Hội thảo khoa học “Phát triển bền vững thủ đô Hà Nội văn hiến, anh hùng, vì hòa bình” được tổ chức mới đây, đã thu hút rất nhiều nhà khoa học và nhiều ý kiến tâm huyết xung quanh quy hoạch thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Buổi chiều, tại tiểu ban 4 (điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường và quản lý đô thị), không khí “nóng” lên sau phát biểu của PGS-TS Nguyễn Minh Hòa về “Những bài học của đại đô thị TP Hồ Chí Minh cho đại đô thị Hà Nội hướng tới phát triển bền vững”.
Rất thẳng thắn, vị PGS-TS này chỉ ra những sai lầm trong việc quy hoạch và phát triển của TP HCM, như dồn dập phát triển về phía Nam khiến TP mất đi vùng thoát nước, thường xuyên bị ngập sâu và rộng, hậu quả không thể khắc phục được nữa; chuyện nén vào trung tâm quá dày đặc khiến cơ sở hạ tầng quá tải…Tóm lại là TP HCM vướng quá nhiều sai lầm trong quá trình phát triển, đó là sai lầm khi quy hoạch không gian đi trước quy hoạch kinh tế- xã hội; công tác quy hoạch đô thị được xem là công việc thuần túy của KTS “khiến quy hoạch treo xuất hiện chính từ thực tế của TP HCM khi quá nhiều nội dung của quy hoạch bay bổng, chỉ tồn tại dưới dạng mô hình. Hà Nội cần rút kinh nghiệm để không dẫm vào vết xe đổ này”. Nhiều đại biểu đã lặng người, đầy ưu tư trước phát biểu này, bởi Hà Nội cũng đang “lặp lại cái vết xe đổ” này rồi…
GS-TS Nguyễn Thị Minh Đức nhắc chuyện phiếu lấy ý kiến người dân được làm rất hình thức “làm chỉ để mà chơi”, trong khi những người làm chính sách, làm quy hoạch lẽ ra phải thật sự lắng nghe, thậm chí mời gọi sự tham gia ý kiến của các nhà khoa học. Sự tham gia của người dân phải trở thành chỉ số rất quan trọng trong quyết định sự phát triển bền vững của thành phố. Và phải làm thực chất, bởi vì các nhà khoa học cũng chính là người dân.
PGS Phạm Quang Anh cho rằng chỉ tiêu để có một Hà Nội phát triển bền vững chính là “quan trí”, là tầm văn hóa của người quản lý và quy hoạch. Ông bức xúc: “Còn nếu quy hoạch là ý chí của quyền lực như lời Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân, thì đương nhiên sẽ được thực thi bằng văn hóa quyền lực, văn hóa nhiệm kỳ"!
Rất nhiều ý kiến khác đề nghị hội thảo phải có kiến nghị chung để Chính phủ không thông qua bản quy hoạch này, làm lại một bản quy hoạch khác thực sự có tính liên ngành, và “việc lấy ý kiến rộng khắp của giới khoa học, cần phải giao cho Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam, mới có được tính khách quan từ những trí thức, nhất là những trí thức cao cấp đã nghỉ hưu để có được những ý kiến hoàn toàn chuyên môn, không bị dính dáng tới lợi ích”…
Có thể nói đó toàn là những ý kiến tâm huyết, gan ruột. Chỉ có một điều lạ là, đã không có một đại diện nào của Bộ Xây dựng ở lại nghe những thảo luận trên của hội thảo. Bằng việc vắng mặt đó, phải chăng những quan chức của Bộ Xây dựng muốn gửi một thông điệp đến các nhà khoa học, rằng các ông nói thì các ông nghe. Còn chúng tôi, chúng tôi đã có…mũ ni (?).
