Theo Bộ Công thương, sau một thời gian dài giảm xuống và đứng ở mức khá thấp, từ đầu tháng 8 đến nay, nhất là trong mấy ngày qua, giá gạo XK các loại của Việt Nam đều có xu hướng tăng lên khá nhiều. 
Kiểm tra gạo XK ở cảng Sài Gòn
Gạo 5% tấm từ mức 405-415 USD/tấn vào ngày 30/7, đến ngày 7/8 đã tăng lên mức 420-430 USD/tấn. Gạo 25% tấm và tấm tăng giá còn ngoạn mực hơn nữa. Cũng vào ngày 30/7, giá gạo 25% tấm là 365-375 USD/tấn, thì chỉ 1 tuần sau đã tăng thêm 30 USD/tấn để đạt mức 395-405 USD/tấn. Còn tấm từ mức 340-350 USD/tấn đã tăng lên 370-380 USD/tấn (tăng 30 USD/tấn). Gạo thơm cũng tăng nhẹ từ 615-625 USD/tấn lên 625-635 USD/tấn.
Với những mức giá mới như trên, gạo XK Việt Nam đã gần như ra khỏi cái vị trí có giá thấp nhất trong số những nước XK gạo chính trên thế giới. Gạo 25% tấm đã cao hơn gạo cùng loại của Ấn Độ 15 USD/tấn. Còn tấm có giá cao hơn tấm Ấn Độ và Pakistan khoảng 25 USD/tấn.
Giá gạo XK tăng, ngay lập tức đã kéo theo sự tăng lên đáng kể của giá lúa gạo hàng hóa ở ĐBSCL. Theo bà Trần Thị Bông, một thương lái ở An Giang, giá lúa khô loại IR 50404 hiện nay đã ở mức 5.300-5.400 đ/kg, lúa hạt dài từ 5.400-5.500 đ/kg. Gạo thành phẩm IR 50404 loại lá xanh (có chất lượng cao hơn IR 50404 thường, nên có thể làm gạo 5% tấm), mà các DN thu mua để xuất tiểu ngạch sang Campuchia, cách đây mươi hôm còn ở mức 7.900-8.100 đ/kg, nay đã tăng lên 8.150-8.250 đ/kg.
Còn theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn tàu (XK chính ngạch) hiện khoảng 8.200–8.300 đ/kg, gạo 15% tấm 7.800–7.900 đ/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.400–7.500 đ/kg. Nhìn chung, giá gạo thành phẩm các loại tăng khoảng 50-100 đ/kg so với hồi cuối tháng 7.
Theo ông Phạm Văn Bảy, PCT Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo XK Việt Nam đang tăng lên, có ảnh hưởng từ việc tăng giá gạo trên thị trường thế giới. Nhưng quan trọng nhất là trong thời gian qua, lượng gạo được đăng ký hợp đồng XK tiếp tục tăng khá. Trong đó, chủ yếu vẫn là gạo chất lượng cao 5% tấm. Thế nhưng như đã nói ở trên, mức tăng giá của gạo 5% tấm lại đang thấp hơn nhiều so với gạo phẩm cấp thấp 25% tấm và tấm. Sao lạ vậy?
| Hiện nay, sản xuất lúa gạo ở Trung Quốc đang phải đối mặt với tình trạng dịch bệnh lan rộng tại nhiều địa phương ở phía Nam, Tây Nam và Đông Bắc nước này, chủ yếu là các bệnh như đạo ôn, rầy nâu, sâu cuốn lá, virus lùn sọc đen …, với hơn 40% diện tích bị ảnh hưởng. Giá gạo bán ở thị trường Trung Quốc lại đang cao: Gạo hạt dài 436 USD/tấn, gạo hạt tròn 475 USD/tấn. Vì thế, các thương nhân Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục NK gạo để hưởng chênh lệch giá. |
Ông Phạm Vỹ Bền, một thương nhân trong ngành gạo cho hay, nguyên nhân chính là do một lượng không nhỏ gạo các loại và tấm của Việt Nam đang liên tục được đưa qua Campuchia theo đường tiểu ngạch để đi sang Thái Lan. Giá gạo ở Thái Lan hiện đang rất cao. Gạo trong chương trình thu mua của Chính phủ nước này có giá tới 800 USD/tấn.
Trong khi đó, vào ngày 7/8, giá chào gạo XK 5% tấm của Thái Lan là 570 USD/tấn, gạo 25% tấm từ 540-550 USD/tấn, tấm từ 500-510 USD/tấn. Vì thế, các thương gia Thái Lan đã phải quay sang mua gạo Việt Nam để phục vụ cho các đơn hàng XK. Ông Bền ước tính, đến nay đã có khoảng 300 ngàn tấn tấm Việt Nam đi qua Campuchia để sang Thái Lan. Lượng gạo các loại đi theo con đường này thì thấp hơn.
Theo phản ánh của một số DN khác trong ngành gạo, việc XK gạo và tấm qua đường tiểu ngạch sang Campuchia để đi tới Thái Lan hiện đang khá sôi động. Ông Phạm Văn Bảy cũng xác nhận đang có nhiều gạo các loại từ Việt Nam được đưa sang Campuchia.
Bên cạnh đó, việc XK gạo sang Trung Quốc, tuy không còn nhiều như mấy tháng sau tết, nhưng vẫn đang được thực hiện tương đối đều đặn mà chưa có dấu hiện bị ngưng lại như những lo ngại trước đây, cũng góp phần kéo giá gạo XK cũng như giá lúa gạo hàng hóa ở ĐBSCL tăng lên trong những ngày qua.
