Tả Trạch là công trình thuỷ lợi nhóm A và là công trình lớn nhất tỉnh Thừa Thiên- Huế, được xây dựng tại xã Dương Hoà, huyện Dương Thuỷ- vùng chiến khu cách mạng năm xưa.
Hồ có diện tích lưu vực 717km2, dung tích 646 triệu m3, đập đất dài 1.187m, cao trình đỉnh đập 55m. Mục tiêu chính của hồ Tả Trạch là chống lũ tiểu mãn, lũ sớm và giảm lũ chính vụ cho hệ thống sông Hương, cấp nước cho sinh hoạt và công nghiệp của TP Huế. Tạo nguồn nước tưới ổn định cho 34.782ha thuộc vùng đồng bằng, bổ sung nguồn nước ngọt cho hạ lưu sông Hương để đẩy mặn, cải thiện vùng đầm phá, phục vụ nuôi trồng thuỷ sản. Ngoài nhiệm vụ thuỷ lợi, hồ Tả Trạch còn có dự án phát điện với công suất N=19,5MW. Dự kiến năm 1011 công trình sẽ cơ bản hoàn thành phần thi công, năm 2012 chuẩn bị bàn giao.
Khi chúng tôi đến công trường, cũng là những ngày nắng nóng nhất của miền Trung. Nắng 39-40 độ C, công trường không một bóng cây, hầm hập gió Lào thổi. Đất đá dưới cái nắng miền Trung càng thêm hầm hập. Vậy mà trên công trình Tả Trạch, công nhân vẫn làm việc suốt 3 ca. Từ đầu năm đến nay, mưa kéo dài qua cả tháng 5, từ ngày 4/6 nắng lên mới thi công được. Trước đây cứ mưa 1 giờ thì công trình phải nghỉ 2- 3 ngày, chờ cho bùn đất khô. Có hôm trên công trường đường vừa khô bùn, đất đắp phơi tãi vừa ráo lại gặp mưa đổ về, thế là cả tuần người thì chơi, xe nằm đấy. Dân công trình nhìn mưa mà sốt ruột, giờ nắng lên phải làm việc 3 ca tăng tốc bù lại cho những ngày mưa.
TCty XDTL 4 liên doanh cùng TCty Xây dựng Trường Sơn là những nhà thầu mạnh thi công phần đập. Theo ông Phan Hữu Lạc, Trưởng ban Chỉ huy TCty XDTL 4 thì trên công trình hội tụ mọi cái khó khăn, nhưng khó khăn nhất là địa chất phức tạp và thời tiết miền Trung mưa bão kéo dài. Nhà thầu đã đưa về nhiều máy móc thiết bị hiện đại, lao động chuẩn bị đủ, nhưng đến nay mới chỉ đưa vào hoạt động 1/3 công suất của thiết bị. Hiện đang bóc đất xử lý phần nền móng đập, qua giai đoạn này mới có thể đẩy nhanh tiến độ. Nếu thời tiết nắng lên đến hết tháng 8, nhà thầu có thể phấn đấu cơ bản hoàn thành khối lượng đắp đập năm 2009, để đến cuối năm đưa cao trình đập đất lên +25m đủ điều kiện chặn dòng Tả Trạch vào đầu năm 2010.
Ông Phan Vĩnh Khánh- PGĐ Cty Tư vấn thiết kế (HEC): 2009 là năm bản lề của công trình hồ Tả Trạch, chuẩn bị cho việc chặn dòng đợt 1 năm 2010, nhưng không vì thế mà chạy theo tiến độ. Áp lực rất lớn vì công trình chỉ cách TP Huế 10km theo đường chim bay, trong khi dung tích của hồ 646 triệu m3 nên phải đặt vấn đề an toàn lên hàng đầu. Nếu để xẩy ra sự cố, thì cả hồ nước này sẽ cuốn ngay TP Huế với trên 300 ngàn dân, nơi có 2 di sản văn hoá thế giới ra biển…
Không chỉ có nhà thầu đắp đập chính, các nhà thầu Liên danh TCty Trường Sơn – Sơn Hải thi công đập tràn xả lũ, Cty TNHH Cavico thi công tuynel cũng tập trung năng lực, tăng ca kíp, tổ chức mạng lưới điện ban đêm để thi công nhằm đạt kế hoạch đề ra, theo đó đến cuối năm 2009 tuynel phải thông dòng dẫn nước phục vụ chặn dòng sông Tả Trạch. Khi các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thì việc giám sát thi công được đặt lên hàng đầu.
Tả Trạch là công trình thi công trên nền địa chất cực kỳ phức tạp nên chất lượng công trình phải đặt lên hàng đầu, song hành cùng tiến độ. Hiện tư vấn đã giám sát kỹ việc bóc xử lý nền móng các hạng mục, đặc biệt là đập đất, đập tràn và tuynel. Không chỉ chủ đầu tư (BQL Đầu tư và xây dựng Thuỷ lợi 5) và các nhà thầu, tư vấn giám sát lo đẩy nhanh tiến độ, giám sát chất lượng, đơn vị Tư vấn thiết kế (HEC) cũng có cả một văn phòng với đội ngũ từ 8-16 cán bộ kỹ sư, luôn có mặt trên hiện trường để có thể xử lý kịp thời những phát sinh liên quan đến thiết kế, nhằm giúp nhà thầu đẩy nhanh tiến độ.
