Năng động Thọ Tân

Xã Thọ Tân (huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) những năm gần đây nổi lên nhiều mô hình kinh tế cho hiệu quả cao. Là xã thuần nông nhưng nhờ thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đời sống kinh tế của người dân được cải thiện. GDP bình quân đầu người của xã năm 2024 là 65 triệu đồng, thuộc tốp cao của huyện.

Trồng đào hiệu quả gấp 10 lần cấy lúa

Nổi bật trong chuyển đổi cây trồng ở Thọ Tân là mô hình trồng đào phai cánh kép. Xã Thọ Tân hiện có 45ha đào, tập trung chủ yếu ở thôn 4 với tổng diện tích 30ha. Cây đào phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của vùng đất Thọ Tân nên phát triển rất tốt, cho hoa đẹp, độ bền của hoa từ 12 đến 15 ngày.

Ông Lê Văn Ban (sinh năm 1960) ở thôn 4 là Giám đốc Hợp tác xã trồng đào cảnh Thọ Tân. Ông cho biết, gia đình có 12 sào đất trồng đào, hiện có 400 gốc, trong đó có 98 gốc do khách hàng ký gửi để chăm sóc. Dịp Tết Ất Tỵ vừa rồi, trừ chi phí gia đình ông thu về 320 triệu đồng.

Diện tích trồng đào trước đây gia đình ông Ban trồng lúa nhưng năng suất và hiệu quả thấp. Sau khi thăm một số mô hình trồng đào ở các xã lân cận, ông Ban làm đơn xin phép UBND xã cải tạo đất, thay đổi cây trồng. Sau khi được chấp thuận, ông thuê máy múc về múc thành từng luống cao để tránh ngập úng rồi mua các gốc đào từ Sơn La về để ghép mắt.

Ông Ban vừa làm, vừa mày mò tìm hiểu, năm đầu tiên vườn đào của gia đình không thất bại nhưng hiệu quả chưa cao do thiếu kĩ thuật chăm sóc, tán chưa đẹp nên giá bán thấp.

Đến năm thứ hai, ông đã biết cách chọn mắt đào để ghép, uốn tay thế… Khi bắt đầu dâm gốc, ông Ban dùng phân chuồng đã ủ mục để lót giúp đất tơi xốp, sau đó dùng rơm phủ gốc để hạn chế cỏ dại, giữ ẩm. 

Tháng 11/2024 ông Ban mua thêm 160 gốc đào từ Sơn La về, mỗi gốc có giá 350 nghìn đồng. Theo ông Ban, trồng đào cho thu nhập từ 45 - 50 triệu đồng/sào/năm, hiệu quả cao hơn trồng lúa đến 10 lần, chi phí đầu tư không cao, chủ yếu là công chăm sóc. Từ tháng 10 âm lịch các thương lái đã về thăm vườn, chọn những gốc đào có thế đẹp để đặt hàng. Dịp gần Tết, làng đào Thọ Tân nhộn nhịp, tấp nập người và xe tới chọn mua đào.

Thôn 4 có 170 hộ thì có tới 120 hộ trồng đào. Cả thôn có 35ha đất ruộng thì đã chuyển đổi trồng đào 20ha, ngoài ra có 10ha trồng đào là đất vườn của các hộ dân. Ước tính năm 2024, tổng doanh thu từ trồng đào ở thôn 4 đạt trên 10 tỷ đồng.

Gia đình chị Nguyễn Thị Hồng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Tân có 6 sào trồng đào ở thôn 4. Những ngày nghỉ chị tranh thủ hỗ trợ chồng chăm sóc cây đào. Gia đình chị có 500 gốc đào huyền. Tết Ất Tỵ vừa qua trừ phí, gia đình chị thu về 200 triệu đồng.

Theo chị Hồng, trồng đào huyền chi phí đầu tư và công vận chuyển ít hơn trồng đào gốc. So với trồng lúa thì thu nhập cao hơn nhiều lần. Đầu năm 2025, thôn 4 đang làm đơn xin chuyển đổi thêm 3ha đất kém hiệu quả để trồng đào.

Việc mạnh dạn thay đổi cơ cấu cây trồng đã giúp nhiều nông dân ở xã Thọ Tân có thu nhập cao, kinh tế khá giả, làm được nhà, mua được xe ô tô.

Nuôi cầy hương cho thu nhập “khủng”

Không chỉ nổi tiếng là vùng đất có những cây đào đẹp, 3 năm trở lại đây, Thọ Tân còn được biết đến với mô hình nuôi cầy hương cho thu nhập cao. Tại đây có trang trại nuôi cầy giống nổi tiếng không chỉ ở Thanh Hóa mà còn khắp các tỉnh miền Trung.

