Huyện tiên phong
Xuân Trường là huyện đầu tiên của tỉnh Nam Định tiên phong xây dựng tuyến đê kiểu mẫu. Năm 2016, sau khi Bộ NN-PTNT phát động phong trào thi đua “Xây dựng đê kiểu mẫu”, huyện Xuân Trường đã họp và thành lập Ban Chỉ đạo phong trào.
Đê kiểu mẫu tại huyện Xuân Trường |
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Thế Truyền, Hạt trưởng Hạt Quản lý đê Xuân Trường cho biết, huyện có 19,2km đê Hữu Hồng; 12,48km đê Tả Linh và 3,6km đê Sông Sò. Mặt đê cơ bản đã được bê tông hóa, an toàn, thuận tiện cho các phương tiện khi tham gia giao thông. Toàn tuyến đê có 25 cống, 8 kè, 13 điếm canh đê, 12 cửa khẩu qua đê.
Là địa phương có sông Hồng và sông Linh chảy qua, nên toàn tuyến đê chạy qua huyện Xuân Trường luôn được quan tâm, bảo vệ. Lực lượng quản lý đê chuyên trách, lượng quản lý đê nhân dân… thường xuyên tuần tra; phát hiện vi phạm sẽ lập biên bản và tham mưu cho chính quyền địa phương xử phạt.
“Hiện hệ thống đê điều của Xuân Trường đảm bảo an toàn chống lũ, mái kè chắc chắn; các điểm xung yếu, cống, kè được tu sửa, nâng cấp. Những công trình vi phạm Luật Đê điều được xử lý kịp thời. Quang cảnh đê xanh, sạch, đẹp…”, ông Truyền bộc bạch.
Ông Truyền cho biết thêm, thực hiện phong trào “Xây dựng đê kiểu mẫu”, huyện Xuân Trường đã xây dựng được 210m đê (K195 + 210) kiểu mẫu tại xã Xuân Châu và đang triển khai nối tiếp 600m đê. Đơn vị thi công đang nạo vét bề mặt mái đê.
Đánh giá về hiệu quả của phong trào, ông Truyền vui mừng nói: Một là, tạo cảnh quan, môi trường đê xanh, sạch, đẹp. Hai là, ngăn chặn những hành vi vi phạm mái đê. Ba là, giúp người dân sinh sống ven đê nâng cao ý thức trong việc bảo vệ đê (không vứt rác bừa bãi, không chặt tre…). Ngoài ra, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Mặt đê rộng, thuận tiện cho các phương tiện tham gia giao thông |
Theo ông Nguyễn Xuân Trường, Phó Trưởng phòng NN-PTNT Xuân Trường, phong trào “Xây dựng đê kiểu mẫu” rất có ý nghĩa, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân có liên quan tham gia xây dựng, quản lý, bảo vệ đê điều.
Ngoài ra, góp phần giảm thiểu tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều, đảm bảo an toàn, phát huy hiệu quả của hệ thống đê điều phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương…
Ghi nhận tại đoạn đê kiểu mẫu, qua quan sát của chúng tôi, mặt đê và đường gom dân sinh rất sạch sẽ. Mái đê được phân ô (5m/ô), ở giữa các ô có đường ống thoát nước. Trong mỗi ô, đơn vị trồng xen kẽ các loài hoa trông rất mát mắt. Chân đê mái trong được xây kè (cao khoảng 50cm) chống sạt lở.
Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Châu, ông Phạm Xuân Vinh chia sẻ, đồng hành cùng chính quyền còn có sự tham gia, hưởng ứng nhiệt tình của người dân. Phong trào xây dựng tuyến đê kiểu mẫu có hiệu quả và sức lan tỏa rộng.
Hộ gia đình bà Phạm Thị Yến (xã Xuân Châu) là một trong những hộ đang được hưởng lợi trực tiếp từ phong trào. Bà bảo, trước kia mái đê trước nhà đầy rác thải, cỏ mọc um tùm. Nhưng từ khi xây dựng đê kiểu mẫu, mái đê đẹp, sạch sẽ hơn nhiều. Các hộ gia đình sinh sống ven đê đã cùng nhau góp tiền dựng cột điện, lắp bóng điện chiếu sáng tạo sức sống cho quang cảnh nơi đây.
Ông Vũ Xuân Thủy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Nam Định cho biết, ngoài huyện Xuân Trường, Nam Định đang triển khai xây dựng 850m đê kiểu mẫu tại xã Nam Điền, huyện Nam Trực. Đây là xã có truyền thống trồng cây cảnh nổi tiếng nhất miền Bắc, nên chắc chắn phong trào “Xây dựng đê kiểu mẫu” được người dân nơi đây hưởng ứng, góp công sức, ngày công…
Quyết liệt xử lý vi phạm
Nam Định có 663km đê. Trong đó, đê cấp I đến cấp III là 365km, gồm 91km đê biển và 8km đê biển Cồn Xanh; 274km đê sông; 298km đê dưới cấp III. Có trên 160km kè bảo vệ tuyến sông và đê biển.
Trong đó, có 238km đê được bê tông hóa, 40km đê nhựa bán thâm nhập, 102km đê rải cấp phối và hơn 25km đê đất chưa gia cố. Có 282 cống qua đê; 31 bối, trong đó 28 bối có chân dài 100,7km, 3 bối canh tác dài 23km. Có những bối lớn như bối Yên Trị (huyện Ý Yên), bối Thắng Thịnh (huyện Nam Trực) có từ 7.000 - 13.500 dân hiện đang định cư.
