Giữa bộn bề, ngổn ngang sau lũ quét tại điểm trường mầm non Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai), cô Hoàng Thị Nự rối bời sắp xếp lại những vật dụng của các con.
Những đôi dép nhỏ xếp ngay ngắn bên trong chiếc giỏ nhựa; những chiếc bát ăn; khăn mặt; đồ dùng; những bức vẽ chào mừng năm học mới; phiếu học dán ảnh nhận diện của mỗi cháu…
Điểm trường nằm trên đầu dốc, trên tuyến đường liên thôn, ở vị trí cao ráo nên không bị ảnh hưởng bởi trận lũ ống lịch sử vừa mới xảy ra. Nhưng, điều đáng tiếc, các học sinh của cô Nự nhà lại nằm trong lòng suối, và tất cả đều đã bị nhấn chìm trong đợt lũ vừa giờ.
Cô Hoàng Thị Nự bên kỷ vật của các học trò nhỏ. Ảnh: Kiên Trung.
Cầm trên tay chiếc khăn mặt thêu hình chiếc xe đạp màu đỏ - hình thêu mà cháu Nguyễn Anh Quân (sinh 2020) rất thích nên đã chọn làm chiếc khăn cho riêng mình, cô Nự mắt đỏ hoe, ầng ậng nước. Quân là một trong 18 cháu bé bị thiệt mạng cùng với những người thân trong gia đình bị lũ cuốn trôi.
Trên chiếc phản gỗ đặt sát nền lớp – nơi nghỉ trưa của các cháu, một tập học bạ học sinh còn mới tinh vừa được cô Nự hoàn thiện. Đây là hồ sơ của các cháu mầm non vừa qua ngày khai giảng năm học mới, và sẽ theo các cháu mai này...
Thế nhưng, cô Nự không ngờ, giờ đây nó là những kỷ vật của những học trò bé nhỏ của mình.
Câu chuyện của cô Nự trong dòng nước mắt: "Sáng 10/9, nghe tin lũ ống quét cả thôn Lảng Nủ, em vội vàng chạy xuống cuối con dốc dẫn vào thôn. Điện thoại không có sóng, không liên lạc được với ai. Lúc này, bà con thôn bản, dân quân, công an cũng ào xuống hiện trường. Cả bản Làng Nủ lúc này đã là một bãi đất trống trơn. Ai cũng mong chờ một phép màu để cứu được người.
Điểm trường Mầm non Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai). Ảnh: Kiên Trung.
Dân bản ra đứng ngóng hi vọng tìm thấy cánh tay vẫy lên để cứu nhưng cũng không có. Thương nhất là một cháu gái học lớp 7 đang bám trên téc nước giơ tay cầu cứu, nhưng trong lúc chưa ai kịp chạy ra, dòng nước lẫn bùn đất ào qua cuốn cháu đi rất nhanh. Những người chứng kiến chỉ biết ôm mặt khóc".
Trong số 158 nhân khẩu sinh sống tại Làng Nủ, có 18 cháu đang trong độ tuổi mầm non (0 - 5 tuổi), trong đó 10 cháu đi học tại Trường Mầm non số 1 Phúc Khánh. Sau 3 ngày tìm kiếm, tới nay đã tìm thấy 8 cháu tử vong, 1 cháu bé 3 tuổi bị thương đã được đưa đi viện, vẫn còn 1 cháu (Nông Hoàng Nam – sinh năm 2019) vẫn đang mất tích.
Cũng theo cô Nự, đa số các học sinh của cô đều là hộ nghèo, gia đình khó khăn. Có những hoàn cảnh thương tâm các con mất cả gia đình. Những cháu may mắn sống sót thì mất cả cha mẹ, anh chị, trở thành những đứa trẻ mồ côi trong chốc lát.
Sinh ra và lớn lên ở xã Phúc Khánh, là người gắn bó, gần gũi với điểm trường mầm non Làng Nủ, cô giáo Nự nhớ từng cái tên, từng gương mặt, từng thói quen, sở thích, tính cách… của các cháu. "Các con ngoan ngoãn, sống tình cảm. Có bạn hay cười là bạn Hoàng Phúc Lộc, 4 tuổi. Mỗi khi cô trên "bạn Lộc đẹp trai thế" là Lộc lại cười tủm tỉm.
Chiếc khăn thêu hình xe đạp là của cháu Quân - cậu bé có ước mơ lớn lên sẽ làm bác sỹ. Ảnh: Kiên Trung.
Hay con Nguyễn Minh Khôi có điểm yếu là sợ ăn các món đậu, đỗ, phần ăn của con khi nào có món này con đều để lại. Cô phải động viên con, ăn nhiều đậu, đỗ để thông minh hơn. Con đang hứa sẽ sớm làm quen với món ăn này…
Bạn Nông Hoài Nam rất thích sưu tập siêu nhân, thích mặc áo cờ đỏ sao vàng. Lúc nào con cũng bảo thích mặc áo cờ đỏ sao vàng. Trong lớp biểu tượng khăn của con cũng là cờ đỏ sao vàng.
Bạn Quân thì ước mơ lớn lên làm bác sĩ cứu chữa bệnh cho mọi người. Biểu tượng khăn của con là xe đạp. Sau này lên lớp 1 con thích được mẹ mua cho xe đạp đi học. Nhưng giờ cả mẹ, cả Quân và anh trai đã bị nước lũ cuốn trôi, chỉ còn lại chiếc khăn, gối thìa ở lớp mầm non.
Bạn Lương Gia Huy - 4 tuổi, mới chuyển khẩu từ Vĩnh Phúc về Làng Nủ ở cùng ông bà nội. Chỉ còn chờ thông báo nhập trường đi học mà không kịp.
Những kỷ vật của những nạn nhân nhỏ tuổi trong trận lũ ống lịch sử tại Làng Nủ. Ảnh: Kiên Trung.
“Học sinh đầu tiên tìm thấy là cháu Khôi, cháu Long và cháu Lan. Không cầm được nước mắt, các cháu quần áo rách nát, thiếu tay thiếu chân, không còn hoàn chỉnh nữa, có người mất cả đầu. Không thể diễn tả nổi, thương tâm lắm”, cô Nự khóc nức nở.
"Chúng em sẽ lưu giữ những kỷ vật này của các con. Sau này, khi đã ổn định lại cuộc sống, nhà trường sẽ tra trả những vật dụng còn lại của các con cho gia đình. Nếu cháu nào may mắn còn bố mẹ hoặc anh em họ hàng thì giữ làm kỷ niệm hoặc làm thủ tục khai tử cho các cháu.
Những gia đình nào đã mất hết, các cô sẽ giữ lại, là kỷ vật cuối cùng mà cô trò mình được học, ăn ngủ với nhau với rất nhiều kỷ niệm. Năm học mới bắt đầu từ 28/8, vừa khai giảng được mấy ngày thì lại bị như thế”, cô Nự nói.
Trong chiều ngày 12/9, đại diện lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai đã tới kiểm tra, thăm hỏi, động viên thầy cô điểm Trường Mầm non Làng Nủ, lập danh sách các học sinh tại điểm nóng sạt lở để có phương án hỗ trợ, giúp đỡ các học sinh và nhà trường.
