Lao đao vì giống tôm hùm: [Bài 1] Nghi chất lượng kém, thả chết hàng loạt

Tôm hùm giống thả nuôi chết non

Khánh Hòa là một trong những tỉnh nuôi tôm hùm lồng lớn nhất cả nước, tập trung chủ yếu tại các vịnh Vân Phong (huyện Vạn Ninh) và Cam Ranh (TP Cam Ranh). Hiện nay, bà con nuôi 2 loại tôm hùm xanh và tôm hùm bông. Nguồn giống phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu bởi con giống khai thác ngoài tự nhiên ở nước ta cạn kiệt, không đáng bao nhiêu.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, lúc dồi dào, giống tôm hùm xanh được bán với giá từ 20-30 ngàn đồng/con nhưng từ tháng 10 đến tháng Giêng, nguồn giống nhập khẩu khan hiếm, giá có thể lên đến 50-60 ngàn đồng/con.

Đối với giống tôm hùm bông, giá thường cao hơn, dao động từ 100 - 110 ngàn đồng/con. Tuy nhiên hiện nay, thị trường Trung Quốc ngưng nhập khẩu tôm hùm bông nên giá giống rớt thấp, chỉ còn từ 30 - 32 ngàn đồng/con.

Ghi nhận tại xã Cam Bình, TP Cam Ranh, một trong những vùng nuôi tôm hùm chủ lực ở tỉnh Khánh Hòa, với khoảng 20.000 ô lồng.

Anh Nguyễn Văn Hậu, thôn Bình Ba Tây, xã Cam Bình cho biết, những năm gần đây, bà con chủ yếu thả nuôi tôm hùm xanh bởi thời gian nuôi ngắn, từ 8-10 tháng là thu hoạch. Khi đó, tôm đạt trọng lượng khoảng 3-4 con/kg. Hiện tôm hùm xanh được bà con thả nuôi theo kiểu cuốn chiếu quanh năm nên nhu cầu con giống cần rất lớn. Mật độ thả nuôi trung bình mỗi lồng từ 500 con tôm hùm xanh.

Theo anh Nguyễn Văn Hậu, con giống tôm hùm được thương lái tại địa phương lấy nguồn từ TP Cam Ranh. Trước đây, con giống thả ương thông thường hao hụt không nhiều, ví dụ 500 con khi lột xác 1 sẽ chết từ 20-30 con. Tuy nhiên, lứa giống mua trong tháng 9, 10 vừa qua thì hầu như đều hao hụt nhiều, thậm chí bị chết sạch. Gia đình anh Hậu may mắn chỉ bị thiệt hại một lồng 450 con, còn các lồng khác hao hụt khoảng 10%, nhưng anh ruột của anh Hậu thì bị hao hụt nặng nề trong lứa tôm lần này.

“Sau 7 ngày thả, anh tôi bỏ 10.000 con mà bị hao hụt tới hơn 50%, và hiện vẫn tiếp tục hao”, anh Hậu nói và cho biết thêm, lứa giống vừa qua, bà con mua với giá từ 30-35 ngàn đồng/con. Đây là lần đầu tiên bà con mua con giống thả nuôi mà chết nhiều như vậy.

Anh Nguyễn Khương, cũng ở đảo Bình Ba, xã Cam Bình cho biết, cách đây khoảng nửa tháng, gia đình anh bị thiệt hại hoàn toàn 4.000 con tôm giống, tương đương 125 triệu đồng, chưa kể tiền làm lồng và công chăm sóc. Thậm chí, nhiều người thả 6.000 - 7.000 con giống cũng bị chết sạch.

Cũng như người nuôi khác trong xã, anh Khương lấy con giống tôm hùm thông qua thương lái địa phương, nhưng nguồn gốc ở đâu, chất lượng như thế nào thì không rõ.

Về tình trạng tôm chết, người nuôi cho biết, con giống mua về thả nuôi lột xác 1 vẫn bình thường. Thế nhưng, đến lột xác 2-3, tôm lột không được, từ đó cứ chết dần chết mòn.

Về vấn đề trên, ông Lâm Anh Tuấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Bình, TP Cam Ranh xác nhận và cho biết, vụ việc xảy ra với lứa tôm giống thả vào tháng trước. Hầu hết bà con thả giống tôm bông bị hao hụt chỉ còn 30%, thậm chí chết sạch. Còn tôm hùm xanh hao đến 30-40% và cũng có nhiều người mất trắng, phải kéo lồng nuôi lên. Do chất lượng tôm giống không đảm bảo cộng với thời tiết hiện biển động nên bà con trong xã rất e dè thả nuôi trở lại. Để tránh thiệt hại, Hội Nông dân xã đã khuyến cáo bà con mua con giống chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng để thả nuôi đảm bảo.

Người nuôi ở vịnh Vân Phong cũng bị thiệt hại

Không chỉ ở xã Cam Bình, người nuôi tôm hùm bông trên vịnh Vân Phong cũng bị thiệt hại và nghi chất lượng con giống không đảm bảo.

Ông Trần Minh Hiền, Tổ trưởng tổ hợp tác nuôi tôm hùm lồng thôn Khải Lương, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh cho biết, cách đây gần 1 tháng, thấy giống tôm hùm bông giá rẻ, chỉ từ 17-18 ngàn đồng/con nên nhiều bà con mua về thả. Riêng gia đình ông Hiền mua 5.000 con, nhưng đến nay nuôi đã hao hụt chỉ còn 1.100 - 1.200 con.

Theo ông Trần Minh Hiền, không chỉ gia đình ông mà nhiều người mua lứa tôm giống này cũng bị thiệt hại tương tự. Ông nghi ngờ tôm giống kém chất lượng nên mới thả nuôi bị hao hụt nhiều đến như vậy so với từ trước đến nay.

Vậy con giống mua ở đâu? Người nuôi ở đây cho biết, lấy từ bạn hàng ở TP Cam Ranh được cho là nhập khẩu từ Indonesia, Philippines, Myanmar. Khi có con giống, những mối cung cấp sẽ gọi điện thoại cho người nuôi. Khi thương lượng xong giá cả, họ sẽ đóng thùng chuyển hàng về cho người nuôi. Giống tôm được người bán chỉ bảo hành trong 1 ngày. Trong thời gian này, nếu tôm bị chết thì người nuôi chụp hình gửi Zalo cho người bán sẽ được trừ tiền ra.

Do đó, đối với lứa tôm giống vừa qua, hầu hết tôm nuôi bị chết nhiều sau thời gian bảo hành nên người bán vô can.

Ông Võ Tấn Phong, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vạn Thạnh cho biết, hiện nay con giống tôm hùm nuôi chủ yếu phụ thuộc nhập khẩu. Nhưng lứa giống có sức đề kháng tốt, tỷ lệ nuôi thành công sẽ đạt 70 - 80%. Tuy nhiên từ tháng 10 đến nay, không biết do thời tiết hay con giống giá rẻ mà thả nuôi bị hao hụt nhiều. “10 người thả nuôi thì đến 8 hộ bị hao hụt con giống với tỷ lệ trung bình từ 30-40%”, ông Phong nói. Được biết, hiện huyện Vạn Ninh có khoảng 35.000 ô lồng nuôi tôm hùm, tập trung chủ yếu tại xã Vạn Thạnh.