Một số đoạn đê ở Xuân Trường được người dân trồng hoa và dựng cột đèn chiếu sáng |
Theo Chi cục Thủy lợi Nam Định, những năm qua, nhất là khi có Luật Đê điều, công tác quản lý bảo vệ và khai thác các công trình đê điều, thủy lợi đã dần từng bước đi vào nề nếp, giảm đáng kể số vi phạm pháp luật đê điều, pháp lệnh khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi.
Tuy nhiên do hệ thống công trình, thủy lợi phân bổ trên diện rộng, trải dài trên khắp các địa phương trong tỉnh nên tình trạng vi phạm công trình đê điều, thủy lợi vẫn diễn ra phức tạp. Tập trung ở những khu vực đông đúc, thị trấn, thị tứ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các tuyến đê, ảnh hưởng đến công tác phòng chống lụt bão; làm ách tắc, thu hẹp dòng chảy, khó khăn cho việc tiêu thoát nước, gây ô nhiễm môi trường đối với các tuyến kênh.
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng vi phạm trên là do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân không cao, sự phối hợp giữa các cấp chính quyền với cơ quan chuyên môn trong việc xử lý vi phạm còn thiếu chặt chẽ và đồng bộ. Tình trạng buông lỏng quản lý còn xảy ra ở nhiều nơi.
Ông Nguyễn Sinh Tiến, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Nam Định cho biết, sau khi có Chỉ thị số 14 của UBND tỉnh, Sở NN-PTNT thường xuyên theo dõi, đôn đốc, nắm bắt tình hình thực hiện Chỉ thị số 14 tại các địa phương, đồng thời chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp, tham mưu với các địa phương rà soát, thống kê, phân loại các hình thức, mức độ vi phạm về đê điều và các công trình thủy lợi trên địa bàn, đề ra biện pháp giải quyết.Để khắc phục tình trạng trên, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành chỉ thị số 14/CT-UBND ngày 25/6/2014 yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ban, ngành, các huyện, thành phố Nam Định tăng cường công tác quản lý nhà nước về đê điều.
Chỉ đạo Chi cục Thủy lợi thường xuyên, kiểm tra, rà soát, thống kê, báo cáo kịp thời về UBND tỉnh những vụ vi phạm mới phát sinh. Phối hợp với Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh và một số đơn vị thành lập đoàn kiểm tra các vi phạm mới phát sinh sau khi có Chỉ thị số số 14 tại các huyện để tuyên truyền và báo cáo UBND tỉnh để có chỉ đạo kịp thời.
“Sau 3 năm thực hiện Chỉ thị số 14 của UBND tỉnh, tình trạng vi phạm đê điều giảm mạnh. Những vi phạm mới đã được giải quyết triệt để, không để phát sinh vi phạm mới, đảm bảo an toàn hành lang đê điều…”, ông Tiến khẳng định. |
Ngoài ra, tổ chức cắm mốc chỉ giới bảo vệ đê trên tuyến đê Tả Đáy (huyện Ý Yên), cắm barie hạn chế tải trọng trên các tuyến đê Tả Đáy (huyện Ý Yên), Hữu Đào (huyện Vụ Bản), Hữu Hồng (huyện Xuân Trường). Và xây dựng một số đường hành lang chân đê trên các tuyến đê.
Bảo vệ đê biển ngay từ “vòng ngoài”
Toàn tỉnh có 91km đê biển, trên tuyến có hơn 20 xã ven biển thuộc 3 huyện Hải Hậu, Giao Thủy, Nghĩa Hưng. Năm 2017, do ảnh hưởng của cơn bão số 10, một số đoạn đê biển của Nam Định bị sạt lở mái kè. Song, cơ bản đã được gia cố tạm thời.
Tại các vị trí trọng điểm, xung yếu đã được nâng cấp, mái kè xây bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn có dạng hình hộp chữ nhật. Bên ngoài được bảo vệ bằng những ụ bê tông tam giác có khối lượng lớn được xếp chồng chéo lên nhau theo hình chữ T ngăn sóng biển từ xa bảo vệ đê chính.
Đê phụ bảo vệ đê chính |
Ngoài ra, ở một số vị trí đê biển khác còn được trồng các loài cây như sú vẹt, đước, trang…, có tầng tán cao nhằm giảm cường độ của sóng, bảo vệ bờ biển, chống xói mòn đất, chống gió. Nhờ đó, phù sa ven biển và đê biển đã được bảo vệ khi triều cường và nước biển dâng, nhất là những ngày dông bão.
Hải Lý là xã ven biển của huyện Hải Hậu. Toàn xã có 3,4km đê biển, nằm trong vùng biển tiến bãi thoái, bị sóng bào mòn hạ thấp. Mấy năm trở lại đây, Hải Lý được Nhà nước đầu tư, nâng cấp kiên cố đê và kè nát mái, đảm bảo chất lượng, an toàn trong mùa mưa bão.
Ông Vũ Viết Lý, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Lý cho hay, đê biển được tu sửa, nâng cấp đảm bảo chất lượng, hệ thống kênh mương được nạo vét. Công tác PCTT&TKCN được chính quyền xã chú trọng, quan tâm, chủ động theo phương châm “phòng là chính” nhưng đồng thời “tích cực chống” khi có bão, áp thấp đổ vào địa bàn.
Mái đê được xây bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn có dạng hình hộp chữ nhật |
Hiện nay, nguồn vốn để xây dựng đê kiểu mẫu và tu sửa, nâng cấp một số vị trí đê biển, đê sông xung yếu vẫn còn hạn hẹp, gặp nhiều khó khăn. Sở NN-PTNT Nam Định đề nghị Bộ NN-PTNT có ý kiến với các Bộ, ngành Trung ương hỗ trợ thêm kinh phí. |