Chủ trang trại là ông Đào Phan Tuấn, sinh năm 1964. Ông là người xã Xuân Lộc, huyện Triệu Sơn nhưng đã về lập nghiệp, làm trang trại tại thôn 2 xã Thọ Tân từ năm 2019.

Khu vực 6,5ha ông Tuấn đang làm trang trại trước đây là những hồ sen rộng mênh mông do UBND xã quản lý. Năm đầu tiên ông Tuấn thả cá và thu hoạch hoa, hạt sen nhưng hiệu quả thấp.

Từng có nhiều năm buôn bán lâm sản ở các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa, ông được biết cầy hương là vật nuôi có thịt thơm ngon, giá trị kinh tế cao. 

 Suốt 2 năm trời ông đi khắp các tỉnh thành, đặc biệt là các tỉnh ĐBSCL - nơi có nhiều trang trại nuôi cầy hương nhất để học tập kinh nghiệm. Năm 2021, ông đầu tư mua một lần 250 con cầy giống từ trại giống Chí Tâm ở tỉnh Cà Mau về. Chi phí mua giống và đầu tư chuồng trại ban đầu hết 7 tỷ đồng. Chỉ sau 3 năm, ông Tuấn đã thu hồi vốn.

Hiện trang trại của ông Tuấn đang nuôi 800 con cầy hương. Năm 2024, sau khi trừ chi phí, trang trại của ông thu lãi gần 7 tỷ đồng.

Theo ông Tuấn, nuôi cầy hương không khó. Tuy nhiên, việc chọn con giống rất quan trọng, không nên ham rẻ mà cần tìm nguồn giống uy tín, có xuất xứ rõ ràng. Cầy hương khi tròn 1 tuổi sẽ đến kỳ sinh sản, mỗi năm đẻ 2 lứa, mỗi lứa từ 3 - 4 con. Thức ăn của chúng rất đa dạng như trái cây, cá, ốc, ếch... Chi phí nuôi tương đối thấp, dao động bình quân khoảng 300 nghìn đồng/kg thương phẩm. Trong khi cầy hương thương phẩm đang có giá từ 1,8 đến 2 triệu đồng/kg.

Sau quá trình nuôi, ông Tuấn thấy cầy hương rất thích ăn chuối và loại cám dành cho chó mèo của Thái Lan (có giá 60 nghìn đồng/kg). Hàng năm ông tiêm vacxin cho cầy hương 1 lần. Cầy hương là con vật có cả đặc tính của chó và mèo, vì vậy khi bị ốm, tùy loại bệnh ông sẽ kết hợp cả thuốc của chó và mèo.

“Các loại cá tôi nuôi dưới hồ không bán mà đều đặn hàng tuần sẽ đánh bắt làm thức ăn cho cầy hương. Thức ăn không nên nấu chín vì như trong tự nhiên cầy hương đều ăn sống, như vậy sẽ kích thích bản năng sinh tồn, đặc biệt là hệ tiêu hóa của chúng. Khi con cái mang thai cần tránh nuôi nhốt gần con đực vì xạ của con đực sẽ kích thích co bóp dạ con, dẫn tới dễ sảy thai” - ông Tuấn chia sẻ.

Khi chưa có kinh nghiệm về thức ăn, đàn cầy hương của ông hay bị đau bụng, đi ngoài. Sau khi tích lũy được kinh nghiệm như đã kể trên, hầu như cả năm đàn cầy không bị bệnh.

Trang trại của ông Tuấn chủ yếu bán cầy giống, dao động từ 10 đến 45 triệu đồng một cặp, tùy độ tuổi. Ông cũng đã ký hợp đồng cung cấp con giống cho Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên và Pù Hu. Khi bán giống, ông Tuấn sẽ chuyển giao kĩ thuật chăm sóc cho người mua, ông cũng sẽ phối giống, để con cái mang thai hơn một tháng rồi mới xuất bán bởi theo ông Tuấn giống cầy hương đắt, có làm như vậy mới đảm bảo rủi ro cho người mua. Rất nhiều người nhờ gửi bán hộ con giống nhưng ông đều từ chối vì muốn kiểm soát chất lượng.

Ông Lê Đình Thương, Chủ tịch UBND xã Thọ Tân cho biết: Trên địa bàn xã có nhiều mô hình, nhưng trồng đào và nuôi cầy hương là hiệu quả cao nhất. Trồng đào đã trở thành nghề chính của nhiều hộ gia đình, cho thu nhập ổn định.

Đánh giá về hiệu quả của mô hình nuôi cầy hương của hộ ông Đào Phan Tuấn, ông Thương cho biết đây là mô hình điểm về phát triển kinh tế tại địa phương. Trang trại đang cho doanh thu cao, góp phần nhân giống cho nhiều trang trại khắp các tỉnh thành trong cả nước. Đơn cử năm 2024 có 3 trang trại ở huyện Triệu Sơn mua con giống của ông Tuấn, hiện đã sinh sản thành công.