Hiện giống tôm hùm chủ yếu nhập khẩu từ các nước như Indonesia, Philippines, Myanmar. Ảnh: KS.
Phát hiện tôm hùm giống nhiễm virus gây bệnh đốm trắng
Ngày 10/7 vừa qua, Chi cục Thú y vùng IV gửi văn bản cho Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa thông tin về việc phát hiện bệnh đốm trắng trong lô hàng tôm hùm giống kiểm dịch.
Cụ thể, từ ngày 21-30/6, qua giám sát, cách ly kiểm dịch tôm hùm giống nhập khẩu của Chi cục Thú y vùng IV đã phát hiện có 5 lô hàng của 3 công ty nhập khẩu với gần 1,4 triệu con tôm hùm giống từ Malaysia nhiễm virus gây bệnh đốm trắng.
Tất cả lô hàng này được Chi cục Thú y vùng IV lập biên bản vi phạm hành chính và gửi hồ sơ về Cục Thú y ban hành quyết định xử phạt theo quy định. Đồng thời, toàn bộ lô hàng trên đã được xử lý tiêu hủy theo quy định.
Để ngăn ngừa tôm giống không đảm bảo sạch bệnh nhập khẩu vào Việt Nam, Chi cục Thú y vùng IV đã đề nghị Cục Thú y tạm thời ngừng cấp phép nhập khẩu tôm hùm giống từ nước có lô hàng xuất khẩu bị nhiễm bệnh đốm trắng.
Vừa qua cơ quan chức năng phát hiện lô hàng nhậu khẩu tôm giống bị nhiễm bệnh đốm trắng. Ảnh: KS.
Ngoài ra, ban hành văn bản gửi cơ quan thẩm quyền của các nước có tôm hùm giống xuất khẩu sang Việt Nam để đề nghị cung cấp thông tin về quy trình thực hiện kiểm dịch tôm hùm giống xuất khẩu và cam kết đảm bảo các lô tôm hùm giống nhập vào Việt Nam đều an toàn về yếu tố dịch bệnh. Bên cạnh đó, Chi cục còn đề nghị các công ty không nhập khẩu tôm hùm giống từ các nhà cung cấp và các đối tác đã có lô hàng dương tính với virus gây bệnh đốm trắng.
Cũng tại văn bản trên của Chi cục Thú y vùng IV, kể từ ngày 6/7, không có tổ chức, cá nhân nào nộp hồ sơ khai báo kiểm dịch nhập khẩu tôm hùm giống về theo dõi cách ly tại tỉnh Khánh Hòa.
Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa, đến tháng 9, Cục Thú y đã cho phép nhập tôm hùm giống trở lại. Tuy nhiên, đến cuối tháng 10, Chi cục chỉ nhận một hồ sơ về thông tin cách ly hơn 200.000 con tôm giống tại Khánh Hòa.
Tôm giống rao bán nhan nhản trên mạng xã hội
Dù việc nhập khẩu giống bị siết chặt nhưng theo phản ánh của người nuôi cũng như theo dõi của chúng tôi trên trang mạng xã hội về các nhóm nuôi tôm hùm, việc rao bán con giống vẫn diễn ra nhan nhản.
Trong vai người mua tôm giống về thả số lượng lớn, chúng tôi đã liên hệ một chủ tài khoản tên B.V. có để số điện thoại.
Hiện con giống tôm hùm rao bán nhan nhản trên mạng xã hội. Ảnh: KS.
Người này cho biết, hiện ở phường Ba Ngòi, TP Cam Ranh (Khánh Hòa). Thời điểm này, nguồn giống khan hiếm nên giá tôm xanh trắng được bán 51 ngàn đồng/con, tôm bông là 32 ngàn đồng/con. Giá tôm đã tăng mạnh trong 3-4 ngày nay.
"Nếu muốn mua số lượng lớn, có không?", tôi hỏi. Người này cho biết: "Nếu anh dặn trước và sớm thì anh muốn bao nhiêu cũng có. Em sẽ gom chỉ để lại cho anh".
"Giống này ở đâu?", tôi tiếp tục hỏi. Người này cho biết: "Giống từ Indonesia". "Thế giống bán có cung cấp giấy tờ kiểm dịch gì không?". Người này đáp: "Anh mua thì em giao cho anh chứ không có giấy tờ gì hết".
Nghe vậy, tôi tỏ ra e ngại về con giống dạo này không đảm bảo, bà con thả chết nhiều, sợ giống không được kiểm dịch. Người này thừa nhận, đợt này hầu như các hồ đa phần nhập chuồng (trốn kiểm dịch - PV), không có kiểm dịch và giấy tờ gì. Nhưng "anh nhận giống em giao, cứ con nào chết thì chụp lại báo trừ tiền bấy nhiêu".
Tôi lại hỏi, "giống ở nhà mình nhập về bán?", người này nói: "Em đang lấy lại hồ khác, do bữa nay giống hiếm nên chỗ có, chỗ không. Hồ em thì chưa có hàng về nên em lấy chỗ khác".
"Vậy mình có tới tận nơi xem được không?", tôi gợi ý. Người này bảo: "Do đợt này giống đang gắt nên em không dắt khách tới xem được. Bắt thì em tới hồ chứ không dắt khách (dẫn khách) xem được".
Người bán rao bán tôm hùm giống với nhiều loại khác nhau. Ảnh: KS.
Tôi tiếp tục liên hệ chủ tài khoản tên H.P.D. cũng rao bán nhiều loại tôm giống như xanh trắng, lam lợt, lam đậm, bông xô và bông đậm… Người này cũng ở TP Cam Ranh. Giá giống xanh trắng được bán hơn 51 ngàn đồng/con, lam lợt 49 ngàn đồng/con và lam đậm 43 ngàn đồng/con.
Tôi cũng gợi ý muốn tới tận nơi để xem tôm giống, nhưng người này cho hay, chủ hồ không cho khách tới. Khi được hỏi về chất lượng có đảm bảo không? Người này nói, nếu vậy khỏi mua, không sao cả.
Trước đó, ngày 11/9, Bộ NN-PTNT có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về ngăn chặn nhập lậu, buôn bán, vận chuyển tôm hùm giống. Bởi theo phản ánh của người dân và doanh nghiệp, thời gian gần đây tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép tôm hùm giống từ nước ngoài vào Việt Nam qua đường bộ và đường hàng không diễn ra khá phổ biến, phức tạp tại các sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất và qua một số địa phương có chung biên giới với Campuchia.
Theo văn bản của Bộ NN-PTNT, tôm hùm giống vận chuyển trái phép từ nước ngoài vào Việt Nam dẫn đến nguy cơ xâm nhiễm mầm bệnh đốm trắng và bệnh sữa, cũng như có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành nuôi tôm Việt Nam.
Do vậy, Bộ NN-PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát tại các cảng hàng không, cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới, đường sông, đường biên... để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển tôm hùm giống trái phép vào Việt Nam. Trường hợp bắt được các lô hàng tôm hùm giống vận chuyển bất hợp pháp, các địa phương phải xử lý ngay theo quy định hiện hành.
Cùng với đó, các địa phương cần chỉ đạo lực lượng công an, bộ đội biên phòng lập chuyên án đấu tranh với các đối tượng vận chuyển, buôn bán, vận chuyển trái phép tôm hùm giống vào Việt Nam; phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện bắt giữ và xử lý nghiêm các vụ nhập khẩu trái phép tôm hùm giống…
