thống thủy lợi đa dạng, kết nối toàn diện
Trong những năm qua, tỉnh Hậu Giang đã ghi nhận nhiều thành tựu trong xây dựng và phát triển hệ thống thủy lợi. Đặc biệt, thủy lợi đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất nông nghiệp, đảm bảo nguồn nước sinh hoạt và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Theo ông Mai Hoàng Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Hậu Giang, hệ thống thủy lợi của tỉnh không chỉ đáp ứng tốt nhu cầu hiện tại mà còn tạo nền tảng bền vững trong sản xuất nông nghiệp cũng như sinh hoạt của người dân.
Hiện nay, Hậu Giang sở hữu mạng lưới sông, kênh, rạch dày đặc với tổng chiều dài 3.583km, trong đó bao gồm các tuyến kênh cấp 1, 2 và 3 cùng hệ thống kênh nội đồng. Sự đầu tư mạnh mẽ từ Trung ương và tỉnh đã giúp nạo vét, cải tạo các tuyến kênh quan trọng, đảm bảo khả năng tưới tiêu và vận chuyển nước từ sông Hậu đến vùng bán đảo Cà Mau.
Bên cạnh đó, hệ thống đê bao và bờ bao được xây dựng và quản lý chặt chẽ. Tiêu biểu là hai tuyến đê bao Long Mỹ - Vị Thanh và Ô Môn - Xà No, với tổng chiều dài 106km, phục vụ khoảng 56.000ha diện tích đất canh tác. Các tuyến đê này không chỉ giúp ngăn mặn, giữ nước ngọt mà còn cải tạo đất, xổ phèn, phát triển sản xuất lúa và cây ăn trái, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân ổn định kinh tế.
Hiện tỉnh Hậu Giang quản lý 118 cống dưới đê bao cấp tỉnh và khoảng 1.256 cống dưới bờ bao cấp huyện, đáp ứng yêu cầu tưới tiêu linh hoạt. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ngoài ra, hệ thống cống và ô bao khép kín đã được hoàn thiện với quy mô lớn. Hiện tỉnh Hậu Giang quản lý 118 cống dưới đê bao cấp tỉnh và khoảng 1.256 cống dưới bờ bao cấp huyện, đáp ứng yêu cầu tưới tiêu linh hoạt. Toàn tỉnh có 885 ô bao khép kín, trong đó nhiều ô được thiết kế tự chảy, giảm chi phí vận hành và đảm bảo hiệu quả cao trong sản xuất.
Hồ chứa nước và trạm bơm điện là giải pháp hữu hiệu
Một trong những dự án nổi bật tại Hậu Giang là hồ chứa nước ngọt tại huyện Vị Thủy với diện tích mặt nước 34,53ha, cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho hơn 260.000 người. Đây được coi là giải pháp chiến lược trong việc ứng phó với tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn, đồng thời đảm bảo chất lượng nước cho các nhà máy xử lý nước sạch trên địa bàn tỉnh.
Hệ thống trạm bơm điện cũng được đầu tư đồng bộ, với 141 trạm hiện tại phục vụ diện tích sản xuất nông nghiệp khoảng 32.207ha. Công suất các trạm dao động từ 1.200 đến 7.200 m³/giờ, đáp ứng hiệu quả nhu cầu tưới tiêu và chống lũ trong những khu vực trọng điểm.
Ông Mai Hoàng Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Hậu Giang, cho biết: Hậu Giang không chỉ dựa vào nguồn lực nội tại mà còn hưởng lợi từ các công trình thủy lợi lớn của ĐBSCL. Điển hình là hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé, đặt tại tỉnh Kiên Giang, một dự án trọng điểm giúp kiểm soát mặn, thoát lũ và chống ngập úng cho diện tích lên tới 384.120ha, bao gồm cả Hậu Giang.
Ngoài ra, các công trình như Nam Mang Thít, Quản Lộ - Phụng Hiệp hay đê bao Ô Môn - Xà No cũng mang lại hiệu quả lớn trong việc cải thiện hệ thống nước liên vùng, đảm bảo sản xuất ổn định cho các tỉnh thuộc khu vực.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, hệ thống thủy lợi tại Hậu Giang vẫn đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là biến đổi khí hậu và tình trạng sạt lở, xâm nhập mặn ngày càng phức tạp. Ông Mai Hoàng Tâm nhấn mạnh rằng, tỉnh cần tiếp tục ưu tiên các dự án nâng cấp, mở rộng hệ thống thủy lợi, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để quản lý nguồn nước hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, việc tăng cường hợp tác liên vùng và sử dụng nguồn vốn từ Trung ương, quốc tế sẽ là động lực quan trọng để Hậu Giang duy trì và phát triển hạ tầng thủy lợi. Đặc biệt, tỉnh cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực quản lý nước, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của quá trình phát triển bền vững.
Hệ thống thủy lợi là một trong những yếu tố then chốt giúp Hậu Giang khẳng định vị trí trong sản xuất nông nghiệp tại ĐBSCL. Với sự đầu tư bài bản và tầm nhìn chiến lược, tỉnh không chỉ vượt qua các thách thức hiện tại mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai. Hậu Giang tiếp tục là hình mẫu trong việc ứng dụng hiệu quả nguồn lực thủy lợi để đối phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân.
