Lúa J03, 'hậu sinh khả úy'

Lãnh đạo Cục Trồng trọt kiểm tra giống J03 khảo nghiệm tại Hải Dương
 

Đây đang là giống lúa Japonica triển vọng đang được các nhà XK gạo nhắm tới.

Sau những thành công ban đầu trong việc nghiên cứu chọn tạo các giống lúa Japonica với hai giống đã được Bộ NN-PTNT công nhận là ĐS1 và J02, từ năm 2012 đến nay, Viện Di truyền nông nghiệp đã tiếp tục phát triển, tiến tới cho ra đời giống lúa Japonica thế hệ mới là J03.

Vụ mùa 2016 là vụ thứ tư giống lúa J03 được Viện Di truyền nông nghiệp (đơn vị nghiên cứu chọn tạo các giống lúa Japonica) tiếp tục khảo nghiệm trên một số vùng sinh thái trên cả nước.

Ở miền Bắc, trong bối cảnh nhiều bệnh hại như bạc lá, khô vằn bùng lên dữ dội, J03 đã chứng minh được là giốn lúa có khả năng kháng bệnh tuyệt vời.

Tại các diện tích khảo nghiệm giống lúa này ở Hải Dương, lúa sáng bóng, bông đã chín nhưng bộ lá, thân chỉ ngả màu xanh nõn chuối. Với thời gian sinh trường ngắn hơn so với hai thế hệ “đàn anh” ĐS1 và J02 từ 5 - 7 ngày, J03 có thời gian sinh trưởng trong vụ mùa chỉ xoay quanh khoảng 100 ngày, thuộc nhóm giống cực ngắn ngày, tạo điều kiện rất thuận lợi để giải phóng đất cho SX vụ đông.

GS.TS Đỗ Năng Vịnh, Viện Di truyền nông nghiệp, người gắn bó với dòng lúa Japonica ngay từ những ngày đầu chọn tạo khá bất ngờ cho biết, trước đây người ta chỉ nghĩ các giống lúa Japonica chỉ thích hợp đối với các tiểu vùng khí hậu á nhiệt đới ở phía Bắc từ 20 - 25oC, tuy nhiên thời gian qua, J03 đưa vào các tỉnh phía Nam khảo nghiệm đã cho năng suất tới gần 10 tấn/ha, khả năng kháng sâu bệnh rất tốt.

Thực tiễn này cho thấy các giống lúa Japonica nói chung và J03 nói riêng không chỉ thích hợp với các tiểu vùng khí hậu tại một số địa phương vùng trung du, miền núi phía Bắc mà còn mở ra triển vọng rất lớn để thay đổi cơ cấu sản phẩm lúa gạo XK của nước ta trong thời gian tới.

Ảnh: Lê Bền
 

Cũng theo GS.TS Đỗ Năng Vịnh, các dòng lúa lúa thơm hạt dài của Việt Nam đang ngày càng khó có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, nhất là so với các thị trường lúa gạo của Thái Lan hay Campuchia, tuy nhiên các giống lúa dòng Japonica lại đang có triển vọng lớn, bởi đây là một mặt hàng mới mà đa số các thị trường Đông Bắc Á đều rất ưa chuộng, từ Hồng Kông, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản tới Nga hay thị trường Đông Âu…

Các giống lúa Japonica có năng suất cao nhất trên thế giới hiện nay chỉ khoảng 9 - 9,5 tấn/ha, vì vậy rất nhiều nhà XK gạo lớn trong và ngoài nước cho biết họ rất bất ngờ bởi năng suất lúa Japonica trồng tại Việt Nam có thể cho năng suất tới 10 tấn/ha, với phẩm chất gạo rất tốt, giá thành SX khá rẻ và cạnh tranh.

“Các nhà XK gạo lớn trong và ngoài nước như Úc, Nhật Bản, Thái Lan… đã sang Việt Nam để bàn về phát triển gạo Japonica tập trung tại thị trường Việt Nam nhằm phát triển sản phẩm XK, trong đó, giống lúa J03 là một trong những lựa chọn được các nhà XK nhắm tới”, GS.TS Đỗ Năng Vịnh tiết lộ.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) mới đây cũng dự báo, sự cạnh tranh giữa các nước XK gạo sẽ còn gay gắt trong thời gian tới. Nếu không có sự đột phá từ những thị trường truyền thống như Trung Quốc, Philippines, Indonesia thì XK gạo năm 2016 của Việt Nam sẽ chỉ đạt khoảng 5,7 triệu tấn, giảm 14% so với năm 2015.

Trong khi đó, một trong những điểm sáng trong bối cảnh XK gạo 6 tháng đầu năm 2016, đó là dù tỉ trọng còn rất khiêm tốn, song gạo Japonica đang tăng trưởng rất mạnh với mức tăng hơn 41% so với cùng kỳ 2015. VFA mới đây cũng đã đề xuất Chính phủ đưa các giống lúa Japonica vào danh mục giống lúa làm thương hiệu gạo Việt Nam.